By
TİCARET Bakanı Ömer Bolat, iki gün süren Suriye ziyaretinin akabinde genel bir kıymetlendirme yaptı. Çok yararlı ve verimli bir seyahat yaptıklarını söyleyen Bakan Bolat, “Ekonomik, yatırım ve ticaret iş birliğimiz bundan sonra çok süratli artacaktır. Ekonomik iş birliğini kolaylaştırmak için en kısa müddette kimi mutabakatların yapılması, yenilenmesi gerekiyor. Yatırımların teşviki ve korunması, ikili vergilendirmenin önlenmesi, bankacılık iş birliği, Türk bankalarının Suriye’de açılması bunlar değerli. Ro-Ro seferlerinin başlaması, gümrüklerdeki gecikmelerin ortadan kaldırılması, ulaşım alanında yapılacak mutabakatlarla Türk ve Suriyeli nakliyecilik şirketlerinin karşılıklı olarak seferlerinin başlaması üzere mevzularda çok süratli formda yol alacağız” dedi.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve beraberindeki heyet Suriye’nin başşehri Şam’a gerçekleştirdiği ziyaretlerini tamamladı. İki gün süren ziyaret kapsamında Bakan Bolat, Suriye Ekonomi ve Sanayi Bakanı Nidal eş-Şa’ar, Suriye Maliye Bakanı Muhammed Yusr Berniyye, Suriye Ulaştırma Bakanı Yarub Bedir, Suriye Kara ve Deniz Limanları Genel Yönetimi Müdürü Kuteybe Ahmed Bedevi, STK’lar ve iş insanları ile görüşmeler gerçekleştirdi.
Türkiye’ye dönmeden evvel gerçekleştirdiği görüşmelere ait basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Bakan Bolat, Suriye’nin kanlı bir iç savaştan çıktığını söyleyerek, halkın ve direnişçilerin 8 Aralık 2024’te hürriyetlerine kavuştuklarını belirtti. Bolat, “Suriye’de yaşanan halk ihtilalinin sonunda idareye gelen direnişçiler ulusal birlik hükümeti kurdu. 29 Mart’ta misyona başlayan bu hükümet, ülkede geçiş sürecini birlikte yönetmek ve Suriye’nin yine istikrara kavuşması, ulusal birliğini korunması, iktisadını tekrar ayağa kaldırılması için çalışmalara başladı” dedi.
‘ŞİMDİ DAHA BÜYÜK BİR UĞRAŞ VAR SURİYE’DE’
Türkiye’nin devlet, hükümet ve halk olarak sürekli, halkın hürriyet arayışının yanında yer aldığını tabir eden Bolat, “Türkiye olarak çok önemli sayıda bir göçe maruz kaldık ve Suriyeli kardeşlerimiz katliamdan kaçarken onların sığındığı en büyük ülke biz olduk, mesken sahipliğimizi ve ensar olma gereğini Türk halkı sonuna kadar yerine getirdi. Artık daha büyük bir çaba var Suriye’de. Devleti, milleti tekrar kuruyorlar, ekonomilerini yine ayağa kaldırmaya çalışıyorlar. Ortadan geçen 14 yılda Suriye’nin ulusal gelirleri yarı yarıya düştü, ticareti aşağı üst beşte teğe düşmüştü fakat çok süratli bir toparlanma sürecine girmeye başladılar. Biz de Türkiye Cumhuriyeti hükümeti olarak Suriye’deki yeni idarenin bizden istediği dayanaklar konusunda yardımcı olmaya uğraş ediyoruz. Zira Suriye’nin istikrarı ve güçlenmesi, birliği, Türkiye’nin de istikrarı demek. Türkiye’nin de güçlü olması, terör sıkıntısını ortadan kaldırmamız, göç sıkıntısını büyük ölçüde ortadan kaldırmamız, Körfeze, Orta Doğu’ya direkt karayolu ile rahatça ulaşabilmemiz, karşılıklı ticaretimizin artması demek” tabirlerini kullandı.
