By İstanbul Kültür Üniversitesi Psikoloji Araştırma Merkezi Müdürü Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, 19 Nisan’da başlayacakları 8 haftalık Düş Tahlili Eğitimleri öncesinde, günlük hayatın sorunlarını söz etme ve çözme teşebbüsleri olarak da iş gören düş kavramına ait merak edilenleri yanıtladı.
Dr. Öğr. Üyesi Engin Eker, düşleri birer kehanet olarak ele alan yorumları ise şöyle kıymetlendirdi:
“Rüyalar bize geleceği söylemez, hammaddesi belleğimiz olan iç senaryomuzun çarpıtılmış bir fotoğrafını sunar. Bu manada da iç dünyamız bize kendisinden öteki bir şey veremez yani gelecekle alakalı bir tarafı yoktur. Düşler kişinin kendisine yazdığı mektuplardır lakin biraz farklı bir lisanda yazılır o yüzden tek başına okunmaz.”
‘RÜYALARIN ELE ALINIŞI ÖZEL TEKNİKLER BİLMEYİ GEREKTİRİYOR’
Rüyaların sezgisel olarak hissedildiğini lakin net açıklanamadığını belirten Dr. Öğr. Üyesi Eker hayallerin ele alınışında özel tekniklerin kıymetini şöyle özetledi:
“Rüyalar şuur dışı içeriklerdir. Bireye biraz gözükür biraz kapanır. Bir tülün gerisinden bakmak üzeredir. Sezebiliriz ancak açıklamakta zorlanırız. O sebeple hayallerin ele alınışı özel teknikleri bilmeyi gerektiriyor ve doğal her şey ilgi içinde manalı olduğu için düşler da manasını terapi bağlantısı içerisinde daha yeterli bulacaktır.”
Psikoterapinin düşlerin manalandırılması kadar hatırlanmasında da tesirli olduğunu kaydeden Dr. Öğr. Üyesi Eker şunları söyledi:
“Rüyalar zihin işleyişinin niteliksel manada bir göstergesi aslında. Düşleri hatırlamak günlük hayatta verimli, düşlemlere açık bir zihin işleyişi olduğunu gösterir. Zihnin kendi dinamiğini biraz anlamaya biraz denetim etmeye çalıştığına işaret eder. Psikoterapi burada hatırlanmadığı için görülmediği düşünülen hayaller üzerinde de olumlu tesir bırakır. Psikoterapi ilerledikçe düşleri hatırlamak aslında daha mümkün hale gelebiliyor. Hayalleri hatırlamak da kişinin kendi bilinçdışı dünyalarıyla temasını arttırdığını ve oradan gelebilecek materyallere daha açık olduğunu yani kendi karanlığına bakabilme konusunda biraz daha cesaretlendiğini de gösterir.”
TEKRAR EDEN RÜYALAR
Dr. Öğr. Üyesi Eker daima tıpkı duşun görülmesi durumunu ise şöyle açıkladı:
“Bilinçdışımız yalnızca düşlerde değil her vakit bize bir şeyler anlatmaya çalışıyor, kendini ortaya çıkartmak ve fark edilmek istiyor. O yüzden hayallerde daima tıpkı şeyin görülmesinin travmatik bir yaşantı üzerinde hakimiyet kurma çalışması olduğunu söyleyenler var. Münasebetiyle tekrar eden hayaller o sıkıntıyı çalışmak, sindirmek ismine bir teşebbüstür.”
‘RÜYALAR BEYNİ GELİŞTİRİR’
Rüyaların sadece semboller bütünü olmadığını; birebir vakitte zihinsel gelişimle de yakından bağlantılı olduğunu belirten Dr. Öğr. Üyesi Eker, “Biliyoruz ki hayal görmek aslında beyni de geliştiren bir şey. Bu yüzden bebeklerin, çocukların hayal görme oranları çok daha yüksektir. Hayal zihnin değişik alternatiflerini de devreye sokar. Günlük hayatın sorunlarını tabir etme ve çözme teşebbüsleri olarak iş görür. Araştırmalar hayal gören şahısların beyin gelişiminin daha düzgün olduğunu söylüyor. Aslında beynimiz geliştikçe bir yandan daha az hayal görüyoruz ancak düş görmek de beynimizi geliştiriyor diyebiliriz” dedi.
HATIRLANMAYAN HAYALLERİN ANLAMI
Hatırlanmayan düşlerin da yaşantıya dair mana içerdiğini söyleyen Dr.Öğr.Üyesi Eker, şunları ekledi:
“Kimi beşerler hayal görmediğini söyler. Aslında görüyor fakat hatırlamıyoruz. Bu manalı bir şey zira günlük hayatın içerisindeki zihin işleyişi ile uykudaki hayal işleyişi ortasında çok büyük fark yok. O yüzden uykuda olamayan şey bir öbür deyişle gördüğümüz halde hatırlayamadığımız düş, günlük hayatta yolunda gitmeyen şeylerin olduğunu gösteriyor.”
Rüyaların zihin işleyişinin nitelik manasında bir göstergesi olduğuna dikkat çeken Dr.Öğr.Üyesi Eker, hayalleri hatırlıyor olmanın değerini ise şu sözlerle açıkladı:
“Rüya hayatı ile günlük hayatın zihin ömrü yapısal olarak farklı değildir. Zihin hayallerde da uyanıkken de emsal dinamiklerle işler. Freud’un değerli keşiflerinden biri de budur. Freud düşlerle günlük hayatın ve psikopatolojik semptomların birbirine çok benzediğini söylemiştir. Düşleri hatırlamak, günlük hayatta verimli ve düşlemlere açık bir zihin işleyişi olduğunu, zihnin kendi dinamiğini biraz anlamaya biraz denetim etmeye çalıştığını gösterir.”
