By CHP Niğde Milletvekili ve TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komitesi Üyesi Ömer Fethi Gürer, arpa üreticilerinin problemlerini dinlemek üzere çiftçilerle bir ortaya geldi. Gürer, don olayının bahçe bitkilerinden sonra tarla bitkilerine tesirlerini yerinde inceledi.
“ZİRAİ DONA RPADA BÜYÜK ZİYANA NEDEN OLDU”
Nisan ayında 65 vilayette bahçe bitkilerine büyük ziyan veren don olayının tarla bitkileri üzerinde de rekolte kaybına yol açacağını belirten Gürer, Bakanlığın bahçe bitkileri için hasar tespiti yapmasına rağmen tarla bitkilerinde kâfi takviyenin verilmemesini eksiklik olarak niteledi. Gürer, “Don, iç Anadolu’da Niğde, Aksaray ve Konya’da arpayı da etkiledi ve esere kıymetli ölçüde ziyan verdi. Erken ekilen pancar ve lahana üzere eserlerde dondan ziyan gördü” dedi.
Konya’da çiftçi Muammer Üstündağ ise dondan kaynaklanan ziyanları şu sözlerle lisana getirdi:
“Don tarlada esere ziyanı birinci etapta fark etmedik. Eser gelişince ziyanı gördük. Tespitte yaptırmadığımız için ziyanımızı yeni tespit edebildik. Nisan ayındaki vakitsiz don nedeniyle arpalarınızın birtakım bölgelerde sarardı ve erken başaklanma başladı. Olağanda bu arpanın göbeğimize, hatta kasıklarımıza kadar gelmesi lazımdı. Lakin don nedeniyle bu sene hasar ve randıman kaybı var” dedi.
“1,5 LİRA OLAN ARPANIN 7-8 LİRAYA DÜŞMESİNDEN EDİŞELİYİZ”
Çiftçi Üstündağ, “Geçen sene eserimizi TMO 7 liradan sattık ve Toprak Mahsulleri Ofisi 45 gün sonra parasını verdi. TMO, hayvancılık yapan köylülere takviye olarak 9,5 liradan satış yapıyor lakin piyasa fiyatı 11,5 lira civarında. Tahıl olgunlaştığında devletin 11,5 lira olan arpayı 7 ya da 8 liraya düşüreceğinden kaygılıyız. Her sene bu formda oluyor” dedi.
Gürer, TMO’nun alım fiyatlarını eleştirerek, “Geçen yıl arpa 2024 için alım fiyatı bir evvelki yıla nazaran yalnızca yüzde 3 artırıldı. Fakat bu oran enflasyon karşısında üreticiyi korumadı” dedi.
TARSİM’in arpa için don tespiti yapmadığını belirten Üstündağ, “Ama bahçe bitkileri için tespit yapılmış. Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS) kaydım ve TARSİM poliçem var, lakin donla ilgili bir süreç yapılmadı. Mesela dolu yağsaydı tespit yapılırdı. Donun bu kadar tesirli olduğunu başta anlayamadık. 10-15 gün sonra bu durum ortaya çıktı” sözünü kullandı.
“YANLIŞ TARIM SİYASETLERİ HER ALANA OLUMSUZ YANSIYOR”
Gürer, “Donun tesiri, ağustos ayında bahçe bitkilerinde fiyat artışı olarak marketlerde daha bariz hale gelecek. Lakin bu zararın boyutunu evvelden kestirim edemediğimiz için hudutlu bir öngörüye sahiptik. Artık ortaya çıkan tablo, arpanın birtakım bölgelerinde önemli rekolte kayıplarına yol açacak üzere görünüyor” dedi.
Çiftçi Üstündağ, artan girdi maliyetlerine dikkat çekerek şunları söyledi:
“Şu anda Konya Borsası’nda fiyat 11.500 lira civarında. Geçen sene 7.000 liraya sattık. Lakin harman vakti geldiğinde devletin 8 ya da 9 lira vereceğinden kaygılıyız. 10 lira bile verilse maliyetlerimizi kurtarmaz. Mazot, personellik ve gübre maliyetleri daima artıyor. Lakin devlet fiyatları yüzde 3 ya da yüzde 10 artırıyor. Umarız bu yıl iktidar daha güzel bir fiyat verir.”
Ömer Fethi Gürer, iktidarın tarım siyasetini eleştirerek “Girdi maliyetleri daima artıyor. Üreticinin problemleri var ancak üretmek de istiyor. Lakin Türkiye arpada kendi kendine kâfi bir noktada değil. Yanlış tarım siyasetleri her alanda olumsuz yansıyor. Buğdayı ve arpayı ithal etmeyecek kadar çiftçimiz üretebilir. Sorun, ithalatçı anlayışı benimseyen bir iktidarın tarım siyasetleri. Donla ilgili tablo, vakit geçtikçe daha bariz hale geliyor ve arpanın farklı bölgelerinde randıman ve rekolte kaybına yol açıyor. Dondan etkilenen Çiftçilerin borçlarının üç yıl ertelenmesi ve faizlerin silinmesi için TBMM Başkanlığına verdiğim kanun teklifi de bir an evvel görüşülmelidir. Çiftçi don nedeni ile yaşadığı mağduriyet giderilmelidir” dedi.
