By Anadolu Ajansı (AA) İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Enis Peru, “Uygulama alt yapılarını güçlendirdik ve bu sayede haber üretiminde yapay zekayı etkin halde kullanmaya başladık.” dedi.
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu, AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez başkanlığında toplandı.
Toplantıda, AA İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Peru, Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Buğra Ayan, sanatçı Alp Doğu Eser ve İnteraktif Reklamcılık Derneği Yapay Zeka Çalışma Kurulu Lideri Sarper Danış milletvekillerine sunum yaptı.
Komisyon Başkanı Fatih Dönmez, toplantıda irtibat ve sanatta yapay zeka konusunun ele alınacağını söyledi. 8 Mayıs’ta TBMM Başkanlığının himayesinde yapay zeka doruğunun düzenleneceğini hatırlatan Dönmez, 13 Mayıs’ta da komitenin kapanış toplantısını yapacaklarının bilgisini verdi.
AA İdari ve Mali İşlerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Peru, kurulun faaliyetlerini muvaffakiyetle yerine getirmesi temennisinde bulunarak, çalışmalar sonunda ortaya çıkacak vizyon dokümanını sabırsızlıkla beklediklerini söyledi.
Anadolu Ajansının 6 Nisan 1920’de kurulduğunu hatırlatan Peru, Ajansın bugün global manada en önde gelen haber ajanslarından biri olduğunu vurguladı. AA’nın 13 lisanda 135 farklı ülkede faaliyet yürüttüğü bilgisini veren Peru, Anadolu Ajansının 38 küresel ofis ve yayın merkezine sahip olduğunu bildirdi.
Peru, Anadolu Ajansının bugün prestijiyle 1971 tam vakitli çalışanı ve 2 bin 531 özgür habercisiyle misyon yaptığını belirterek, “Günlük üretimlere bakacak olursak 1438’i haber, 4 bin 282’si fotoğraf, 439 görüntü olmak üzere günlük ortalama 6 bin 222 içerikle yıllık 2.2 milyon içerik üretiyoruz. Bu bahsettiğim üretimi iki ana faktörle karşılıyoruz. Birincisi, yetişmiş insan kaynağımız, öteki faktör de teknoloji yatırımlarımız.” diye konuştu.
Anadolu Ajansı olarak geleceğin haberciliğini şekillendirmek için daima teknolojiye yatırım yaptıklarını vurgulayan Peru, Ajansın kendi yazılımlarını kendisinin ürettiğini lisana getirdi. Peru, Ankara ve İstanbul’da yapılan yeni bilgi merkeziyle data güvenliğini ve süreç kapasitesini en üst seviyeye taşıdıklarını söyledi.
Habercilikte yapay zekanın birçok farklı alanda aktif formda kullanıldığını lisana getiren Peru, “Haberin toplanması, oluşturulması ve dağıtım basamaklarının hepsinde yapay zeka gündemimizde.” dedi.
Habercilikte yapay zekanın kullanım alanlarına ait bilgi veren Peru, haber oluşturulduktan sonra yapay zeka sistemleri sayesinde lisan ve yazım denetimlerinin çarçabuk yapıldığını, böylelikle lisan yanılgılarının, anlatım bozukluklarının en aza indirgendiğini anlattı.
Peru, “Ajans lisanı ve yazım kurallarına uygunluk da denetim edilerek otomatik olarak düzeltmeler yapılabilir hale geliyor. Kaynak doğrulaması yapılarak yapay zeka dayanakları aracılığıyla sağlam içerik üretimi kolaylaşıyor. Yapay zeka dezenformasyon tespiti konusunda da değerli rol oynuyor. Yanlış bilgi ve manipülatif içerikler inançlı kaynaklar referans alınarak, büyük bilgi tahlili ve içerik taraması yoluyla erken kademede tespit edilerek kusurun önüne geçiliyor.” sözünü kullandı.
İnsan denetimi ilkesi
Yapay zekanın kullanımında kritik konuların olduğunu vurgulayan Peru, insan denetimi konusuna dikkati çekti. Peru, şöyle konuştu:
“Biz, insan denetimi prensibine bağlı kalınması gerektiğini düşünüyoruz. Yapay zeka süreçlerinin destekleyici nitelikte olması gerektiğini, en son sorumluluğun ve kararın her vakit insanlarda kalması gerektiğini düşüyoruz. Şeffaflık manasında da yapay zekanın hangi kademelerde kullanıldığının belirtilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Telif hakları da önemsediğimiz temel alanlardan biri. Yapay zekada üretilen, kullanılan içeriklerde telif konusunun da dikkate alınması gerektiğine inanıyoruz. Bilgi kapalılığı, tekrar ihmal edilmemesi gereken bir bahis olarak gündemimizde yer alıyor. Etik ahenk konusunun da kritik hususlardan biri olduğunu düşünüyoruz. Bu manada operasyonel tedbirler alınması gerektiğine de inanıyoruz.”
