By CHP Diyarbakır Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, “AKP iktidarının yıllardır sürdürdüğü parlamenter sistemi ve yargı bağımsızlığını yok etme, bürokrasiye çöreklenme gayretlerinin halk nezdinde prestij görmediği, 19 Mart darbesinin akabinde başlayan ve süren halk direnişi ile bir defa daha gün yüzüne çıktı. AKP iktidarının emekçilerin örgütlenmesini yok etme, dayanışma ruhunu zayıflatma gayretleri da sonuçsuz kalacaktır…” açıklamasını yaptı.
Tanrıkulu, “1 Mayıs’ın ruhuna uygun biçimde kutlanması için meydanlar bizi bekliyor. Ülkemizde ve dünyada kapitalist sistemin dayattığı açlığa, savaşa, tabiatın yok edilmesine cinsiyet ayrımcılığına, eşitsizliğe, adaletsizliğe, yoksulluğa, sömürüye, savaşa, ötekileştirmeye karşı yaşama ve geleceğimize sahip çıkmak için 1 Mayıs’ta yeniden ve tekrar alanlarda olacağız.” tabirini kullandı.
Tanrıkulu 1 Mayıs raporunda şu sözlere yer verdi:
SENDİKAL ÖRGÜTLENME
ITUC Sendikal Haklar Endeksi: Türkiye, 142 ülke içinde 134. Sırada!
Türkiye’de yaklaşık 16 milyon 864 bin 733 emekçinin yalnızca 2 milyon 524 bin 547’i sendika üyesi (yüzde 14,97)…
Uluslararası Sendikalar Konfederasyonuna nazaran; Türkiye, 142 ülke ortasında en makus 10 ülke arasında…
Sendikalı emekçilerin de lakin 1 milyon 350 bini (yüzde 8) toplu mukavelelerden yararlanabiliyor.
Sadece geçtiğimiz periyotta pek çok iş yerinde binlerce personel sendika üyesi olduğu için işten çıkarıldı, polis/jandarma şiddetine maruz kaldı, gözaltına alındı.
Özel kesimde çalışan çalışanların yüzde 96’dan fazlası örgütsüz…
Anayasa’nın 51. unsurunun sendika üyeliğini hak, engellenmesini ise hata olarak tanımlamasına rağmen emekçiler sendikalarını özgürce seçemiyor…
AKP devrinde 20’den fazla grev “yasaklandı” (resmi ismiyle “ertelendi”). Binlerce personelin yasal yollardan hak araması patronların karlılığı için engellendi…
Cumhurbaşkanı, 12 Temmuz 2017 tarihinde Memleketler arası Yatırımcılar Derneğinde şunları söylemişti:
“Şimdi grev tehdidi olan yere OHAL’den istifade ile anında müdahale ediyoruz. Diyoruz ki hayır, burada greve müsaade etmiyoruz”
1 Temmuz 2003 tarihinden bu yana grev yasaklama kararlarının altında evvel Başbakan sonra Cumhurbaşkanı olarak, Cumhurbaşkanının imzası var.
