By Asya eşek arısı olarak bilinen Vespa velutina nigrithorax, 2004 yılında tesadüfen Fransa’ya giriş yaptı. Bu istilacı çeşidin, Lot-et-Garonne bölgesine Çin’den ithal edilen çanak çömlek sevkiyatıyla geldiği düşünülüyor.
Sevkiyatta yer alan çömleklerin açılmasıyla döllenmiş bir kraliçe arının özgür kaldığı ve bu olayın Asya eşek arısının Fransa’daki yayılımının başlangıcı olduğu bildirildi.
Ülkeye girişinden bu yana süratle yayılan Asya eşek arısı, arılar için önemli bir avcı ve mahallî arıcılık kesimini tehdit eden bir cins olarak dikkat çekiyor.
Büyük koloni kayıplarına neden oluyor
Bal arısı ölümlerinin yaklaşık %20’sinden sorumlu olduğu varsayım edilen Asya eşek arısı (Vespa velutina), her yıl yaklaşık 12 milyon avroluk direkt ekonomik kayba yol açıyor. Bilhassa arıcılar, kovanlara yapılan akınlar ve koloni kayıpları nedeniyle büyük ziyan görüyor.
Bu istilacı çeşit, sırf arıcılığı olumsuz etkilemekle kalmıyor; tıpkı vakitte öteki yararlı böcekleri avlayarak biyolojik çeşitliliği de bozuyor. Asya eşek arısının tesirleri, hem tarım hem de tabiat için önemli bir tehdit oluşturuyor.
Bu büyüyen tehdit karşısında Fransa’da ulusal denetim planları devreye alındı. 2024 yılında, nezareti artırmak, müdahale tekniklerini geliştirmek ve ilgili taraflar ortasındaki uyumu güçlendirmek için kapsamlı bir plan başlatıldı. Bir yıl sonra, yani 2025’te, arıları ve ekosistemi müdafaa gayesiyle Asya eşek arısıyla gayret yasası yürürlüğe girdi.
Ancak denetim önlemlerinin finansmanı konusunda belirsizlikler hala sürüyor. Bu durum, planın uzun vadeli aktifliği ve uygulanabilirliği açısından soru işaretleri doğuruyor.
Asya eşek arısı istilasından en çok etkilenen bölgelerden biri olan Yeni Akitanya, bilhassa Gironde ve Landes üzere bölgelerde önemli meseleler yaşıyor. Bu istilacı tıp, bölgedeki uygun iklim şartları sayesinde süratle çoğalırken, arı kolonilerinde büyük kayıplara yol açıyor. Bu durum, sadece arıcılık kesimini değil, lokal eserlerin tozlaşma süreçlerini de olumsuz etkiliyor.
Zorluk devam ediyor
Yerel yetkililer ve arıcılar, seçici tuzaklar kurarak bu sıkıntıya tahlil bulmaya çalışıyor. Tıpkı vakitte kamuoyunun Asya eşek arısının oluşturduğu tehdit konusunda bilinçlendirilmesi için çeşitli teşebbüsler yürütülüyor. Belediyeler ise uzman haşere kontrol şirketleriyle iş birliği yaparak arı yuvalarını yok etme çalışmalarını ağırlaştırıyor.
Tüm bu gayretlere karşın Asya eşek arısıyla uğraş, bölge için hâlâ büyük bir zorluk olmaya devam ediyor. Yetkililer, arıcılar ve vatandaşlar bu istilacı tıpla gayrette daima bir seferberlik halinde çalışıyor.
Tamamen yok edilmesinin mümkün olmadığı düşünülen Asya eşek arısına karşı, popülasyonun azaltılması ve kovanların korunması emeliyle çalışmalar ağırlaştırılmış durumda. İstilacı çeşidin yayılmasını sınırlamak için seçici tuzaklar ve yaylı tuzaklama üzere yenilikçi formüller uygulanıyor.
Bu çevresel ve ekonomik tehdit karşısında kamuoyunun bilinçlendirilmesi ve lokal ile ulusal paydaşlar ortasında güçlü bir uyum sağlanması büyük kıymet taşıyor. Hem ekosistemi hem de arıcılık bölümünü korumak için bu kapsamlı gayret devam ediyor.
