By Türk kuş bilimcilerce 2022 sonbaharı ve 2023 sonbaharında Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda halkalanıp tabiata salınan karabaşlı ötleğenler, 2 hafta evvel Lübnan ve İsrail’de ağa takıldı.
Türkiye’de kuş halkalama çalışmaları, değerli göç noktalarında kurulan Samsun’daki Cernek, Iğdır’daki Aras, Ankara’daki Eymir, Antalya’daki Boğazkent ve İstanbul’daki istasyonlarda faal olarak sürüyor.
Havaların ısınmasıyla kuşların göç seyahatine başladıkları bugünlerde Başkent’te bulunan Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda da hareketlilik yaşanıyor.
Ankara Üniversitesi (AÜ), ODTÜ ile Tabiat Müdafaa ve Ulusal Parklar Genel Müdürlüğünün işbirliğinde ve Ornithological Society of the Middle East’in takviyeleriyle 8 yıldır faaliyet gösteren Eymir Kuş Halkalama İstasyonu’nda bugüne kadar 95 farklı cinsten 15 binden fazla kuş halkalandı. Sıhhat denetimleri yapılan kuşlar, takılan özel halkalar sayesinde göç seyahatlerinde takip ediliyor.
Bu çalışmalar kapsamında, istasyonda 2022 sonbaharı ve 2023 sonbaharında halkalanarak tabiata bırakılan iki karabaşlı ötleğen, farklı ülkelerdeki kuş halkalama istasyonlarında tekrar tespit edildi. 2022 sonbaharında halkalanan bir karabaşlı ötleğen, kuş uçuşuyla yaklaşık 712 kilometre uzaklıktaki Lübnan’da bulundu.
Diğer bir karabaşlı ötleğen ise 2023 sonbaharında halkalandıktan sonra 873 kilometre uzaklıktaki İsrail’de yakalandı.
“Eymir kuşlar için adeta vaha”
AÜ Fen Fakültesi Biyoloji Kısmından Doç. Dr. Arzu Gürsoy Ergen, AA muhabirine istasyonda yürütülen çalışmalara ait bilgi verdi.
Hava sıcaklıklarındaki dalgalanmaların kuşların göçlerini kısa müddetliğine etkilese de Eymir’de ağır bir göç hareketliliği gözlemlendiğini belirten Ergen, Eymir’in kuşların uzun göç seyahatleri sırasında dinlenme, beslenme ve güç toplama muhtaçlıklarını karşılayan değerli bir nokta olduğunu vurguladı.
Ergen, “Ankara üzere metropol bir kentte kent içerisinde Eymir, kuşlar için adeta vaha. Eymir, kuşlar için hem güvenlik hem böcekler ya da yemişlerle beslenebilecekleri taze besin bulma açısından kıymetli bir lokasyon.” dedi.
Halkalama çalışmalarının bilimsel değerine değinen Ergen, kuşların ayaklarına Türkiye rumuzlu ve seri numaralı halkalar takılarak her birinin kimliklendirildiğini söyledi.
Kuşların bilimsel usullerle yakalanarak çeşidinin belirlendiğini, kanat ve kuyruk ölçüleriyle yağ bilgileri üzere dataların toplandığını aktaran Ergen, bu süreçlerin bir dakikadan kısa sürdüğünü ve kuşların tekrar tabiata salındığını anlattı.
Doç. Dr. Ergen, halkalama sayesinde kuşların hangi ülkelere gittiği, nerede konakladığı, ne kadar mühlet hayatta kaldığı, göçten ne vakit döndüğü ve iklimden ne kadar etkilendiği üzere pek çok pahalı bilginin elde edildiğini kaydetti.
“Bu dönem birinci kez 4 farklı kuş tipi yakaladık”
AÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Biyoloji Ana Bilim Kısmı yüksek lisans öğrencisi Ayşenur Akgün ise istasyonun 8 yıldır faaliyet gösterdiğini ve bu süreçte 95 çeşitten yaklaşık 15 bin kuşu halkaladıklarını belirtti.
İlkbahar göç periyodunda ise şu ana kadar 43 cinsten 670’i aşkın kuş halkalandığını belirten Akgün, şunları kaydetti:
“Bu dönem birinci kere atmaca, bataklık kiraz kuşu, bataklık su yelvesi ve guguk üzere dört farklı kuş tipi yakaladık. Öte yandan, istasyonumuzda 2 hafta evvel geri bildirim aldık. Bunlardan biri 2022 sonbaharında halkaladığımız karabaşlı ötleğen. Bu karabaşlı ötleğen yaklaşık 712 kilometre kuş uçuşu aralığındaki Lübnan’da bulundu. 2023 sonbaharda halkaladığımız bir öteki karabaşlı ötleğen ise 873 kilometre uzaklıkta İsrail’de bulundu.”
