By Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, “İslam sanatının hedefi, Yaradan’ın yapıtlarından alınan ilhamla üretirken, onu anlamak, ona yaklaşmak ve onunla bütünleşmektir. Bu hedef, İslam sanatlarının her birine farklı bir edep, etik kıymet ve incelik katmıştır.” dedi.
Emine Erdoğan, ATO Congresium’da düzenlenen ve Türkiye’de birinci olma özelliği taşıyan “Uluslararası İslam Sanatları Fuarı”nın açılış programına katıldı.
Fuara gelişinde, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş tarafından karşılanan Emine Erdoğan, beraberindekilerle açılış kurdelesini kestiği fuarın hayırlara vesile olmasını diledi.
Emine Erdoğan, açılışın akabinde hüsnühat, tezhip ve nakış sanatıyla oluşturulan ve Hz. Muhammed’in yaşadığı çağın kıymetli dönüm noktalarını betimleyen yapıtların yer aldığı “Türk İslam Sanatlarıyla Siyer-i Nebiye Yolculuk” standını gezdi.
Azerbaycanlı sanatkarların yapıtlarının sergilendiği standı ziyaret eden Emine Erdoğan, bayan sanatkarların ürettiği dokuma eserlerini yakından inceledi, eserlerin üretim süreci hakkında bilgi aldı.
Emine Erdoğan, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Kültür AŞ standını da ziyaret ederek “Esma-i Hüsna Sınır Sergisi”ndeki eserleri inceledi.
AK Parti İstanbul Milletvekili ve müzisyen Yücel Arzen Hacıoğulları’nın da yer aldığı orkestranın musiki icrasıyla başlayan programda konuşan Emine Erdoğan, sanatla, güzellikle ve estetikle buluştukları manalı fuarda bir ortaya gelmelerini sağlayan Diyanet İşleri Başkanlığına teşekkür etti, fuara katılan tüm sanatkarları tebrik etti.
Şiir için “Darası alınmış söz” denildiğini aktaran Emine Erdoğan, İslam sanatları üzere geniş çaplı bir konuyu en güzel açıklayanın, Necip Fazıl Kısakürek’in “Anladım işi: sanat, Allah’ı aramakmış. Beceri bu, gerisi yalnız çelik çomakmış.” mısraları olduğunu söyledi.
İslam inancında asıl sanatkarın, yapıtın yaratıcısının ve sahibinin Allah olduğunu belirten Emine Erdoğan, alemde görülen her şeyde onun “Cemil” isminin yansımasının bulunduğunu lisana getirdi.
“İslam sanatı, ilahi olanı hatırlatandır”
Hz. Muhammed’in bir hadisi şerifinde “Allah hoştur, hoşluğu sever.” buyurduğuna işaret eden Emine Erdoğan, bu hadisin, İslam sanatının hedefini, prensiplerini, ölçüsünü ve çerçevesini belirlediğini aktardı.
Emine Erdoğan, şu tabirleri kullandı:
“İslam sanatı, ilahi olanı hatırlatandır. Üzerinde maveradan mis kokular taşıyandır, altın oluktan süzülüp gelendir. O nedenle, ne vakit rafine bir Müslüman gönülden çıkmış bir sanat yapıtı görsek, ruhumuzda kuşlar havalanır. Derin bir hasretliğin, çokça duası edilmiş bir kavuşmayla bitmesi üzere tarifsiz bir sevince gark oluruz. Zira insan ruhu, ebediyen, ilahi olanla bağlantı kurmanın hasreti içindedir. Ne memnun bizlere ki hoşluğu kendine gaye edinmiş büyük medeniyetimizde, İslam sanatları, şahikalarına ulaşmıştır. Mimar Sinanların, Pir Hamdullahların, Nabilerin, Dede Efendilerin yapıtları, bu türlü bir medeniyet atmosferinde neşvünema bulmuştur. Çizgi sanatının zarafetinin ulaştığı üstün mertebe, o denli hayranlık uyandırmıştır ki ‘Kur’an Mekke’de nazil oldu, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı.’ denilmiştir.”
