By Siirt’in Şirvan ilçesinde aksi lalelere konut sahipliği yapan Bacavan Yaylası, baharın gelişiyle doğaseverlerin ve fotoğraf tutkunlarının uğrak noktası oldu.
Türkiye’de müdafaa altında olan aykırı laleleri yerinde görmek isteyenler, 1800 rakımlı Bacavan Yaylası’nda sabahın erken saatlerinde başladıkları ve 3-4 saat süren yürüyüşün sonunda 1984 rakımlı zirveye ulaşıyor.
Zorlu lakin doğal hoşlukları ve güçlü florasıyla beğenilen yerler ortasında yer alan rotayı takip eden doğaseverler, dorukta bahar aylarında açan ve halk ortasında “ağlayan gelin” ve “hüzün çiçeği” olarak da bilinen aykırı laleleri görüntülüyor.
Mardin Dağcılık Tabiat Arama ve Kurtarma Spor Kulübü (MARKUT) Lideri ve Türkiye Dağcılık Federasyonu (TDF) Mardin Vilayet Temsilcisi Hasan İmrak, AA muhabirine, tabiatın canlandığı bu devirde Bacavan Yaylası’nın varlıklı florası ve etkileyici görünümüyle dikkati çektiğini söyledi.
Yaklaşık 50 üyeyle karşıt laleleri görmek için yaylayı ziyaret ettiklerini lisana getiren İmrak, “Bizler hem tabiatla iç içe vakit geçirme hem de ender bitki tiplerini yerinde görme fırsatı buluyoruz. Bütün dağcı arkadaşları, spor kulüpleri ve doğaseverleri buraya davet ediyoruz.” dedi.
“Ziyaretçilerin son derece hassas davranması önemli”
Her yıl bu mevsimde yaylayı ziyaret ettiklerini ve büyük keyif aldıklarını söz eden İmrak, bu hoşluğu belgelemenin unutulmaz bir tecrübe olduğunu anlattı.
“Güneydoğu’nun en hoş aykırı laleleri Şirvan’da bulunuyor. Biz de müdafaa altında olan bu hoşlukları doğaseverler başta olmak üzere herkese anlatmaya çalışıyoruz.” diyen İmrak, yürüyüş parkurunun 3-4 saat sürdüğünü bildirdi.
Hasan İmrak, şunları kaydetti:
“Çok hoş ve keyifli bir trekking. Aksi laleleri gördüğümüzde yürüdüğümüz yolun hiçbir yorgunluğu kalmadı. Muhakkak karşıt laleler bölgenin en kusursuz çiçeğidir. Burayı ziyaret edenlerin son derece hassas davranması ve bunlara ziyan vermeden gözlemlemesi, bu çeşidin jenerasyonunun devamı için değerlidir.”
Mardin’den gelen doğasever öğretmen Erdal Arslan da her yıl zıt lalelerin açılmasını heyecanla beklediklerini belirtti.
“Bacavan’daki parkur hayli hoş. Bütün doğaseverleri buraya bekliyoruz. Yorucu bir parkur lakin zıt laleleri gördüğümüz vakit bütün yorgunluğumuzu atıyoruz. Burada çok hoş tabiatla karşı karşıya kalıyoruz.” tabirlerini kullanan Arslan, tabiatın korunması ve ziyan görmemesi için ziyaretçilere vazife düştüğünü anlattı.
“İlk sefer zıt lale gördüm”
İnşaat mühendisi Ezgi Aydın da Sivaslı olduğunu ve birinci kez geldiği Siirt’te unutulmaz anılar biriktirdiğini lisana getirdi.
Her fırsatta MARKUT olarak farklı bölgeleri gezdiklerini kaydeden Aydın, şöyle konuştu:
“Çok memnunuz, grup olarak bu sefer de karşıt laleleri ve endemik bitkileri görmek istedik. Birinci kere aykırı lale gördüm. Karşıt lalenin olacağını hiç düşünmemiştim. Ayrıyeten, tabiat inanılmaz hoşmuş. Çok farklı ve bilmediğim çok sayıda bitkiyle tanıştım.”
Öğretmen Şiyar Aydoğan da epey yüksek bölümlerde bulunan aykırı laleler için güçlü bir rotayı izlediklerini anlattı.
Ters lale endemik değil ancak müdafaa altında olan bir bitki
Siirt Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Fidan da Latince ismi “Fritillaria imperialis” olan zıt lalenin halk ortasında “ağlayan gelin” olarak da bilindiğini söyledi.
Ters lalenin Türkiye’ye has endemik bir tıp olmadığını aktaran Fidan, “Bu bitki ülkemizde müdafaa altında olan ender bir bitki. Bitkinin yayılış alanına baktığımızda Türkiye’nin yanı sıra Irak, İran, Azerbaycan ve daha birçok komşu ülkede varlığı biliniyor. Avrupa’da 16. yüzyıldan beri park ve bahçe bitkisi olarak kullanılıyor. Hollanda’da bilhassa çiçekçilik alanında ekonomik bedeli yüksek olan bir bitkidir. Bu bitkinin ülkemizde de ekonomik boyutunun ortaya çıkarılması gerekiyor.” dedi.
Bitkinin Türkiye’de çok ağır popülasyonunun bulunduğunu vurgulayan Fidan, bu tıbbın Siirt’in yanı sıra Hakkari, Şırnak, Van, Bitlis, Elazığ, Tunceli ve Kahramanmaraş bölgelerinde de bulunduğunu anlattı.
“Fritillaria” cinsinin Türkiye’de 40’tan fazla üyesi bulunduğunu bildiren Fidan, şöyle devam etti:
“Ülkemizde bulunan bu 40’tan fazla üyenin yarısından fazlası endemik. Yani yalnızca Türkiye hudutları içerisinde yayılış gösteriyorlar. ‘Ağlayan gelin’, gösterişli ve cezbedici bir bitki. Birçok fotoğraf sanatkarı, tabiat gezgini ya da halk, bu bitkiyi görmek için farklı alanları ziyaret ediyor. Bu alanlardan biri de Şirvan bölgesi. Buradaki bitkileri koparmamak gerekiyor.”
Fidan, bu bitkilerin korunması noktasında Tabiat Muhafaza ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü takımlarıyla işbirliği halinde çalışma yürüttüklerini kelamlarına ekledi.
