By Uzmanlara nazaran genetik ve birtakım hastalıklar kadar çevresel etkenlerle yanlış alışkanlıklar da yaşlanma sürecini hızlandırıyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz işte bu faktörlere ve tesirlerine şöyle dikkat çekti:
BUNLARA DİKKAT!
– Süratli yaşlanmaya karşı, sağlıklı ve istikrarlı beslenmek çok değerli. Mümkün olduğu kadar GDO’lu, katkılı, mısır şuruplu, trans yağlı hazır besinler tüketilmemeli. Vitamin ve mineral deposu, Omega-3 üzere sağlıklı yağlar içeren besinler tercih edilmelidir. Alışılmış gün içinde bol bol da su içilmelidir.
– Hareket de çok önemli… Nizamlı antrenman, en azından her gün yürüyüş yapılmalı. Ömrün olumlu tarafları görülmeye çalışılmalı ve mümkün olduğu kadar hayata müspet bakılmalıdır.
– Cilde hasar veren alkol ve sigaradan uzak durulmalı. Cilt nemlendiricilerin paraben, parfüm, alkol içermemesine dikkat edilmeli, mümkün se doğal olanları tercih edilmeli. Cilt tertipli olarak yanlışsız eserlerle kesinlikle temizlenmelidir.
Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz
GÜNEŞTEN UZAK DURMAK
Güneş ışığının fazlası ziyanlı fakat günde 15-20 dakika kollayıcı kullanmadan güneşlenmek kaide. Zira bu durum bedenimizin doğal D vitamini fabrikasını çalıştırır. D vitamini, kemik sıhhatinden kalp sıhhatine, bağışıklık sistemimizin güçlendirilmesine kadar birçok değerli fonksiyonu takviyeler. Hasebiyle erken yaşlanmamızı da önler.
Güneşin en çarpıcı tesirlerinden biri güç düzeyimiz üzerinedir. D vitamini üretimi için gerekli olan güneş ışığı, serotonin üretimini tetikler yani memnunluk hormonumuzun katalizörüdür. Güneş ışığı alamadığımızda, serotonin düzeyimiz düşer, bu da güç düşüklüğü ve halsizlik hissi yaratır.
Güneş ışığı birebir vakitte melatonin üretimimizi de düzenler, bu da sağlıklı uyku nizamı ve canlı bir cilt için için elzemdir.
AŞIRI DÜŞÜNMEK
Beynimiz, bedenimizdeki en meşgul organımızdır. Kalbimiz üzere o da asla uyumaz ve daima çalışır. Lakin bazen, bilhassa de çok düşündüğümüz vakitlerde, beynimiz olağandan fazla mesai yapar.
Bu daima “ne olacak?” ya da “keşke şöyle yapsaydım” şekli niyetlerle beynimiz daima çalışır.
Düşünmek, aslında epey güç tüketen bir süreçtir. Beynimiz, beden gücümüzün yaklaşık yüzde 20’sini kullanır, bu da onun küçük lakin fonksiyonel bir güç santrali olduğunu gösterir.
Aşırı düşündüğümüzde, bu santraldeki makineler çok yüklenir ve ‘enerji kesintilerine’ yol açar. Yani, vücudumuz ve zihnimiz yorgun düşer, tükenir.
Aşırı düşünmek yalnızca anlık yorgunlukla kalmaz; gerilim hormonları olan kortizol ve adrenalin düzeylerimizi de artırır. Bu hormonlar, bedenimizde inflamasyona (iltihaplanma) neden olabilir ve hücrelerimizin yaşlanma sürecini hızlandırır. Ciltte yeni kırışıklıklar belirir. Zihnimizde derin izler bırakan bu durum, yüzümüze kırışıklık olarak yansır. Fizikî olarak da kendimizi daha yaşlı hissetmeye başlarız.
STRES
Stres, vücudumuzda “savaş ya da kaç” reaksiyonunu tetikler. Bu reaksiyon, antik çağlarda, bir mağara adamı olarak yırtıcı bir hayvanla karşılaştığınızda hayatta kalmanızı sağlayan şeydi. Lakin çağdaş dünyada, bu yabanî hayvanlar iş toplantıları, trafik ve daima gelen bildirimler halinde karşımıza çıkar.
Kronik gerilim altında bedenimiz daima alarm durumunda olduğu için, adrenal bezlerimiz çok çalışır ve bu durum bizi tükenmiş hissettirir ve yaşlanma süratimizi artırır. Kronik gerilim, beyin işlevlerimiz üzerinde de olumsuz tesirler yaratır. Bilhassa, beyindeki hafıza ile ilgili alanları tesirler ve vakitle bu alanların küçülmesine neden olabilir.
UYKUSUZLUK
Uykusuzluk yalnızca gözaltlarındaki morluklardan yahut sabahki huysuzluktan ibaret değil; gücünüzü emer ve sizi biyolojik olarak yaşlandırır.
Uyku, bedenimizin şarj istasyonudur. Gece boyunca, bedenimiz günün yorgunluğunu atar, hücreleri onarır ve güç depolar. Uykusuz kaldığınızda, adeta güç depolarınızı bir sonraki gün için dolduramamış olursunuz.
Cilt sıhhati ve uyku ortasında da direkt bir irtibat vardır. Uykusuzluk, ciltteki kolajen üretimini azaltır ve gerilim hormonu kortizol düzeyini artırır. Bu da ciltte kuruluğa, incelmeye ve erken kırışıklıklara davetiye çıkarır.
DİJİTAL EKRAN
Ekrana bakma süremiz günümüzde had safhada… Pekala, bu dijital doygunluğun gücümüzü nasıl emdiğini ve neden bizi ‘yaşlılara’ dönüştürebileceğini hiç düşündünüz mü? Bilgisayarlar, tabletler, telefonlar… Bu aygıtlar hayatımızın vazgeçilmez modülleri. Lakin uzun periyodik ekran maruziyeti yalnızca gözleri değil cildi de bozuyor. Uzun mühlet ekranların yaydığı mavi ışığa maruz kalmak, hücrelerde DNA hasarına yol açarak, hücre ve doku vefatına neden olurken, yaşlanmayı hızlandırıyor.
Araştırmalara nazaran, cilt hücrelerinin mavi ışığa 1 saat kadar kısa periyodik maruziyeti bile reaktif oksijen çeşitlerinin (ROS) oluşumuna yol açıyor. Bu ziyanlı hususların de cildin elastin ve kolajen liflerinin erken yıpranmasına, cilte sıkılık kaybı, ince kırışıklıklar ve leke oluşumuna neden olabileceği ortaya çıktı. Kısaca dijital ekranlardan yayılan mavi ışığa çok maruziyet, cilt hücrelerine ziyan verip cilt yaşlanmasını hızlandırır.