• Petlas: AKP’nin yasakladığı birinci grev… Petrol-İş’in, Kırıkkale’deki Petlas Lastik’in fabrikasında aldığı grev kararı 1 Temmuz 2003 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla “ertelendi”. Karardan 350 emekçi etkilendi. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• Lastik-İş: Lastik-İş’in Pirelli, Goodyear ve Brisa’nın 20 fabrikasında 5 binin üzerinde çalışanın iştirakiyle aldığı grev kararı 21 Mart 2004 tarihinde durduruldu. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• Maden-İş: Türkiye Maden Personelleri Sendikası’nın Erdemir Madencilik şirketinde aldığı grev kararı 1 Eylül 2005 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün mühletle “ertelendi”. Kararla bir arada şirketin lokavt hakkı da elinden alındı. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• Kömür: Türkiye Maden Çalışanları Sendikası’nın Çayırhan Termik Santrali ve Afşin-Elbistan (B) Termik Santrali`nde aldığı grev kararı 24 Temmuz 2014 tarihinde 60 gün mühletle “ertelendi”. Münasebet: “millî güvenliği ve genel sıhhati bozucu nitelik”…
• Birleşik Metal-İş: 29 Ocak 2015 tarihinde Birleşik Metal-İş Sendikası, 10 kentte, 22 fabrikada 15 bin metal çalışanının katıldığı greve başladı. Grev, 30 Ocak 2015 tarihinde Bakanlar Kurulu kararıyla 60 gün mühletle “ertelendi”. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• Asil Çelik: OHAL devrinin birinci grev ertelemesi… 18 Ocak 2017 tarihinde Bursa’da bine yakın personelin çalıştığı Asil Çelik’te Birleşik Metal-İş Sendikası’nın başlattığı grev, birebir gün “ertelendi”. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• EMİS: Birleşik Metal-İş’in 4 vilayette 13 fabrikada 2 bin 200 emekçiyi kapsayan Elektromekanik Metal Patronları Sendikası (EMİS) grevi, 20 Ocak 2017 tarihinde “ertelendi”. Münasebet: “millî güvenliği bozucu nitelik”…
• Mefar: Petrol-İş Sendikası’nın grev kararı, 5 Haziran 2017 tarihinde “ertelendi”. Münasebet: “genel sıhhati bozucu nitelik”…
• MESS: Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) ile metal personelleri sendikalarının kontrat sürecinde sonuca ulaşamaması nedeniyle 2 Şubat 2018 tarihinde alınan grev kararı, 24 Ocak 2018 tarihinde 60 gün müddetle “ertelendi”.
İŞ CİNAYETLERİ
Türkiye’de AKP iktidarında geçen devirde (2002 – 2025 birinci üç ay) ortasında -en az- 34.908 personel “önlenebilir sebeplere rağmen” hayatını yitirdi.
Sendikal örgütlenmenin iş yeri güvenliğinde ehemmiyeti, münasebetiyle iş cinayetlerine karşı personelleri nasıl koruduğu Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisinin çalışmalarında da görülüyor.
İSİG Meclisi’nin raporlarına nazaran;
2020 yılında 2.427 emekçi iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• İş cinayetlerinde ölenlerin 109’u (yüzde 4,49) sendikalı, 2.318’i (yüzde 95,51) sendikasız
2021 yılında 2.170 emekçi iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• İş cinayetlerinde ölenlerin 122’i (yüzde 5,62) sendikalı, 2.048’i (yüzde 94,38) sendikasız.
•2022 yılında 1.843 emekçi iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• İş cinayetlerinde ölenlerin 92’i (42’si Bartın Amasra’daki maden patlamasında hayatını kaybetti-yüzde 4,99) sendikalı, 1.751’i (yüzde 95,01) sendikasız.
2023 yılında 1.932 emekçi iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• İş cinayetlerinde ölenlerin 54’ü (yüzde 2,79) sendikalı, 1.878’si (yüzde 97,21) sendikasız.
2024 yılında 1.897 emekçi iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• İş cinayetlerinde ölenlerin 36’ı (yüzde 1,89) sendikalı, 1.861’i (yüzde 98,11) sendikasız…
2025 yılı birinci 3 ayında ise (Ocak 177, Şubat 121, Mart 145) 443 personel iş cinayetleri sonucu hayatını yitirdi.
• Ocak ayında hayatını yitiren emekçilerden 5’i sendika üyesi, 172’i ise sendika üyesi değil…
• Şubat ayında ömrünü yitiren çalışanlardan 4’ü sendika üyesi, 117’i sendikasız…
• Mart ayında ise ömrünü yitiren çalışanlardan 2’i sendika üyesi, 143’ü ise sendikasız…