Bakan Bolat, Suriye’nin istediği takviye konusunda, bilgilendirme, yönlendirme ve müşavirlik anlamında karşılıklı iş birliği çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
‘İÇ SAVAŞIN BİTMESİYLE BİRLİKTE BİRİNCİ ŞAM ZİYARETİMİZİ GERÇEKLEŞTİRMİŞ OLDUK’
Yapılan ziyaretler hakkında bilgi veren Bolat, şunları söyledi: “Resmi ve özel dal olarak karma bir heyetle Şam’a ayak bastık. İç savaşın bitmesiyle birlikte birinci Şam ziyaretimizi gerçekleştirmiş olduk. Planlandığı şekilde Suriye Ekonomi Bakanı ve kurmaylarını, Ulaştırma Bakanı ve kurmaylarını, Maliye Bakanı ve kurmaylarını ilgili bakanlıklarda ziyaret edip görüşmeler yaptık. Özel dal mensupları da bu görüşmelere katıldılar, beklentilerini ortaya koydular, başlarındaki soruların yanıtlarını aradılar. Çok verimli, dolu dolu bir gün geçirdik. Suriye Kara ve Deniz Limanları Gümrükler Genel Müdürü Kuteybe Ahmed Bedevi’yi ziyaret ettik. Onunla da gümrüklerimiz, gümrük vergileri, geçişler, transit geçişlerin yine başlatılması ve nakliyeciliğin kolaylaştırılması üzere mevzu başlıklarını ele aldık.”
Genel bir kıymetlendirme yapan Bakan Bolat, “Suriye hükümet yetkililerinin hepsi bize şunu söz ettiler; Türk hükümetine, Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’a ve Türk halkına şükranlarını söylediler. ‘Türkiye, kardeş, dost, komşu bir ülke olarak hep yanımızda yer aldı, Suriye halkının hürriyet uğraşını destekledi, ihtilalin gerçekleştiği 8 Aralık’tan bu yana da bu dayanaklarına devam ediyor. Türkiye bizim için her vakit öncelikli ülke konumunda’ dediler. Suriye hükümet yetkililerinin bunların yanı sıra gerek ticaretin artması, gerek ortak yatırımlar, gerek altyapının güzelleştirilmesi, güçten ulaştırmaya, kara ve deniz yollarından demiryollarına varıncaya kadar her alanda Türkiye ile iş birliği yapmak istediklerini tabir ettiler. Türkiye’nin yönlendirmesini ve takviyesini beklediklerini söylediler” dedi.
‘YENİ PERİYOTTA SURİYE İLE KAPSAMLI EKONOMİK İŞTİRAK MUAHEDESİ MÜZAKERE ETMEK İSTEDİĞİMİZİ TABİR ETTİK’
Bolat, “Yeni periyotta Türkiye olarak Suriye ile kapsamlı bir Ekonomik İştirak Mutabakatı müzakere etmek istediğimizi ve bu müzakerelere hazır olduğumuzu söz ettik. İki ülke ortasında gümrük vergilerinin tedricen düşürülmesi, ortak yatırımların teşvik edilmesi ve kalkınmanın özel bölüm öncülüğünde olması, Suriye’deki hasar görmüş sanayi bölgelerinin yine rehabilitasyonu, altyapı konusunda ulaştırma alanında, tamire-onarıma gereksinim duyan yerlerin tespiti, yeni projelerin artık planlanmaya başlanması, havayolu, deniz yolu, demiryolu ve karayolu ulaşımında Türkiye ile Suriye ortasındaki ulaşım ağlarının tekrar tesisi, güç konusunda Suriye’nin gereksinim duyduğu eksikliklerin giderilmesi, bu mevzuda iki ülke arasında yapılacak iş birliği çalışmalarının başlıklarını ele aldık” diye konuştu
Sözlerine devam eden Bakan Bolat, “Yabancı yatırımların çekilmesi noktasında da Yatırımların Teşviki ve Korunması Muahedesi’ni yine müzakere etme konusunda iki taraf arasında görüş birliği vardı, İkili Vergilendirmenin Önlenmesi Muahedesi’ni müzakere etme konusunda da onlar da biz de hazır olduğumuzu karşılıklı beyan ettik. ‘Ekonomik kalkınmada, ticaretin artırılmasında Türkiye bizim için her vakit en öncelikli ülke pozisyonunda birinci sırada gelmektedir’ sözünü daima ortaya koydular” dedi.
Çok yararlı ve verimli bir seyahat yaptıklarını söyleyen Bakan Bolat, “Ekonomik, yatırım, ticaret iş birliğimiz bundan sonra çok süratli artacaktır. Ekonomik iş birliğini kolaylaştırmak için en kısa müddette kimi mutabakatların yapılması, yenilenmesi gerekiyor. Yatırımların teşviki ve korunması, ikili vergilendirmenin önlenmesi, bankacılık iş birliği, Türk bankalarının Suriye’de açılması bunlar kıymetli. Ro-Ro seferlerinin başlaması, gümrüklerdeki gecikmelerin ortadan kaldırılması, ulaşım alanında yapılacak mutabakatlarla Türk ve Suriyeli nakliyecilik şirketlerinin karşılıklı olarak seferlerinin başlaması üzere bahislerde çok süratli formda yol alacağız” diye konuştu.
