By II. Dünya Savaşı’nın akabinde, Karl ve Theo Albrecht, savaştan döndüklerinde aile şirketlerinin yıllarca süren hava hücumlarından mucizevi bir biçimde ziyan görmeden kurtulduğunu görünce, annelerinin işini devraldılar ve onu ‘dünyanın birinci indirim mağazasına’ dönüştürdüler.
lovemoney.com’un haberine nazaran 1948 yılında Albrecht KG ismiyle kurulan şirket, kısa müddette Essen ve etrafında dört mağaza açarak indirim perakendeciliğinde yeni bir devri başlattı.
En düşük fiyat siyasetini benimseyen Albrecht kardeşler, sadece bozulmayan eserleri stoklayarak operasyonel maliyetleri düşürdüler ve süratli satılmayan eserleri raflardan kaldırma stratejisiyle kısa müddette başarıyı yakaladılar.
Küçük bir süpermarket zinciri kurmayı hedefleyen kardeşler, reklam için de ödeme yapmayı reddederek maliyetlerini daha da düşürdüler.
1950 yılında Almanya’nın Ruhr bölgesinde 13 mağazaya ulaşan Albrecht’ler, 1954’te Almanya’daki birinci self servis mağazayı açarak perakende ticaretinde yeni bir periyodun kapılarını araladılar.
Tütün eserleri konusunda uyuşmazlık yaşadılar
Theo ve Karl Albrecht, kesimde on yıldan fazla birlikte çalıştıktan sonra, tütün eserlerinin satışı konusundaki uyuşmazlık nedeniyle yollarını ayırdılar.
Theo, sigara satan Albrecht-Diskont Nord’un denetimini üstlenirken, Karl sigara satmayan Albrecht-Diskont Süd’ün idaresini devraldı.
1962 yılında, uyuşmazlıklarına karşın iş birliğini sürdüren kardeşler, şirketlerini Aldi Nord ve Aldi Süd olarak yine markalandırmaya karar verdi. Aldi Nord, kuzey Almanya’daki mağazaları devralırken, Aldi Süd güneydeki mağazaların sorumluluğunu aldı ve iki bölge ortasındaki hudut ‘Aldi ekvatoru’ olarak isimlendirildi.
1966’da iki küme mali ve tüzel olarak da ayrıldı. O devirde Almanya’da 200 Aldi Süd mağazası bulunuyordu. Aldi, milletlerarası pazara birinci adımını 1967 yılında Aldi Süd’ün Avusturyalı market zinciri Hofer’i satın almasıyla attı. Aldi Nord ise 1973 yılında Belçika’ya genişleyerek bu global büyümeye dahil oldu.
Silah zoruyla alıkonuldu
Aldi’nin tarihindeki en dramatik olaylardan biri, 1971 yılında Theo Albrecht’in kaçırılmasıyla yaşandı. Albrecht, Heinz-Joachim Ollenburg isimli bir avukat ve suç ortağı Paul Kro tarafından silah zoruyla alıkonuldu. Bugünün kıymetleriyle 22 milyon doları aşan fidye ödendikten sonra Albrecht, 17 günlük esaretin akabinde özgür bırakıldı. Theo Albrecht, fidye fiyatını vergiden düşülebilir bir masraf olarak talep etmeye çalıştı, bu teşebbüs kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.
Bu olayın akabinde, Albrecht kardeşler özel hayatları hakkında dikkat cazibeli bir formda ketum hale geldi. Forbes dergisi, Theo Albrecht’i ‘bir yetiden daha yalnız’ biri olarak tanımladı. Theo’nun halk tarafından bilinen son imgesi, hür bırakılmasının akabinde çekilen 1971 yılına ilişkin fotoğrafıyla hudutlu kaldı. Kardeşlerin birlikte çekilen son fotoğrafı ise 1987 yılında yayınlandı. Theo’nun, işe giderken her gün farklı bir rota seçerek zırhlı bir minibüs kullandığı söylendi.
Öldüğünde Almaya’nın en varlıklı adamıydı
Kardeşlerin münasebeti ve öyküsü, 2018 yılında ‘Die Aldi-Brüder’ isimli belgesel sinemada aktörler Arnd Klawitter (Theo Albrecht) ve Christoph Bach (Karl Albrecht) tarafından ekrana taşındı.
2010 yılında, Aldi Nord’un eski CEO’su Theo Albrecht, 88 yaşında hayata veda etti. Forbes dergisi tarafından o yıl dünyanın en güçlü 31. şahsı olarak sıralanan Albrecht’in net serveti 16,7 milyar dolardı ve bu ölçü günümüz bedelleriyle 24 milyar doları aşıyordu.
Ortak kurucusu ve kardeşi Karl Albrecht ise 1990 yılında CEO’luk misyonundan emekli olmuştu. Günümüzde süpermarket imparatorluğu, özel aile vakıfları tarafından yönetiliyor. Karl Albrecht, 2014 yılında 94 yaşında vefat ettiğinde Almanya’nın en güçlü insanıydı. Aldi Süd’ün eski CEO’su olan Albrecht’in şahsî serveti, devrin kıymetiyle 25 milyar dolar, bugünün parasıyla ise yaklaşık 33,2 milyar dolar olarak hesaplanmıştı.
