By Türkiye’de milyonlarca emekli, her altı ayda bir enflasyon oranında maaş artışı alıyor. Lakin yapılan ve emeklinin maaşına eklenen bu artışlar emekli aylıklarının alım gücünü korumakta ne yazık ki yetersiz kalıyor. Ekonomist ve Toplumsal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, Dünya Gazetesi’nde yazmış olduğu köşe yazısında emekli maaşlarının yine düzenlenmesi gerektiğine dikkat çekerek, daha tesirli metotların hayata geçirilmesi gerektiğine değindi.
SEYYANEN ARTIRIM, İNTİBAK VE REFAH HİSSESİ ÜÇGENİ
SGK uzmanı Özgür Erdursun’a nazaran geçmişte uygulanan seyyanen artırım, intibak ve refah hissesi üzere sistemler emeklilerin gelirlerini bir nebze iyileştirse de son yıllarda bu uygulamalarda önemli eksiklikler yaşanıyor.
Seyyanen artırım, herkese eşit ölçüde yapılan maaş artışı manasına geliyor. Türkiye’de en son 2016’da emeklilere 100 TL’lik bir seyyanen artırım yapılmıştı. Lakin 2023 yılında sırf memurlar bu haktan faydalanabildi; 8.077 TL’lik artırım emeklilere yansıtılmadı.
İntibak düzenlemesi, emekli maaşlarındaki adaletsizliği gidermek maksadıyla yapılan yasal bir düzenleme. Son olarak 2011’de sadece 2000 yılı öncesi emekli olan SSK’lılara uygulanmıştı. Erdursun’a nazaran intibak, emekli aylıklarını güncellemede en tesirli prosedürlerden biri.
Refah hissesi ise, yüksek enflasyon devirlerinde maaş artışlarına ek edilen bir fark. En son 2023 Temmuz ayında emeklilere yüzde 5,23, memur ve memur emeklilerine ise yüzde 7,45 oranında refah hissesi eklenmişti. Lakin 2024 ve 2025’te bu ekleme yapılmadı.
KİM NE KADAR ARTIRIM ALACAK?
Temmuz ayında açıklanacak olan yeni enflasyon datalarının, daha evvel kestirim edilen yüzde 15’in üzerinde, yüzde 20’ye yakın olacağı öngörülüyor. Bu durumda SSK ve Bağ-Kur emeklilerine ortalama yüzde 20, memur emeklilerine ise yüzde 17-18 oranında artış yapılması bekleniyor.
Beklenen bu artışla birlikte en düşük emekli maaşının 14.469 TL’den 17.250-17.500 TL düzeylerine çıkması, öteki maaşların da misal oranlarda artması öngörülüyor. Örneğin; 15 bin TL maaş alan bir emeklinin maaşı 18 bin TL’ye, 50 bin TL maaş alan bir emeklininki ise 60 bin TL’ye kadar yükselebilir.
Enflasyon farkı ile yapılacak maaş artışları emeklilere bir nebze nefes aldırsa da kalıcı bir tahlil olmayacağı belirtiliyor.
Erdursun, bilhassa intibak düzenlemesinin tekrar gündeme alınması gerektiğini vurgularken, hükümetin mevcut iktisat programı çerçevesinde ek bir düzgünleştirme yapma ihtimalinin düşük olduğunu tabir ediyor.
Emekliler ise Temmuz ayında yapılacak açıklamalara kilitlenmiş durumda.
