By ABD’nin ticaret ortaklarına yönelik karşılıklılık temelli tarifeleri 90 gün müddetle askıya almasına karşın Çin’e toplamda yüzde 145 oranından tarife uygulaması, dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki restleşmenin nereye varacağına dair telaşları artırırken, hususa ait haber akışı yatırımcılar tarafından yakından takip ediliyor.
ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayımlanan düzenlemeye nazaran, bilgisayarlar, akıllı telefonlar, çipler, çip üretiminde kullanılan makineler, işlemciler, modemler, güneş panelleri üzere eserler karşılıklılık temelli tarifeler yerine mevcut tarifelere nazaran pahalandırılacak.
Söz konusu düzenleme, 5 Nisan prestijiyle ithal edilen yahut antrepodan çekilen bu eserler için geçerli olacak. Hususa ait açıklamalarda bulunan ABD Başkanı Donald Trump, herhangi bir tarife istisnası olmadığını belirterek, Ulusal Güvenlik Tarife İncelemeleri kapsamında yarı iletkenler ve tüm elektronik tedarik zincirini ele alacaklarını tabir etti.
Hiç kimsenin, bilhassa de ABD’ye açık orta en berbat davranan Çin’in ülkesine karşı kullanılan haksız ticaret istikrarları ve nakdî olmayan tarife engellerinden “kurtulmadığını” vurgulayan Trump, cuma günü rastgele bir tarife “muafiyeti” açıklanmadığını kaydetti.
Trump, kelam konusu eserlerin fentanil krizi nedeniyle uygulanan mevcut yüzde 20 oranındaki tarifelere tabi olduğunu ve yalnızca farklı bir tarife kategorisine taşındıklarını aktardı.
Öte yandan, Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Trump’ın Çin ile tarifeler konusunda bir muahede yapabileceği konusunda “iyimser” olduğunu söyledi.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de piyasaların tarafı üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. Geçen hafta cuma günü Boston Fed Başkanı Susan Collins, Fed’in finansal piyasalarda düzensizlik yaşanması durumunda istikrarı sağlamak için elindeki araçları kullanmaya hazır olacağını belirtti.
New York Fed Başkanı John Williams da Trump idaresinin mevcut ticaret siyasetlerinin bu yıl enflasyonu hızlandıracağını, Fed’in uzun vadeli enflasyon beklentilerinin denetimden çıkmasını önlemesinin değer taşıdığını vurguladı.
St. Louis Fed Başkanı Alberto Musalem ise kısa vadede enflasyonun artarken iş gücü piyasasının zayıflayabileceği tarafında bir risk bulunduğunu, gelen dataların dikkatle izlenmesi gerektiğini kaydetti. Tarifelerin enflasyonist tesirlerinin birtakım durumlarda kalıcı olabileceği konusundaki kaygısını belirten Musalem, uzun vadeli enflasyon beklentilerinin sabit tutulmasının kıymetli olduğunu aktardı.
ABD’DE VADELİ ENDEKSLER GÜNE OLUMLU BAŞLADI
New York Borsası’nda cuma günü, Nasdaq endeksi yüzde 2,06, S&P 500 endeksi yüzde 1,81 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,56 paha kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne müspet bir seyirle başladı.
Söz konusu gelişmeler sonrasında ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,47’de dengelendi. Dolar endeksi yüzde 0,5 düşüşle 99,6 düzeylerinden süreç görürken kelam konusu düzey Temmuz 2023’ten bu yana en düşük düzey oldu.
Analistler, Trump’ın ticaret atılımlarının yatırımcıların ABD varlıklarını elden çıkarıp öteki global “güvenli liman” varlıklara yönelmesine neden olduğunu kaydetti. Altının ons fiyatı cuma günü 3 bin 245 dolar düzeyini görerek rekor tazelemesinin akabinde günü yüzde 2 yükselişle 3 bin 239 dolardan tamamlamıştı. Haftanın birinci süreç gününde düşüş eğiliminde bir seyir izleyen altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,2 azalışla 3 bin 231 dolardan süreç görüyor
Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,2 kıymet kaybıyla 64,1 dolar düzeyinde bulunuyor.
AVRUPA, ABD İLE MÜZAKERELERE ODAKLANDI
Avrupa borsalarında cuma günü bölge için tarifelerin geleceğine yönelik belirsizliklerin tesiriyle İngiltere hariç negatif bir seyirle kapanırken, Avrupa Birliği (AB) Komitesi Ticaretten Sorumlu üyesi Maros Sefcovic, tarifelerle ilgili görüşmeler yapmak üzere bugün Washington’a gidecek.
