By 2012 yılında keşfedilen enstatit kondrit çeşidi bir göktaşında yapılan kimyasal inceleme, beklenmedik ölçüde hidrojen içerdiğini ortaya koydu. Bu da, Dünya’nın suyunu daha baştan, yani oluşum süreci sırasında elde etmiş olabileceğini düşündürüyor.
SU DEĞİL, HİDROJENLE BAŞLADIYSAK?
Yıllardır bilim dünyasında yaygın olan görüş, enstatit kondritlerin su içermemesi nedeniyle Dünya’nın suyunu diğer kaynaklardan almış olabileceği istikametindeydi. Lakin bu göktaşına dair yapılan yeni tahlil, hidrojenin sülfürle birleşmiş halde —hidrojen sülfür formunda— var olduğunu gösterdi.
Bu hidrojenin, Dünya’nın erken devirlerinde oksijenle birleşerek su oluşturmuş olabileceği düşünülüyor. Çalışmanın eş müellifi, Oxford Üniversitesi’nden gezegen bilimci James Bryson’a nazaran, bu bulgu iç Güneş Sistemi’ndeki öteki kayalık gezegenlerin de suya sahip olma mümkünlüğünü güçlendiriyor.
YAŞANABİLİRLİK İMKANLARI GENİŞLEYEBİLİR
Bryson, “Bu durum, sadece Dünya için değil, başka gezegen sistemleri için de yaşanabilir şartların düşündüğümüzden daha yaygın olabileceğini gösteriyor” dedi. Bulgular, 16 Nisan’da Icarus mecmuasında yayımlandı.
Ancak bilim topluluğunda bu yoruma kuşkuyla yaklaşanlar da var. Carnegie Bilim Enstitüsü’nden göktaşı uzmanı Conel Alexander, meteorların atmosfere girdikten sonra Dünya’daki su ve oksijenle süratle etkileşime girdiğini, bu yüzden elde edilen hidrojenin aslında Antarktika’daki buzdan gelmiş olabileceğini belirtti.
NUMUNENİN KONTAMİNASYONU KUŞKU YARATIYOR
Alexander’a nazaran meteorun etrafındaki buz ve eriyik sularla temas etmesi, dış hidrojenin göktaşına sızmasına neden olmuş olabilir. Her ne kadar araştırmacılar görünür su izleri taşıyan alanları tahlil dışı bıraksa da, bu durum bilgilerin büsbütün güvenilirliğini tartışmalı kılıyor.
En ülkü senaryo, Alexander’a nazaran, taze bir enstatit kondrit meteorunun yeryüzüne düştüğü anda su ve oksijenden arındırılmış bir ortamda koruma edilmesi ve süratle tahlil edilmesi olurdu. Bu sayede hidrojenin kaynağı kesin olarak belirlenebilir.
SUYUN KÖKENİ TEKRAR YAZILABİLİR Mİ?
Bu yeni bulgu, Dünya’daki ömrün temel yapı taşlarından biri olan suyun nasıl ortaya çıktığına dair anlayışımızı değiştirebilir. Şayet suya dair birinci bileşenler zati Dünya’nın yapı taşlarında bulunuyorsa, bugüne dek kabul edilen “dışarıdan su taşındı” tezi zayıflayabilir.
