By Belce ÖRÜ
Ekonomi siyasetleri nedeniyle irtifa kaybeden endüstride çarklar durma noktasına geldi. Yüksek faizlere karşın bir türlü düşmeyen enflasyona meydan okuyarak üretime devam etmeye çalışan endüstrici artık havlu atma noktasına geldi. Bölümdeki fabrika satışları, konkordatolar ve işten çıkarmalar arttı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dataları de bu durumu ortaya koydu. Martta fiyatlı çalışanlar sanayi kesiminde aylık yüzde 0.7, yıllık ise yüzde 2.6 azaldı. Şubatta da kayıp aylık 0.4, yıllık bazda ise yüzde 2.1 olmuştu.
4.8 MİLYONA GERİLEDİ
TÜİK datalarına nazaran Ağustos 2024’ten itibaren endüstrideki fiyatlı çalışan sayısı oranları hem aylık hem de yıllık bazda düşüş kaydediyor. Bu tarihe kadar olan mevsim tesirinden arındırılmış datalar özellikle aylık değişimlerde iç açıcı olmasa da temmuz, mayıs ve şubatta tek tük artıya dönüş oldu. Ancak son 8 aydır kesintisiz halde endüstride kan kaybı devam ediyor. Son gelen mart ayı bilgilerinde ise endüstride fiyatlı çalışan sayısının son 1 yılda 132 bini aşkın istihdam kaybıyla 4.8 milyona gerilediği görülüyor. Enflasyonla uğraş sürecinin çok uzadığına ve temel sorunun bu olduğuna vurgu yapan Türkiye Makina Federasyonu Başkanı Adnan Dalgakıran, özellikle ihracatçı pek çok dalda sipariş sayılarının azaldığını ve ciroların düştüğünü söz etti. Dalgakıran kelamlarına şöyle devam etti: “Faizler çok yüksek. Endüstrici ayakta kalma stratejisi belirlemek zorunda. Lakin bu türlü dayanabilirler. Şu anda bütün endüstriciler nasıl ayakta kalabiliriz diye baş yoruyor.” Tüketim malı ithalatı artarken, sanayi daralıyor.”
Kötü gidişat devam edecek
Sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet bölümlerinde fiyatlı çalışan sayısı bir evvelki yılın tıpkı ayında 15 milyon 224 bin 973 kişi iken, 2025 yılı mart ayında 15 milyon 320 bin 987 kişi oldu. Aylık bazda inşaat dalında 0.7 düşüş görülürken, ticaret hizmet dalında fiyatlı çalışan sayısı artış oranı yalnızca yüzde 0.1 oldu. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin, nisan ayına ait sanayi kapasite raporu datalarına nazaran ise çalışan sayısı, mart ayına nazaran yüzde 4.6 düşerek 2 milyon 775 bin 783 olarak hesaplandı. Bu da istihdamdaki kaybın süreceğine işaret ediyor.
