By Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği, 10 Mayıs İnme Farkındalığı Günü kapsamında toplumda inme farkındalığını artırmayı ve hayat kurtaracak bilgilerin daha fazla şahsa ulaşmasını hedefleyen bir kampanya hayata geçiriyor. “İnmede Deva Erken Müdahale” telaffuzuyla başlatılan kampanya, erken müdahalenin hayat kurtarıcı olduğunu ve inmenin tesirlerinin azaltılmasındaki rolünü ortaya koyuyor.
İnme Belirtilerini Tanıyın, Hayat Kurtarın!
Halk ortasında beyin felci olarak bilinen inme, kalıcı engellilik ve vefat nedenleri ortasında üst sıralarda yer alan önemli bir sıhhat sıkıntısıdır. Her bir dakikada yaklaşık 1,9 milyon nöronun kaybedildiği inme hadiselerinde süratli teşhis ve müdahale, kalıcı tesirleri önleyebilmek açısından kritik ehemmiyet taşıyor.
İnme anında süratli hareket etmek için belirtileri bilmenin ehemmiyet taşıdığını vurgulayan Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Ethem Murat Arsava, “Erken teşhis ve hakikat tedavi, inme geçiren bir kişinin hayati işlevlerinin korunmasında ve güzelleşmesinde en kritik rolü oynar. Erken teşhis ve süratli müdahale için ise herkesin inme belirtilerini bilmesi gerekir. Yüzde ani asimetri, kolda yahut bacakta güçsüzlük, konuşmada bozulma, manaya yahut reaksiyon vermede zahmet, şiddetli baş ağrısı, görme bozukluğu inme habercisi olabilir. Bu belirtilerden rastgele birinin görülmesi durumunda kişinin stabilize edilmesi, hareket ettirilmemesi, sırt üstü yatırılması gerekmektedir ve vakit kaybetmeden 112 aranmalıdır” diyor.
Dijitalleşme Gençlerde İnme Riskini Artırıyor
Geleneksel olarak ileri yaş hastalığı olarak bilinse de son yıllarda yapılan araştırmalar inmenin genç bireyler ortasında da önemli oranda arttığını gösteriyor. Amerikan Kalp Derneği’nin 2024 bilgilerine nazaran, 18-44 yaş ortası bireylerde iskemik inme oranı son 10 yılda %14,6 oranında artış gösterdi.
Bu artışın gerisinde dijital çağın getirdiği hayat alışkanlıkları yatıyor. Uzun mühlet ekran başında kalmak, hareketsiz ömür, sıhhatsiz beslenme, kronik gerilim ve uyku bozuklukları gençlerde inme riskini artırıyor. Toplumsal izolasyon, dijital bağımlılık ve zihinsel yorgunluk üzere durumlar da inme riskini artıran faktörler ortasında sayılıyor.
Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Ethem Murat Arsava, “İnme belirtileri yalnızca ileri yaşlarda görülmez. 30’lu, hatta 20’li yaşlarda bile karşımıza çıkabiliyor. Lakin gençlerde inme belirtileri birçok vakit göz gerisi ediliyor yahut geç tanınıyor. Meğer erken müdahale, hayat kurtarıcıdır,” diyerek hususa dikkat çekiyor.
İnmede Erken Teşhisin Gücü Yapay Zeka ile Artıyor
Sağlık teknolojilerinde yaşanan ilerlemeler, inme teşhis ve tedavisinde yeni bir periyodun kapısını aralıyor. Bilhassa acil servislerde kullanılan yapay zekâ dayanaklı görüntüleme sistemleri, beyin tomografilerini saniyeler içinde tahlil ederek sıhhat gruplarını süratle yönlendirebiliyor. Yapay zekadan; tomografi ve MR manzaralarının otomatik tahlil edilmesi, acil servislerde tabip dışı sıhhat işçisinin tanıya erişimini kolaylaştırma ve tedavi kararlarını hızlandırarak vakit kaybını önlemede yararlanılabiliyor. Böylelikle tedavi sürecine daha erken başlama ve beyin dokusunun korunma bahtı artıyor.
“Yapay zekâ algoritmaları, damar tıkanıklığı ile beyin kanamasını süratlice ayırt edebiliyor. Bu sayede tedaviye geçiş mühleti %30 oranında kısalıyor,” diyen Prof. Dr. Arsava, teknolojinin inme idaresinde oynadığı hayati role dikkat çekiyor.
İnme Riski Azaltılabilir
İnme, sadece kriz anında değil, öncesinde de önlenebilir bir sıhhat sıkıntısıdır. Haftada en az 150 dakika idman yapılması, sağlıklı beslenme, tansiyon ve kolesterol düzeylerinin denetim altında tutulması, sigara ve alkol kullanımının sonlandırılması, ekran mühletinin azaltılması, tertipli uyku ve gerilim idaresi inme riskini değerli ölçüde azaltabilir.
İnmede Deva Erken Müdahale
10 Mayıs’ı yalnızca bir sıhhat takvimi günü değil; ömür kurtaran bilgiyi ve teknolojiyi topluma ulaştırma fırsatı olarak gören Türk Beyin Damar Hastalıkları Derneği, Boehringer Ingelheim Türkiye’nin şartsız takviyesi ile “İnmede Deva Erken Müdahale” kampanyasını hayata geçiriyor. Dernek, dijital ve fizikî görünürlük sağlayan çalışmalarıyla inme konusunda kamuoyunu bilinçlendirmeyi hedefliyor.
Daha fazla bilgi için inme.org.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
