By 2022 yılında silahlı taarruz sonucu öldürülen Kıbrıslı iş insanı Halil Falyalı’nın, bir periyot finans işlerini yürüttüğü öne sürülen Cemil Önal adadaki yasa dışı münasebetlerle ilgili kimi tezlerde bulundu.
Kıbrıs’ın kuzeyinde yayın yapan Bugün Kıbrıs gazetesinin 14, 15 ve 16 Nisan tarihlerinde yayımladığı söyleşide Önal, Türkiye’den kimi bürokratlar ve siyasetçiler ile kimi yakınlarının Falyalı ile yakın alaka kurduğunu öne sürdü.
Önal, hakkındaki Türkiye merkezli kabahat örgütü davası devam eden Falyalı’nın, yaşarken çeşitli şantaj kasetleri hazırladığını ve Ankara’daki birtakım yetkililerin bu kasetlerin elde edilmesi için uğraş sarf ettiğini argüman etti.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Lideri Özgür Özel de bir açıklamasında argümanlara yer verdi.
Türkiye’deki yetkililer ise argümanları kesin bir dille reddetti.
Dışişleri Bakanlığı, “iddiaların tamamıyla gerçek dışı olduğunu” belirtti.
Cumhurbaşkanlığı İrtibat Başkanlığı Dezenformasyonla Çaba Merkezi (DMM) isim vermeden bu habere değinerek “asılsız tezlere prestij etmeme” daveti yaptı.
Eski içişleri bakanı ve Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu da savlara sert reaksiyon gösterdiği bir açıklama yayımladı.
Önal’ın argümanlarını, bu savlara verilen karşılıkları ve Falyalı’nın kurdurduğu tez edilen yasa dışı bahis çarkı ile ilgili merak edilenleri derledik.
Halil Falyalı kimdir?
Halil Falyalı, adanın kuzeyinde yıllarca, otel ve kumarhane işletmecisi olarak tanındı.
Sosyal medya paylaşımları, gösterişli bir hayata sahip olduğuna işaret ediyordu.
Organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in 2021 yılında yayımladığı YouTube görüntülerinde ortaya attığı savlarla Falyalı, Türkiye’de de merak edilen bir isme dönüştü.
Peker, Falyalı’nın “uyuşturucu kaçakçılığından gelen para trafiğini yürüttüğünü ve elinde kimi şantaj kasetleri olduğunu” öne sürüyordu.
Peker, Türkiye’den birtakım siyasetçiler ve yakınlarının Falyalı ile ilgide olduğunu da argüman ediyordu.
Falyalı o devir bu tezleri reddetti.
Ankara merkezli olarak yürütülen “Halil Falyalı hata örgütünün yasa dışı bahis faaliyetleriyle” ilgili dava ise devam ediyor.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın hazırladığı ve 6 Aralık 2024’te kabul edilen iddianamede, 35’i örgüt yöneticisi 250 kuşkulu yer alıyor.
İddianamede, yasa dışı bahis cürmünün, internet üzerinden erişim sağlanan web siteleri aracılığıyla gerçekleştirildiği öne sürülüyor.
Para transferlerinde çoklukla ATM’ler, taşınabilir bankacılık ve internet bankacılığı üzere prosedürlerin kullanıldığı anlatılan iddianamede, son evrede örgüt yöneticilerinde toplanan gelirlerin kripto varlıklara çevrildiği argüman ediliyor.
Falyalı cinayeti kim tarafından işlendi?
Falyalı, 8 Şubat 2022 yılında Girne’de, otomatik silahlı saldırganlar tarafından aracına düzenlenen taarruzda öldürüldü.
Olayda Falyalı’nın sürücüsü de hayatını kaybetti.
İstanbul’da yakalanan yedi sanık mahpus cezasına çarptırıldı.
Sanıklardan Mustafa Söylemez’e iki defa ağırlaştırılmış müebbet cezası verildi.
Cemil Önal kimdir?
Cemil Önal, Falyalı’nın yakınında olan bir isimdi. Anlattığına nazaran bir devir onun finans işlerini yürüttü.
Önal, Falyalı cinayetinden sonra kuşkulu sıfatıyla aranmaya başladı lakin yurtdışına kaçtı.
Aralık 2023’te Hollanda’da yakalanan Önal, bu ülkede yargılanmaya başladı. Türkiye’ye iade edilmedi.
