By Antalya’da Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından düzenlenen “Türk Dünyası Birliği Yolunda Ortak Alfabe Çalıştayı” başladı.
Muratpaşa ilçesinde bir otelde yapılan çalıştayda konuşan TDK Lideri Prof. Dr. Osman Mert, alfabe değiştirmenin çok güç ve sancılı olduğunu, geçen yıl Bakü’deki toplantıda bazen ümitsizliğe düştüklerini fakat sonunda ortak kararla alfabe değişiminin kabul edildiğini söyledi.
Türk dünyasının alfabesi için toplanan masanın etrafında İngiliz, Fransız ve ABD’li olmadığını belirten Mert, “Bizi bu masanın etrafında toplayan ortak kıymetlerimiz ve ortak lisanımız. Onun için ortak kıymetlerimiz, lisanımız ve geçmişimiz çok değerli.” dedi.
Türk lisanının çok geniş bir coğrafyaya yayıldığını, bunun hem avantaj hem de dezavantajlarının olduğunu kaydeden Mert, cetlerinin 8. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar ortak alfabede buluştuklarını söz ederek, şöyle devam etti:
“Hanlıklarda, devlet seviyesinde daima ortak alfabe var olmuş. Oğuzlar Köktürk harfleri kullanıyor, Yenisey yazıtlarında Kırgızlar Köktürk harfleri kullanıyor. O vakit cetlerimiz 8. yüzyılda bunu başarmış. Ondan sonra biz din değiştirdikçe bütün dünyada olduğu üzere alfabe değiştirdik lakin cetlerimiz ortak alfabede buluşmayı başardı. ‘Biz de onların torunları olarak bunu başarmalıyız’ dedim ve çok şükür Allah bunu bize nasip etti.”
Mert, alfabenin bir işaret lisanı olduğunu lakin alfabe birliğini sağlayamadan istedikleri seviyede bağları geliştiremeyeceklerini vurguladı.
“Aslında alfabe değerli ölçüde siyasi bir konu”
Alfabenin hem akademik hem de siyasi tarafının bulunduğunu belirten Mert, şu bilgileri verdi:
“Aslında alfabe kıymetli ölçüde siyasi bir mevzu. Bizim kabul ettiğimiz ya da belirlediğimiz akademik tarafı. 34 harflik çerçeve alfabe üzerinde büyük bir uzlaşı gerçekleştirdik. Ortak alfabe bizi bir ortaya getirdi. Buraya toplanma nedenimiz 34 harfi tartışmak değil, o mevzu çok şükür bitti ve bundan sonra yarını konuşacağız. Yani bundan sonra neler yapabiliriz, kurum ve kuruluşlar sürece nasıl katkı sağlamalı bunları konuşacağız.”
TDK’nin Türk dilinin bir kurumu olduğunu, sadece Türkiye’nin bir kurumu olmadığının altını çizen Mert, bütün Türk lehçeleriyle ilgili çalışmalar yaptıklarını ve yeri geldiğinde Türk lisanı için maddi dayanak verdiklerini vurguladı.
Çalıştay yarın sona erecek.