AB Kurulu Sözcüsü Olof Gill, cuma günü Brüksel’de düzenlenen basın toplantısında açıklamalarda bulundu. Gill, AB’nin ABD ile karşılıklı olarak yararlı mutabakat yapmaya istekli olduğunu tabir etti. Gill, Atlantik’in her iki yakasına ve global iktisada ziyan verecek rastgele bir gerginlikten kaçınılması gerektiğini, Sefcovic’in Washington’a âlâ niyetle ve herkese yarar sağlayabilecek tahliller bulmak üzere seyahat edeceğini söyledi.
Sefcovic’in ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve ABD Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer üzere üst seviye yetkililerle görüşmesi bekleniyor.
Analistler, müzakere adımlarının hem Avrupa iktisadı hem de ABD iktisadı için yüksek ehemmiyet taşıdığını kaydederek, mutabakata varılması durumunda global risk iştahının bu durumdan olumlu etkileneceğini vurguladı.
Resesyon telaşlarının gölgesindeki Avrupa’da yüksek ticaret tarifelerinin imalat sanayi aktivitesindeki zayıflamayı artırabileceğini vurgulayan analistler, bilhassa otomotiv sanayi üzere değerli sanayi kollarında ABD’ye ihracat yapan AB’nin 90 günlük müddet dolmadan bir mutabakata varmasının beklendiğini söyledi.
Cuma günü, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,64 yükselirken, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,92, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,30, ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,73 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne müspet bir seyirle başladı.
ASYA PİYASALARINDA TARİFE İYİMSERLİĞİ
Asya borsalarında son tarife düzenlemeleri ve müzakerelere yönelik iyimserliklerin tesiriyle müspet bir seyir izlenirken, bölgede teknoloji payları öncülüğündeki yükseliş dikkati çekiyor.
ABD tarafının yarı iletkenler ve teknoloji eserlerinin karşılıklılık asıllı tarifeler yerine mevcut öbür tarifelere nazaran değerlendirileceğine ait açıklamaları sonrası bölge endeksleri satıcılı geçen bir haftanın akabinde haftanın birinci süreç gününde toparlanmaya başladı.
Bölgedeki iktisat yetkililerinin kelamla yönlendirmeleri de yakından takip edilirken, bugün açıklamalarda bulunan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD’nin gümrük tarifeleri siyaseti nedeniyle global ve lokal ekonomik belirsizliğin keskin bir biçimde arttığını kaydetti.
Ueda , “ABD’nin gümrük vergileri muhtemelen çeşitli kanallar aracılığıyla global iktisat ve Japon iktisadı üzerinde aşağı taraflı baskı yaratacaktır.” dedi. Para siyasetine ait de konuşan Ueda, “BoJ, yüzde 2’lik enflasyon amacına sürdürülebilir bir formda ulaşılması açısından para siyasetini uygun formda yönlendirecek ve ekonomik, fiyat ve finansal gelişmeleri rastgele bir ön yargı olmaksızın inceleyecek.” dedi.
Bugün bölgede açıklanan datalara nazaran Japonya’da şubat ayına ait sanayi üretimi aylık bazda yüzde 2,3 artışla beklentilerin altında gerçekleşirken, tıpkı periyoda ait kapasite kullanım oranı yüzde 1,1 azaldı.
Çin’de ise mart ayına ait dış ticaret istikrarı 102,6 milyar dolar fazla vererek iddiaları geride bıraktı. Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,2 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,8 yükseldi.
TÜRKİYE CARİ SÜREÇLER İSTİKRARINI TAKİP EDECEK
Yurt içinde cuma günü alış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,45 kıymet kazanarak 9.380,95 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ise cuma günü akşam seansında yüzde 0,3 kıymet karıyla 10.419,00 puana çıktı.
Haftanın birinci süreç gününde gözler açıklanacak şubat ayına ait ödemeler istikrarı datalarına çevrilirken, AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler cari süreçler hesabının şubat ayında 4 milyar 325 milyon dolar açık verdiğini öngördü. Ekonomistler 2025 yılında ise cari süreçler açığının 21 milyar 970 milyon dolar olarak gerçekleşeceğini iddia etti.
Dolar/TL, cuma günü yüzde 0,4 yükselişle 38,0580’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,1 altında 38,0150 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde cari süreçler istikrarının takip edileceğini yurt dışında ise data gündeminin sakin olduğunu belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.600 puanın direnç, 9.200 ve 9.100 düzeyinin takviye pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:
10.00 Türkiye, şubat ayı cari süreçler dengesi