Vasiyet aile içinde kırılmaya neden oldu
Ancak Aldi imparatorluğu, perde gerisinde aile içi çatışmalara sahne oldu. Theo Albrecht’in dul eşi Cäcilie Albrecht’in vasiyeti, Kasım 2018’de vefatının akabinde aile içinde bir kırılmaya neden oldu. ‘Aldi’nin grande dame’i olarak anılan Cäcilie, merhum oğlunun beş çocuğunu ve dul eşi Babette’yi, şirketin tasarruf odaklı ideolojisine uymayan lüks harcamalarla suçladı. Bu suçlamalar sonucunda, Cäcilie oğlunun çocuklarını ve gelinini şirketteki gelecekteki rollerinden dışladı. Babette ve çocukları ise rastgele bir yanlış yaptıkları savlarını reddetti.
Aldi’nin kurucu ailesi ortasındaki gerginlikler, süpermarket zincirinin global genişlemesini engellemedi. Şirket, 1976 yılında ABD pazarına Iowa’daki birinci mağazasını açarak giriş yaptı. Merkezi Illinois’de bulunan Aldi Süd, 2017 yılında başlattığı 5 milyar dolarlık stratejiyle son on yılda ABD’deki mağaza sayısını ikiye katladı ve bugün 2.300’den fazla mağaza işletiyor.
ABD’de 800 yeni mağaza açmayı planlıyorlar
Aldi, 2023 yılının Mart ayında, 2028 yılına kadar ABD’de 800 yeni mağaza açmayı planladığını duyurdu. Lakin ABD’de sırf Aldi Süd değil, Aldi Nord da varlığını sürdürüyor. 1979 yılında Theo Albrecht liderliğindeki bir konsorsiyum, indirim zinciri Trader Joe’s’u satın aldı. Şirket şu anda ABD’de yaklaşık 580 mağaza işletiyor.
Şu anda Aldi Nord, ülkenin kuzeyinde yaklaşık 2.200 mağazaya sahipken, Aldi Süd güney Almanya’da yaklaşık 2.000 mağazayı işletiyor. Şirket, 1990 yılında İngiltere pazarına girerek birinci süpermarketini Birmingham’da açtı ve 2023 yılında Birleşik Krallık’taki 1.000’inci mağazasını açarak büyük bir kilometre taşına ulaştı. Şirket ayrıyeten gelecekte 500 mağaza daha açmayı hedefliyor.
Birleşik Krallık’ta süratle büyüyen market haline geldi
Aldi, bugün Birleşik Krallık’ın en süratli büyüyen süpermarket zincirlerinden biri pozisyonunda ve pazar hissesine nazaran dördüncü sırada yer alıyor. 1991 yılı prestijiyle Aldi kümesi, sekiz Avrupa ülkesi ile Amerika Birleşik Devletleri’nde mağaza ağını genişletmişti.
Son otuz yıl içinde Aldi, İrlanda, Avustralya, Fransa, İspanya, Slovenya, İsviçre, Portekiz, Macaristan ve Polonya üzere birçok ülkeye yayıldı. Aldi Nord’a bağlı mağazalar, 1988’de Fransa’nın Croix kentine giriş yaptı ve 2021 prestijiyle ülke genelinde 1.300 mağazaya ulaştı. Bu mağazalarda satılan besin eserlerinin %75’inden fazlasının lokal kaynaklardan temin edilmesi, zincire memleketler arası alanda besbelli bir lokal tat kazandırdı.
Çin pazarına da girdi
Şirketin son başarılarından biri ise 2019’da Çin pazarına giriş yapması oldu. Şanghay’da açılan Aldi süpermarketleri, Avrupalı muadillerinden farklı olarak daha lüks bir estetik sunuyor ve taze balıkların satıldığı büyük tezgahlarla dikkat çekiyor. Aldi’nin şu anda Şanghay’da 53 mağazası bulunuyor ve önümüzdeki yıllarda bu sayıyı 100’e çıkarmayı hedefliyor.
Aldi Süd ve Aldi Nord ortasındaki farklara gelirsek, Aldi Süd 2022’de 7.000’den fazla mağazası ve 76 milyar avroluk (82 milyar dolar) net satış geliriyle kümelerden daha büyüğü pozisyonunda. Aldi Süd, Çin’deki mağazaları direktörün yanı sıra güney Almanya, İngiltere, İrlanda, Avustralya, İsviçre, Macaristan, ABD ve Avusturya ile Slovenya’daki Hofer zincirlerinden sorumlu. Aldi Nord ise kuzey Almanya, Hollanda, Fransa, İspanya, Danimarka, Polonya, Portekiz, Belçika ve Lüksemburg üzere ülkelerde faaliyet gösteren mağazalarıyla güçlü bir milletlerarası varlığa sahip.
