By UNESCO’nun Somut Olmayan Kültürel Miraslar Listesi’nde yer alan “yaren” kültürünün, Çankırı’da okullarda yaşatılması amaçlanıyor.
İl Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından yaren kültürünün unutturulmaması, gelecek kuşaklara aktarılması gayesiyle çeşitli projeler ve etkinlikler yürütülüyor.
Bu kapsamda birtakım okullara yaren odaları yapılırken, Şehit Hasan Gülhan Cumhuriyet Anadolu Lisesinde okul giriş çıkış saatleri ve teneffüslerde de yaren meclislerinde seslendirilen türküler çalınmaya başlandı.
Zil sesiyle birlikte öğrencilerden kimileri teneffüslerde yaren meclislerindeki oyunları oynarken, kimileri da yaren kültürü hakkında bilgi ediniyor.
Bu sayede öğrencilerin yaren kültürü hakkında bilgi sahibi olmaları hedeflenirken, okul zil seslerinin tüm okullarda değiştirilmesi hedefleniyor.
İl Ulusal Eğitim Müdürü Muammer Öztürk, AA muhabirine, okullarda yaren kültürünün çocuklara aktarılması için birçok çalışma yürütüldüğünü belirtti.
Okul bazlı olarak öğrencilerin katıldığı yaren ocaklarının da yakıldığını anlatan Öztürk, “Yaren olmak, dost, kardeşlik, akrabalık, hısım, eş, dost bunlar ortasındaki gelişim süreçlerini aktaran bir eğitim ocağı demek. Bu ocakta çocuklarımız oturmayı kalkmayı, bir olmayı, birlikte hareket edebilmeyi, ayrıyeten içindeki oyunlarla drama tekniklerini kısmi olarak geçmişten günümüze gelen meddah oyunlarını icra ederek, kendilerini tabir etme, öz marifetlerini geliştirme konusunda da deneyim ve tecrübe kazanıyorlar.” formunda konuştu.
Yapılan etkinliklerden bir adedinin de Şehit Hasan Gülhan Cumhuriyet Anadolu Lisesinde uygulanan okul zili olduğunu aktaran Öztürk, şunları söyledi:
“Çocuklarımızın yaren meclislerine olan ilgilerinin bir göstergesi olarak okulumuzdaki teneffüs saatlerinde ve ders giriş çıkış saatlerindeki zillerde yaren meclisinde uygulanan folklorik özelliklerin bir göstergesi olarak yaren müzikleri çalınmakta ve içerisindeki metinler de kısmi olarak teneffüslerde ve ders geçiş saatlerinde okulumuzun ders zili olarak uygulanmaktadır. Bu da Çankırı’nın girişinde hem yaren kapısı, yaren ocağının, yaren kucağının başlangıcı olarak kentin girişi olarak düşünülebilir. Okulumuz da kentin girişinde. Çocuklarımız hem müzikle hem de burada icra edilen özelliklerle yaren meclisini kavramış oluyorlar.”
“Yaren kültürü hakkında bilgi vermeye çalışıyoruz”
11. sınıf öğrencisi İsmail Çorak da okuldaki yaren ekibinde yaren reisi olduğunu bildirdi.
Kendisinin yaren kültürüyle büyüdüğüne ve bu kültüre ilişkin bilgi sahibi olduğuna işaret eden Çorak, “Zil sesini duyan birtakım arkadaşlarım soruyor ‘Bu nasıl bir türkü, ben birinci sefer duyuyorum’ diyenler oluyor. Biz de bunun imaret türküsü olduğunu söylüyoruz, yaren kültürü hakkında bilgi vermeye çalışıyoruz. Bana babamlar aşıladı. Ben de arkadaşlarıma aşılayacağım. İnşallah bu türlü gelişecek. Bu sayede Çankırı kültürünü arkadaşlarımıza aşılamayı ve kuşaktan kuşağa bu kültürü yaşatmayı inşallah bu biçimde ufak bir şey üzere gözükse de tesirli tahlillerle yapacağız.” sözlerini kullandı.
12. sınıf öğrencilerinden İlhan Efe Kaya ise Çankırı’nın en değerli bedellerinden birinin yaren, oburunun de tuz olduğunu kaydetti.
Yaren kültürünün değerine değinen Kaya, şunları söyledi:
“Yaren kültürü atalarımızdan bize gelmiş, bizden sonraki kuşaklara yanlışsız inşallah devam etmekte. Okulumuzdaki zil sesini duyduğumuzda çok hoş hissediyoruz. Zira kendi kültürünün müziğini yansıtıyor. Birinci duyduğumuzda, birden fazla arkadaşımız merak etmişti bunu. Bize sordular, öteki öğretmenlerimize sordular, öğretmenlerimizden bize soranlar oldu. Bu hoş bir şeydi. Biz de öbür kentlerden gelen arkadaşlarımıza, öğretmenlerimize yaren kültürünü tanıtıp, onlara anlattık.”