Peru, Anadolu Ajansı olarak gerçek, süratli ve emniyetli haber kaynağı olma misyonuyla yapay zekayı fırsata dönüştürürken riskleri inançla yönetmeyi istediklerini belirterek, “Uygulama alt yapılarını güçlendirdik ve bu sayede haber üretiminde yapay zekayı etkin biçimde kullanmaya başladık. Yapay zekayı bilhassa haber takip sistemimiz, haber yazım asistanımız, akıllı arşiv idaremiz, kusur tespit asistanımız, haber ihbar sistemi ve haber teklif motoru halindeki uygulamalarımız hali hazırda kullanıyoruz.” diye konuştu.
ODTÜ ile ortak AR-GE projesi kapsamında yapay zeka dayanaklı yüz ve obje tanıma sistemini geliştirdiklerini lisana getiren Peru, “Yüklenen fotoğraf, görüntülerdeki yüzler tespit edilerek, süratlice gruplandırma ve etiketlendirerek otomatik olarak arşive aktarma durumu kelam konusu.” dedi.
Anadolu Ajansının yapay zeka muhabirlerinin olduğunu ifade eden Peru, “Anadolu Ajansı olarak yapay zeka muhabirlerini kullanan birinci medya kuruluşları ortasında yerimizi aldık. Tıpkı vakitte metaverse cihanında birinci röportajı yapan kurumlar ortasında kendimizi gösterebiliriz. Yeniden yapay zekanın kullanımı manasında infografikler oluşturup bunu abonelerimizle paylaşıyoruz. Podcast konusunda da yapay zeka tarafında, haber ve tahlil içeriklerimizi kendi çalışanlarımızın sesleriyle podcaste çeviriyor, son kullanıcının hizmetine sunuyoruz. ” açıklamalarında bulundu.
“TEPE isimli kendi ürettiğimiz dron ile AA Teknoloji markasıyla artık gündemdeyiz”
Peru, Anadolu Ajansının yapay zeka, büyük bilgi ve ileri medya teknolojilerinde öncülüğünü daha da güçlendirmek için AA Teknoloji A.Ş’yi bu yılın başında kurduğunu söyledi.
Ürettikleri yazılım ve donanımları, kesim ve Türkiye’nin muhtaçlığını karşılamak üzere çalıştıklarını vurgulayan Peru, “Elektronik Doküman İdare Sistemi (EBYS) tüm evraklarımızın süratli, inançlı formda akışını sağlıyordu artık bunu tüm ülkemize sunma durumundayız. Haber Akış Sistemimizin yapay zeka ile entregre edilmiş yeni halini de isteyen kurumlarımıza sunuyoruz. Medya İçerik ve Arşiv İdare Sistemimiz, Toplumsal Medya İdare Sistemimiz ve ZİRVE isimli kendi ürettiğimiz dron ile AA Teknoloji markasıyla artık gündemdeyiz.” diye konuştu.
AA Tekonoloji hackathonları kapsamında yapay zeka, doğal lisan sürece, manzara Sürece ve sesten yazıya dönüşüm üzere temalarda üniversite öğrencilerine yönelik iki yıl evvel bir hackathon düzenlediklerini hatırlatan Peru, “Bu yılın 3. çeyreğinde ‘GAMEJAM’ etkinliğinde yapay zeka ve oyun teması kapsamında alternatif medya hizmetlerini geliştirmek için hackathon çalışmasını gerçekleştireceğiz.” dedi.
T3 Vakfıyla Türkçe büyük lisan modeli ve redaktör için gaye odaklı yeni yapay zeka tahlilleri geliştirdiklerini tabir eden Peru, TÜBİTAK’ın işbirliğiyle Türkçe Büyük Lisan Modeli Geliştirme Projesi’nde etkin olarak yer aldıklarını söyledi. Peru, Gazi Üniversitesi ve ODTÜ ile bu hususlarda çalışmaların devam ettiğini aktardı.
“Ülkemizin enformasyon altyapısına katkı sunmaya hazırız”
Yapay Zeka Etik Kullanım Rehberi’ni hazırladıklarını hatırlatan Peru, rehberle Anadolu Ajansı ve tüm medyanın yapay zeka teolojilerini kullanırken takip edecekleri sağlam bir etik çerçeveyi oluşturmaya katkı sunmayı hedeflediklerini belirtti.