Picasso’nun, çizgi sanatına büyük hayranlık duyduğunun ve “Sizin çizgi sanatınız, bizim ulaşmaya çalıştığımız çağdaş sanata yüzlerce yıl evvel ulaşmış.” dediğinin anlatıldığını anımsatan Emine Erdoğan, klasik sanatların, hisler aleminin seması pozisyonunda olduğunu vurguladı.
Ebru sanatının, görülen bir rüyayı suya anlatıp bir diğerine da gösterebilmenin yegane imkanı olduğu lisana getiren Emine Erdoğan, şöyle devam etti:
“Anlam arayışlarında kaybolan insan, neyin sesini takip ederek gönül yurduna varır. Çini, ‘Hamdım, yandım, piştim’ denilen seyahatte, insanın yarenidir. Yorgun ruhlar, kat’ıdaki, divaldeki, sedef kakmadaki motiflerin hamağına uzanarak dinlenir. Tezhip, kainatın sınırsızlığında uzun seyahatlere çıkan hayal gücünün, meskene dönerken yanında getirdiği armağanlardır. İşte bu yüksek sanat anlayışı, medeniyetimizde her vakit fikrin ve hareketin merkezinde bir pozisyonda olmuştur. Yapılan her işteki kriter, hoşluğu seven Yaradan’a layık olmaya çabalamaktır. Ecdadımız, bu sanatlı ömür anlayışını, hayatın her alanına nakşetmiştir. Mesela, bir mescide girdiğinizde sadece bir mabedin binasına girmiş olmazsınız. Mükemmel çinilerle, hayranlık uyandıran kalem işi süslemeleriyle, hüsnühat levhalarıyla karşılandığınız bir sanat deryasına girersiniz.”
“Geleneksel sanatlarımız, medeniyetimizin en değerli ayırt edici özelliğidir”
Gündelik ömür ve sanatın, hep iç içe, el ele olduğuna, bunun, herkesin erişimine ve istifadesine açık olduğuna dikkati çeken Emine Erdoğan, bu pratiğin izlerinin mezarlıklara kadar uzandığına işaret etti.
Emine Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Mezar taşlarındaki ince personellik, mezar taşı kitabelerindeki hüsnühat, vefatı munisleştiren, insanı ulvi niyetlere taşıyan zevkiselimin eserleridir. Klasik sanatlarımızın icracılarına baktığımızda da farklı bir hal üzere olduklarını görürüz. Sanatlarını, Allah’a adanmış bir kalp ve ruhla yapar, yapıtlarını hiçbir vakit kendilerine mal etmezler. Sanatı, hakikati aramakta aracı kılarlar. Zira İslam sanatının maksadı, Yaradan’ın yapıtlarından alınan ilhamla üretirken, onu anlamak, ona yaklaşmak ve onunla bütünleşmektir. Bu gaye, İslam sanatlarının her birine farklı bir edep, etik bedel ve incelik katmıştır.”
Emine Erdoğan, her sanat kısmının, bir tarafıyla de ruhun mektebi, tekamülün merdiveni olduğunu belirterek, “Zira her bir eser, meydana gelmeden evvel sabrın, azmin, itinanın, tevazunun, tevekkülün imtihanlarından geçerek mezun olur. İçi hikmet yüklü bu eserler, sırf sanatkarını değil, onu deneyimleyen kişiyi de kanatlarının üzerinde varılması gereken manevi menzile taşır. İşte tüm bu taraflarıyla klâsik sanatlarımız, medeniyetimizin en değerli ayırt edici özelliğidir.” diye konuştu.
