By 2000-2020 yılları ortasında Grönland, Alaska, Kanada Arktik Bölgesi, Rusya Arktik Bölgesi, İzlanda ve Svalbard’da 1.700’den fazla denizle sonlanan buzulun uydu manzaralarını inceleyen bilim insanları, buzulların yüzde 85’inin geri çekildiğini ve bu süreçte toplam 2 bin 466 kilometrelik yeni kıyı şeridi oluştuğunu tespit etti. Bu, yılda ortalama 123 kilometreye denk geliyor.
Yeni kıyı şeritlerinin üçte ikisinin Grönland’da yer aldığı belirtiliyor. Bilhassa ülkenin kuzeydoğusundaki Zachariae Isstrom buzulunun geri çekilmesi sonucu 81 kilometrelik yeni kıyı alanı oluştu. Bu, başka incelenen buzulların ortaya çıkardığı alanın iki katından fazla.
35 YENİ ADA ORTAYA ÇIKTI
Araştırma, eriyen buzulların ayrıyeten 0,5 kilometrekareden büyük 35 yeni adayı açığa çıkardığını gösterdi. Bu adaların kimileri büsbütün görünür hale gelirken, kimileri da anakara ile irtibatını kaybetti.
Euronews’te yer alan habere nazaran; araştırmacılar, buzul erimesinin ana nedeninin artan okyanus ve hava sıcaklıkları olduğunu belirtiyor. Bu süreç sadece görüntüyü değil, birebir vakitte kıyı bölgelerinde yaşayan toplulukları ve ekonomik faaliyetleri de etkiliyor.
Yeni ortaya çıkan “paraglasyal” kıyılar, şimdi permafrost gelişimi için kâfi vakte sahip olmadığından, toprak kaymalarına karşı savunmasız. Bu durum, 2017 yılında Grönland’da yaşanan ve ölümlere neden olan tsunami örneğinde olduğu üzere tehlikeli tsunamilere yol açabiliyor.
Araştırmanın başyazarı Dr. Simon Cook’a göre, bu yeni kıyı alanları hayli dinamik olacak ve permafrost eksikliği nedeniyle dalga tesiri ve kütle hareketleriyle kolay kolay form değiştirecek.
Son olarak, araştırmacılar bu değişimlerin, doğal hoşlukları ve yaban hayatı nedeniyle bu bölgelere ilgi duyan turistler için de güvenlik riskleri taşıdığını vurguluyor. Turizm sanayisinin karşı karşıya kalabileceği tehditler, sırf çok dalgalarla hudutlu kalmayabilir.
Paraglasyal kıyılar, buzullar eridikten sonra ortaya çıkan yeni kıyı bölgeleridir. Bu alanlar şimdi oturmamış, permafrost (donmuş toprak) gelişmemiştir, bu yüzden dalgalar, yağışlar ve toprak hareketleri bu bölgeleri daha kolay aşındırır. Bu da bu alanları hem tabiat olaylarına hem de insani faaliyetlere karşı daha kırılgan ve riskli hale getirir.
