By
GEÇEN hafta Şişli’de sabah saatlerinde eski eşi tarafından katledilen Pınar Aksu cinayetinin ruhsal boyutunu pahalandıran İstanbul Kültür Üniversitesi Psikoloji Araştırma Merkezi Koordinatörü Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, saplantılı şahısların partnerine yapıştığını ve ayrılığa mantık sonlarının ötesinde direndiğini söyledi.
Bir ilginin bittiğini kabul etmemenin farklı sebepleri olabileceğini belirten Dr. Öğr. Üyesi Eker, erkeğin bayana bakışının bu tıp olaylarda belirleyici olduğuna dikkati çekerek şunları söyledi:
“Eril şiddetin yapısında partnerin birey olarak algılanmaması var. Erkeğin bayanı bir uzantısı, bir modülü üzere görmesi kelam konusu. Hani sağ elimizin ‘bugün benim öbür bir programım var, senle vakit geçirmeyeceğim’ deyip dışarı çıkması nasıl mümkün olamıyorsa, nasıl organlarımız vücudumuzun geri kalanı olmadan anlamsızsa, hayatta kalamayacaksa erkeğin bayanı görüş biçimi de bu oluyor. Pınar Aksu cinayeti de sevgiyle değil güçle, onayla değil kaygıyla kişiyi kendine tabi kılmak durumunun bir sonucu.”
‘SAPLANTILARIN KÖKENİNDE İNANÇSIZ BAĞLANMA VAR’
Ayrılığı kabul edememekle takıntının farklı olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker iki kavram ortasındaki farkları şöyle özetledi:
“İlişkinin bitişini kabul edememek durumuna takıntı demiyoruz. Takıntı kişinin kendisine aykırı ve anlamsız gelen kanılardan kurtulamadığı, onları zihninden uzaklaştırmadığı durumlarla karakterizedir. Pınar Aksu olayında ise bireye aksi gelen bir fikir yok aksine fikirlerle failin benliği uyumlu. Buna saplantı diyoruz. Saplantılı biçimde bağlantı kurmaya yatkın profiller doğal ki var. Bu inançsız bağlanma süreçleri ile ilgili. Bu bireylerin içinde ötekinin yeterli, kendisinin makus ve bedelsiz olduğuna dair çalışan bir model vardır. Bu kişi asla bağlantıda kendisinin pahasına odaklanmaz, partneri onun için asla kaybedilmemesi gereken biridir. O sebeple de partnerine yapışır ve ayrılığa mantık sonlarının ötesinde direnir.”
SİBERNETİK CİHAN AYRILIĞI VE HUDUT KOYMAYI ZORLAŞTIRIYOR
Dijital dünyanın makus niyetli bireyler için bir temas alanına dönüşebildiğini kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Eker şunları söyledi:
“Günümüz dünyası kışkırtıcı bir dünya. Dileklerin ve doyumunun daima kışkırtıldığı bir dünyadayız. Sibernetik cihan ise hepimizin birer yayıncı olduğu ve kendi hayatımızla ilgili birçok özel bilgiyi paylaştığı bir alan. Burada kabul görmeyecek yanlarımızı, isteklerimizi saklamak, bastırmak zorunda hissetmiyoruz. Mesela ayrılık, o kişinin hayatımızdan çıkması demektir fakat sibernetik cihan hayatımızdan çıkmış şahısla ilgili uyaranların hayatımıza girmesini devam ettirebiliyor. Bu minvalde ayrılmak aslında hiçbir vakit tam olarak gerçekleşemiyor. Demek ki ayrılmamızı engelleyen şey, birleşmemize de taş koyuyor. Zira sahiden kim olduğumuz ile sibernetik dünyadaki kimliğimiz ortasında biz de partnerimiz de bocalıyoruz. Kim olduğumuzu anlamak için hangi kendimize bakacağız, gerçek halimize mi internetteki halimize mi? Biz kendimizi tam olarak göremiyorken ötekinden bizi tanımasını nasıl bekleyebiliriz? sorusu da burada düşünülmeli.”
Dr. Öğr.Üyesi Eker, sibernetik kozmosun merak duygusu üzerinde yarattığı tesir ve hudut koymayı zorlaştıran istikametlerini ise şu sözlerle tanım etti:
“Bir yaşama, bir bireye karşı merak, başkasının vermek istediklerinden daha fazlasını dilek ettiğimizde ortaya çıkar. Artık burada bireyleri konuşuyoruz lakin aslında sibernetik cihan tüm bilgilerimizi, hayatımızla ilgili her şeyi bizden alıyor. Aslında sibernetik bir anneye sınırsızca her şeyimizi sunuyoruz ve bu sapkın anne hiçbir şeyi unutmuyor. Tamam biz ne vakit istersek bizi doyuruyor fakat verdiğinde çok daha fazlasını bizden alıyor. Siber dünyayla bireyin ortasındaki bağlantı adaletsiz. Siber dünyada bireyler isterse anonim kalabiliyor. Bu da yaptıklarının sorumluluğunu almadığı, öbür bir kişiymiş üzere yapabileceği bir görünmezlik yaratıyor. Siber dünya, şahısların kabul edilemez isteklerini da kışkırttığı ve harekete döktüğünde onları görünmezlik kılıfıyla kapladığı için şahıslar de içsel bir hudut duygusu geliştirmek de zorlanıyor.”
SİLAHLI BİRİNE MÜDAHALE ETMEK KOLAY OLMAZ
Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, Aksu cinayetinde etraftaki şahısların yardım etmemesine ait yorumlar hakkında ise şunları söyledi:
“Pınar Aksu cinayeti, toplumsal yansıların verileceği durumlar açısından tehlike yükü çok fazla olan bir olay. Kimse ihbar etmemiş ve herkes görmezlikten gelmiş ise bu durumda çok önemli bir toplumsal duyarsızlık var diyebilirdik. Lakin bu, müdahale etmenin kolay olmayacağı bir olaydı. Bu türlü problemlerde elinde silah olan birine müdahale etmek esasen çok kolay olmaz. Silahlı olup olmadığından emin olmadığımız birine müdahale de o denli. Güpegündüz bir bayanı kaçırmaya çalışan şahısların de silahlarının olmadığını düşünmek fazla optimist olurdu. Özetle insanların evvel kendilerini müdafaa güdüleri vardır ve ziyan görmeyeceklerini düşündüklerinde; örneğin kalabalık olabileceklerse ve denetimin kendilerinde olacağını hissettiklerinde daha kolay müdahale edebilirler. Hasebiyle bu tip durumları kabahat seviyesinde ele almamak gerekli. Bir de şu var ki, çok korkmuş bir toplumuz biz. Sarsıntı üzere afetler yaşamış, toplumsal olaylar geçirmiş, farklı sebeplerle travmatize olmuş bir toplum olarak korunma içgüdümüz birinci etapta çok daha faal olabilir. O yüzden çok yakınımızda bu tip olaylar olduğunda müdahale etmek konusunda beşerler, hakikaten geri durabiliyorlar. Kendilerini korumakla alakalı da bir durum bu.”
