By Her yıl 10-16 Mayıs tarihleri ortasında kutlanan Dünya Engelliler Haftası, sırf engelli bireylerin değil, birebir vakitte onların hayatını kolaylaştırmaya çalışan aile bireylerinin sıkıntılarını da gündeme taşıyor. Bu kapsamda ağır engelli çocuğu olan annelere tanınan erken emeklilik hakkı, toplumun bu görünmeyen yükünü taşıyan annelere nefes aldırıyor.
2008 yılında yürürlüğe giren 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, ağır engelli çocuk sahibi annelere kıymetli bir toplumsal garanti sunuyor. Düzenleme sayesinde, bu annelerin her 360 günlük sigortalı çalışmasına ek 90 gün prim ekleniyor. Bu da annenin her yıl için 450 gün çalışmış üzere sayılmasını sağlıyor. Ayrıyeten, ek primler yalnızca prim gün sayısını artırmakla kalmıyor, birebir vakitte emeklilik yaşını da aşağıya çekiyor.
YILLAR ÖNCESİNDEN EMEKLİLİK MÜMKÜN
Ekim 2008’den itibaren sigortalı olarak çalışmaya başlayan bir anne, bugün prestijiyle 5940 prim gününe ulaştıysa, bu mühlete 1485 gün daha ekleniyor. Toplamda 7425 prim gününe ulaşan anne, olağanda 58 yaşında emekli olacakken yaklaşık 54 yaşında emekliliğe hak kazanabiliyor.
KİMLER YARARLANABİLİYOR?
Habertürk muharriri Ahmet Kıvanç’ın aktardığı bilgilere nazaran bu haktan yararlanabilecek anneler şunlar:
4/a (SSK) sigortalıları
4/b (BAĞ-KUR) kapsamında çalışanlar
4/c (Emekli Sandığı) mensubu memurlar
İsteğe bağlı sigorta primi ödeyen kadınlar
BAŞVURU SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Bu avantajdan faydalanmak isteyen annelerin öncelikle çocuklarının “başkasının daima bakımına muhtaç” olduğuna dair sağlık kurulu raporu alması gerekiyor. Raporlar, SGK’nın sıhhat şuraları tarafından düzenleniyor.
Başvurular şu halde yapılıyor:
SSK ve BAĞ-KUR kapsamında çalışanlar, bağlı bulundukları SGK vilayet müdürlüğüne ya da merkezine,
Memur statüsündeki anneler ise misyon yaptıkları ilin SGK merkezine müracaatta bulunabiliyor.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN ŞARTLAR
2008 öncesi sigortalı çalışma mühletleri bu kapsama dahil edilmiyor.
Rapor alınması için çalışıyor olma kuralı aranmasa da sigorta priminin ödenmiş olması gerekiyor.
Rapor, emeklilik yaklaşmadan da alınabilir.
Çocuğun ağır engelli olduğu devir kadar ek prim kazanılır.
Çocuğun evlenmesi ya da kurumda yatılı bakım alması durumunda hak sona erer.
Çocuğun çalışmaya başlaması halinde ise mani durumu tekrar kıymetlendirilir.
Velayetin annede olması kaydıyla evlat edinilen çocuklar için de hak geçerli sayılır.
Engelli çocuğa sahip annelere sağlanan erken emeklilik hakkı, hem ekonomik hem de duygusal manada önemli bir dayanak niteliği taşıyor. Bu düzenleme, hayatlarını çocuklarının bakımına adayan bayanlara, geleceklerini daha huzurlu ve inançlı planlama fırsatı sunuyor.
