By Avukat Zeynep Sevim, mevzuatlarda eser kontratı olarak geçen inşaat bahisli mukavelelerin yazılı olarak yapılmasının mukaveleyi ispat noktasında taraflara kolaylık sağlayacağını belirterek, “Yüklenici ile akdedilen kontratta, teslimin gecikmesi durumunda cezai kaide ödenmesi yahut uğranılan kira kaybının da dahil olduğu gecikme tazminatı kararlaştırılması da mümkündür” dedi.
Eser mukavelelerinde yazılı mukavelelerin kıymetli olduğunu söyleyen Avukat Zeynep Sevim; “Günlük hayatta en çok karşılaştığımız kontrat tiplerinden biri inşaat bahisli sözleşmeleridir. Bu mukaveleler Türk Hukuk Mevzuatlarınca eser kontratı ismi altında toplanmıştır. Eser kontratı karşılıklı fiilleri içeren bir iş görme mukavelesidir. Yüklenicinin fiili, yapıtı meydana getirmek ve iş sahibine teslim etmek, iş sahibinin karşı fiili ise teslim edilen yapıtın bedelini ödemektir. Bu tip mukaveleler bakımından rastgele bir hal kaidesi olmayıp, kelamlı yahut yazılı veya resmi biçimde yapılabilir. Yalnız, kelamlı olarak yapılan kontratların, ileride bir uyuşmazlık çıkması ve taraflardan birinin bu kelamlı mukaveleyi yahut birtakım kararlarını inkar etmesi halinde, başka taraf bu mukaveleyi ispat zorluğu ile karşı karşıya kalabilir. Bu nedenle hiçbir hale bağlı olmayan eser kontratlarının yazılı yapılması, kanıtlama kolaylığı sağlar. İnşaat firmasının teslim tarihinde taşınmaz teslimini gerçekleştirmemesi halinde teslim borcunun muaccel hale gelmesiyle birlikte alacaklının, taşınmazın kendisine teslim edilmesini isteme hakkı mevcuttur. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken konu; borçlunun temerrüde düşmesi için kural olarak alacaklının borçluya ihtarda bulunmasının arandığıdır. Bu ihtarda kural olarak hal koşulu aranmasa da noter aracılığı ile yahut öteki yollarla yazılı ihtarda bulunulması, ispat kolaylığı sağlamaktadır” dedi.
Sevim, teslimin gecikmesi durumunda uğranılan kira kaybının da tazmin edilebileceğini de kelamlarına ekleyerek, “Taşınmazın vaat edilen tarihten geç bir tarihte teslim edilmesi durumunda, yüklenici olan inşaat firmasının temerrüde düşmesiyle taşınmaz satın alan yahut inşa ettiren bireylerin geç teslim münasebetiyle uğradıkları ziyanların başında kira kaybı gelmektedir. Taşınmazın teslim edileceğinin vaat edildiği tarihten taşınmaz tesliminin gerçekleştiği tarihe kadar geçen müddet içinde mağduriyete uğrayan kişi, uğramış olduğu kira kaybını yükleniciden talep edebilmektedir. Bilhassa 2024 tarihli Yargıtay 6. Hukuk Dairesi’nin kararında “Müteahhit firma tarafından inşaatın vaktinde bitirilmemesi ve taşınmazın geç teslim edilmesi durumunda, arsa sahipleri tarafından gecikilen müddette yoksun kaldıkları kira bedeli oranında tazminatın kendilerine ödenmesi mahkemeden talep edilebilir. Bu durumda müteahhit firma gecikme sebebiyle doğan ziyandan sorumludur denilmiştir. Müteahhit firmanın vaat ettiği tarihte inşaatı teslim etmemesi ve bu süreçte arsa sahiplerinin teslimi geciken taşınmazları için yoksun kaldıkları kira bedeli oranında tazminat ödenmesi gerektiği hususu Yargıtay kararlarınca sabittir. Yüklenici ile akdedilen mukavelede, teslimin gecikmesi durumunda cezai kaide ödenmesi yahut uğranılan kira kaybının da dahil olduğu gecikme tazminatı kararlaştırılması da mümkündür” tabirlerini kullandı. – KAYSERİ