Hollanda Adalet Bakanlığı BBC Türkçe‘nin Önal’la ilgili bilgi talebine “Bireysel davalarla ilgili bilgi veremiyoruz” karşılığını verdi.
Önal memleketler arası kuruluşa neler anlattı?
Cemil Önal, geçen aylarda cezaevinden, global çapta faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu Organize Hata ve Rüşvet Kaydı Projesi’ne (OCCRP) konuştu.
Proje kapsamında yer alan bireyler Öcal ile 20 saati aşkın süren telefon röportajları yaptı.
Bunun sonucunda OCCRP, 13 Şubat 2025’te “Öldürülen Kıbrıslı Türk İşadamının Global Online Bahis İmparatorluğu” isimli bir araştırma yayımladı.
Araştırmada, Önal’dan “Falyalı’nın uzun mühlet finans müdürlüğünü yapmış kişi” olarak bahsedildi.
Araştırmada Önal’ın, Türkiye ve Kıbrıs’ın kuzeyindeki Türk idaresinin kamu görevlilerine her ay yaklaşık 15 milyon dolarlık “sponsorluk” ödemesini şahsen ayarladığı savları lisana getirildi.
“Anlattığı sistemi işvereni için kendisi kurduğunu” savunan Önal, cinayetle ilgisi olduğu argümanını reddetti.
Önal son röportajında hangi savları ortaya attı?
Önal’ın son günlerde gündeme gelmesi ise Kuzey Kıbrıslı gazeteci Ayşemden Akın’la yaptığı söyleşi ile oldu.
Akın’ın Önal ile Hollanda’da yaptığı söyleşi, Bugün Kıbrısgazetesinde “Halil Falyalı Yaşıyor” başlığıyla yazı dizisi olarak yayımlandı.
Dizide Önal’ın; Türkiye’deki birtakım bürokrat ve siyasetçiler ile yakınlarının Falyalı ile bağlantılar geliştirdikleri, Falyalı’nın elinde şantaj kasetleri olduğu, Falyalı’nın merkezinde olduğu kümenin Türkiye’de rüşvetle kimi soruşturma evraklarından isim sildirdiği üzere argümanlarına yer veriliyor.
Ayrıca Önal, yasa dışı bahisle elde edilen paranın aklanma yollarına dair de tezlerde bulunuyor.
Önal söyleşide, bir periyot Lefkoşa Büyükelçiliği yapan Yasin Ekrem Serim ve birtakım aile üyeleri ile Falyalı ortasında yakınlık olduğunu da sav ediyor.
Önal, Serim’in, Falyalı’nın kasetlerini ele geçirmesi için Kuzey Kıbrıs’ta görevlendirildiğini öne sürüyor.
Önal’ın birtakım argümanları ortasında Hakan Fidan’ın yakınlarının da ismi geçiyor.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel 15 Nisan’daki küme toplantısında argümanları gündeme getirirdi.
Özel, “Şimdi, bu ismi geçenler üzerinden bir tane, her şeyi göze alan savcı arıyoruz” dedi.
Ankara: ‘sistematik iftira ve karalama kampanyası’
Dışişleri Bakanlığı, “Bakanlığımıza ve sayın bakanımıza yönelik dile getirilen savlar büsbütün gerçek dışıdır” dedi.
Açıklamada tezler, “sistematik iftira ve karalama kampanyası” olarak tanım edildi.
Bakanlık “herhangi bir somut kanıta dayanmayan bu temelsiz argümanlar karşısında” yasal yollara başvurulacağını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı’na bağlı DMM’den yapılan açıklamada ise “Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçiliği vazife değişimi ile ilgili manipülatif haberler kurgulandığı tespit edilmiştir” cümlesine yer verildi.
Açıklamada, “Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın isimlerinin de geçtiği haberlerdeki kelamda diyalog ve tezlerin tamamı hayal eseridir. Temelsiz argümanlara prestij etmeyiniz” tabirleri yer aldı.
Eski içişleri bakanı ve AKP İstanbul Milletvekili Süleyman Soylu da yazı dizisinin akabinde X hesabından bir açıklama yaptı.