Yapay zeka alanında daha güçlü ve sürdürülebilir adımlar atabilmek için birtakım somut tekliflerinin olduğunu lisana getiren Peru, bu teklifleri şöyle sıraladı:
“Ortak Türkçe bir bilgi havuzu oluşturmanın kritik gereksinim olduğunu düşünüyoruz. Her kurumun kendi data havuzunu kurması yerine kaynakları daha aktif kullanabileceğimiz ortak bir yapının kurulması, tekrarlanmış yatırımların da önüne geçilerek kaynakların faal kullanımının ehemmiyetini düşünüyoruz. Yurt dışı bağımlılığın azaltılarak, ortak geliştirilecek lisan modelleri çalışmalarının global ölçekteki firmalarla rekabet edebilecek nitelikte olmasını sağlamamız gerektiğini düşünüyoruz. Özel bölüm teşebbüslerini desteklemek önceliklerimiz ortasında yer almalı, mahallî, büyük ve küçük ölçekli her model geliştirme çalışmalarına teşviklerin sunulması gerektiğini düşünüyoruz. İçerik üreticilerini koruyan, yapay zeka kullanımını kapsamlı bir halde düzenleyen tüzel bir yapının acilen hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz.”
Anadolu Ajansının yalnızca bir medya kuruluşu değil birebir vakitte Türkiye’nin bilgi güvenliği, dijital egemenliği ve haberin doğruluğu için çalışan bir kurum olduğunu vurgulayan Peru, “Yapay zeka teknolojilerini kullanırken önceliğimiz insan kontrolünü merkeze alan, etik bedellerden sapmayan, şeffaf, sürdürülebilir yerli tahliller olduğunu belirtmek isterim. Geleceğin medyası yalnızca yapay zeka ile değil insan aklıyla makina zekasının ortak etiğinde buluşacaktır. Bu yolda ülkemizin enformasyon altyapısına katkı sunmaya hazırız.” dedi.
Milletvekillerin sorularını da yanıtlayan Peru, siber ataklara yönelik soru üzerine, Anadolu Ajansının siber güvenlik manasında bilhassa seçim periyotlarında önemli ataklar alan bir kurum olduğunu söyledi. Peru, “Siber güvenlik alanında arkadaşlarımızın yetkinliğine güveniyoruz. Oradaki deneyimleri gösterdi ki başarılı olduk, rastgele bir külfet yaşamadık.” diye konuştu.
Yapay zeka kullanımının çalışan sayısının azalmasına neden olup olmayacağına yönelik soruya Peru, “İlerleyen periyotta azalma halinde olmasa da çalışan arkadaşlarımızın yeni teknolojilerin kullanılması konusunda eğitimlerle farklı alanlarda çalışmasına vesile olacak farklı bir program işletilebilir ya da yeni alımların daha efektif biçimde alınmasını sağlayacaktır. Yapay zekanın şu an için direkt tesirini söyleyemeyiz.” karşılığını verdi.
Diğer sunumlar
Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Başkanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanı Buğra Ayan, İletişim Başkanlığı olarak yapay zeka geçiş raporu hazırladıklarını, bu rapora paralel formda çalışmaları yürüttüklerini söz etti.
Gelecek hafta Sentetik Medya Paneli düzenleyeceklerini belirten Ayan, bu panelde birtakım araçları test edeceklerini söyledi. Ayan, “Buraya gelen konuklarımıza yapay zeka tecrübe alanları sunacağız ve bu tecrübe alanlarında farklı yapay zeka araçları test edilecek.” dedi.
Dezenformasyon konusunda yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Ayan, sorulan sorulara dezenformasyon bültenlerine bakarak yanıt veren bir araç tasarladıklarını lisana getirdi. Ayan, “Örneğin Togg otomobilleriyle ilgili dezenformatik bir içerik var. Buna karşılık veriyor. Birebir vakitte buluttan binlerce sayfa içerisinde bu argümana yanıt nerede var, PDF olarak açıyor.” diye konuştu.
TÜBİTAK’ın Kamu Kurumları Araştırma ve Geliştirme Projelerini Destekleme Programı olduğunu ve kamu kurumlarına yapay zeka takviyesi verdiğini söyleyen Ayan, bu dayanak programına başvurduklarını ve kazandıklarını söyledi. Ayan, “Şu anda bu süreç devam ediyor. 15 milyon lira takviye verilecek, CİMER’e yapay zeka entegrasyonuyla ilgili.” tabirini kullandı.
Siber güvenlik alanında iç kaynaklarla bir yazılım geliştirdiklerini lisana getiren Ayan,”Bu araçlar, internet sitesinde bulunan yanılgı kodlarını yapay zeka ile anlamlandırıyor. Siteye girildiğinde bir kusur bildirisi alındığında, yapay zeka buna bakıyor.” dedi. Ayan, yapay zeka dayanağıyla “Türkiye” markasını da izlediklerini vurguladı.
Sanatçı Alp Doğu Eser ve İnteraktif Reklamcılık Derneği Yapay Zeka Çalışma Kurulu Lideri Sarper Danış da milletvekillerine yapay zeka konusunda sunum yaptı.
Komisyonda ayrıyeten AA Kitap’tan çıkan Yapay Zeka ve Gazeteciliğin Geleceği isimli kitap da milletvekillerine dağıtıldı.