“Sanatın güzelleştirici gücüyle insanın kalp aynasını yine parlatabiliriz”
Dünyanın her geçen gün iklim değişikliğinin, savaşların, adaletsizliklerin grileştirdiği bir tabloya dönüştüğüne dikkati çeken Emine Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Yüzleşmek zorunda kaldığımız bu krizleri ele alırken, daha çok sonuçlarıyla meşgul oluyoruz. Kök neden olarak, endüstrileşmeyi, üretim modellerini ya da politik çıkar çatışmalarını ele alıyoruz. Halbuki işin en temelindeki insan ruhunda anbean büyüyen çölleşmeyi göz arkası ediyoruz. Halbuki sanatın güzelleştirici gücüyle insanın kalp aynasını tekrar parlatabilir ve insani hisleri geliştirebiliriz. Zira sanat, latif bir ruh besinidir ve insan için en az nefes alıp vermek kadar hayati bir gereksinimdir. Şayet sanat üretimi azalır ve hayattaki merkezi pozisyonundan koparsa dünya kuraklaşmış vicdanlarla dolar. İşte bu nedenle dünyamızı yine hikmet ve ilahi sevgiyle dolu sanatlarımızın fırçalarıyla boyamanın vaktinin geldiğini düşünüyorum.”
“Sanatlarımıza sahip çıkmalı, eriyip gitmelerine müsaade vermemeliyiz”
Eşi benzerine hiçbir yerde rastlanmayan klasik sanatların, insanlığa hisli birer armağan olduğunu belirten Emine Erdoğan, şunları kaydetti:
“Bu sanatlar, asırlar boyunca yer ve vakti aşarak yalnız Müslümanlara değil, bütün insanlığa, hoşluğu, büyük bir müsamaha, tevazu ve nezaketle anlatmıştır. O nedenle sanatlarımıza sahip çıkmalı, onların, vaktin erozyonunda eriyip gitmelerine müsaade vermemeliyiz. En başta, tüm sanat kollarımızda, çağdaş dizaynlarla yeni açılımlar yapmak, genç kuşakları klasik Türk-İslam sanatlarına heveslendirmek emelimiz olmalıdır. Medeniyetimize olan vefa borcumuzu lakin, sanatlarımızın şık ruhunu ve altın oranını, hudutlarımızın ötesine taşırsak ödeyebiliriz.”
Fuarın, klasik Türk-İslam sanatlarını yaşatma ve yaygınlaştırmada herkesi yüreklendireceğine inandığını belirten Emine Erdoğan, vatandaşları, fuarı ziyaret etmeye davet etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ileti gönderdi
Programda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gönderdiği bildiri da okundu.
Erdoğan, bildirisinde şu sözleri kullandı:
“Diyanet İşleri Başkanlığı ile Türkiye Diyanet Vakfı tarafından düzenlenen Memleketler arası İslam Sanatları Fuarı’nın açılış programına davetiniz için teşekkür ederim. Bir birinci olma özelliği taşıyan ve İslam sanatlarının kozmik estetik anlayışı ve kadim mirasını günümüz dünyasıyla buluşturacak fuar, bu manada atılan takdire kıymet bir adımdır. Fuarın, İslam sanatlarının ruhunu günümüze taşıyarak, farklı kültürlerden gelen sanatkarlar, koleksiyoncular ve ziyaretçiler ortasında bir kültürel alışveriş ve diyalog ortamı sağlayacağına inanıyorum.
İslam sanatlarının memleketler arası alanda görünürlüğünün artmasına da değerli katkı sağlayacak programın düzenlenmesinde emeği geçenleri tebrik ediyor, tüm iştirakçileri en kalbi hislerimle selamlıyorum.”
Program, Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş’ın, Emine Erdoğan’a damla formunda divani sanatıyla işlenmiş besmele tablosu ikram etmesi ve aile fotoğrafı çekimiyle sona erdi.
Açılış programında, AK Parti Küme Başkanvekili Leyla Şahin Usta, AK Parti Kayseri Milletvekili Hulusi Akar, AK Parti Samsun Milletvekili Çiğdem Karaaslan, AK Parti Düzce Milletvekili Ayşe Keşir, AK Parti Ankara Milletvekili Lütfiye Selva Çam ve Ankara Ticaret Odası Başkanı Gürsel Baran da yer aldı.