Geçmişte kendisi hakkında, Halil Falyalı ile kontaklı kimi tezler gündeme gelmiş olan Soylu, son açıklamasında şunları söyledi:
“Bu cinayetin, öbür bir ülkeye kaçan, hakkında kırmızı bülten çıkarılan ve iadesi beklenen bir numaralı şüphelisinin bir yıl evvel ortaya attığı hayal eseri iftiraları daima tekrar edenlere biz ‘operasyon çocuğu’ dedik, haklı çıktık.
“Her türlü dış istihbaratın oyuncağı hâline gelen bu şahısların, mevzu ne olursa olsun, ellerinde evrak, bilgi ve ispat varsa ortaya koymamaları namertliktir.”
Son röportajda direkt Soylu ile ilgili bir tez bulunmuyor.
Yasin Ekrem Serim kimdir?
Önal’ın röportajında bahsettiği Yasin Ekrem Serim, Ağustos 2024 ve Mart 2025 ortasında Lefkoşa Büyükelçisi olarak vazife yaptı.
Serim, son periyotta ise Dışişleri Bakan Yardımcılığı görevinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yakın isimlerden biri olarak bilinen babası Maksut Serim, geçmişte Vakıfbank’ta genel müdür yardımcılığı da dahil çeşitli vazifeler aldı.
Maksut Serim ayrıyeten 2003-2016 yılları ortasında başbakanlık bünyesinde basın ve halkla bağlar müşavirliği ve başbakanlık başmüşavirliği vazifelerini yürüttü.
Bir periyot cumhurbaşkanlığı başdanışmanlığı de yapan Maksut Serim, Halkbank’ın yönetim kurulu üyeliğinde de bulundu. Serim hala Halkbank’ın kredi komitesi yedek üyesi.
Yasin Ekrem Serim’le ilgili birtakım argümanlar geçmişte de gündeme gelmişti.
Ocak 2024’te CHP İstanbul Milletvekili Yunus Emre, TBMM’de, Serim’in Halil Falyalı ile hakkında yakalama kararı varken bir şirkete ortak olduğunu tez etmişti.
Bunun akabinde Serim’in avukatı Muhammed Kerim Karadağ, tezlerle ilgili kapsamlı bir açıklamada bulunmuştu.
Karadağ, “Müvekkilim Yasin Ekrem Serim, bahsi geçen şahısla [Halil Falyalı] hiçbir formda şirket kurmamış, ortak ticari faaliyette bulunmamıştır” demişti.
“Esasen bahsi geçen satış¸, taşınmaz satışına ait olup şirkete bağlı bir taşınmazın satışı, şirket paylarının zamanı üzerinden yapılmıştır” diyen Karadağ şunları eklemişti:
“Bir gayrimenkul satışının yasa dışı şahıslarla iştirak olarak kamuoyuna servis edilmesi, açıkça kabahat teşkil etmektedir. Müvekkilimizin geçmişe dönük tüm süreçleri devlet kayıtlarında mevcut olup mal beyanı olarak da devlet kayıtlarında bulunmaktadır.”
İYİ Parti Küme Başkanvekili Turhan Çömez de 16 Nisan’da benzeri tezlerde bulundu.
‘Kıbrıs kara paranın ve kirli bağların merkezine dönüştü’
BBC Türkçe‘ye konuşan gazeteci Ayşemden Akın, “Önal’ın ortaya attığı tezlerin ferdî suçlamalar olmanın ötesinde, Kıbrıs’ın kuzeyinin nasıl bir dönüşüm geçirdiğini gözler önüne serdiğini” söylüyor.
Akın, yüzeyden bakıldığında Kıbrıs’ın hâlâ bir turizm adası üzere görünebildiğini lakin perde ardında ise “kara para, yasa dışı bahis, mafya savaşları, faili meçhul cinayetler ve yozlaşma” olduğunu savunuyor.
Adada, geçim derdindeki gençlerin, “kolay paranın peşine düştüğünü ve bu yolun ucunun da birden fazla vakit yasa dışı şebekelere, kara para trafiğine ve hata örgütlerine çıktığını” belirtiyor.
Önal’ın savların bu nedenle değerli olduğunu savunan Akın, “Kıbrıs artık yalnızca bir ada değil; cürmün, kara paranın ve kirli bağlantıların merkezine dönüşmüş durumda. Biz bu sisteme itiraz ediyoruz” diye konuşuyor.
