By Tam da bu duraklama noktasında, yapay zekâ uygulamaları devasa süreç gücüne gereksinim duymaya başladı. Bilim insanları bu sorunu aşmak için, klasik elektroniğe alternatif olarak fotonik çipler üzerinde çalışıyor. Bu çipler, elektriğin yerine ışığı (fotonları) kullanarak bilgi işliyor ve bu sayede daha yüksek sürat ve bant genişliği sunabiliyor.
Ancak fotonik çiplerin hayata geçirilmesinin önünde uzun müddettir önemli pürüzler bulunuyordu. Bu manilerin birçoğu, Nature mecmuasında yayımlanan iki yeni çalışmayla aşılmaya başlandı. Her iki araştırma da fotonik sistemlerin gerçek dünya uygulamalarına entegre edilmesini mümkün kılacak kıymetli ilerlemelere işaret ediyor.
Fotonik hesaplama, elektrikli sistemlerde görülen direnç ve ısı kaybı üzere randıman meselelerini ortadan kaldırıyor. Ayrıyeten, yapay zekânın temel yapı taşlarından biri olan matris çarpımları üzere karmaşık matematiksel süreçleri yüksek randımanla gerçekleştirebiliyor.
Ancak fotonik sistemler hâlâ analog temelli çalışıyor; bu da dijital elektronik sistemlere nazaran daha düşük hassasiyet manasına geliyor. Ayrıyeten, ışığın elektriğe dönüştürülmesi süreci yavaşlığa neden olabiliyor. Bunların yanı sıra, büyük ölçekli fotonik devrelerin gereğince hassas üretilememesi ve uyumlu yazılım eksikliği de süreci zorlaştırıyor.
Singapur merkezli Lightelligence şirketinden Bo Peng liderliğindeki takım, bu zorluklara karşı “Pace” ismini verdikleri yeni bir fotonik işlemci geliştirdi. Pace, 16 binden fazla fotonik bileşen içeriyor ve düşük gecikme müddetiyle çalışıyor. Karmaşık vazifeleri muvaffakiyetle gerçekleştirebilen bu işlemci, fotonik-elektronik entegrasyonu ve yazılım uyumluluğu üzere temel problemleri çözebilecek kapasiteye sahip.
Diğer değerli bir gelişme ise ABD merkezli Lightmatter firmasından Nicholas Harris ve grubundan geldi. Bu takım, geliştirdikleri fotonik işlemciyle iki farklı yapay zekâ sistemini çalıştırmayı başardı. Shakespeare şekli metin üretme, sinema tenkitlerini yanlışsız sınıflandırma ve Pac-Man üzere Atari oyunlarını oynama üzere misyonlar muvaffakiyetle yerine getirildi.
Her iki çalışma da fotonik çiplerin ölçeklenebilir olduğunu ve gelecekte yapay zekâ için temel donanım haline gelebileceğini gösteriyor. Fakat uzmanlar, bu teknolojilerin daha verimli hale gelmesi için daha âlâ gereçlerin ve dizaynların geliştirilmesi gerektiğini vurguluyor.
Bu gelişmeler, fotonik teknolojilerin artık teoriden çıkıp, yapay zekâ dayanaklı gerçek dünya uygulamaları için kullanılabilir donanıma dönüştüğünün sinyallerini veriyor.
