By Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna, ABD’nin yanı sıra Avrupa ülkelerinin artık güvenliği sağlama noktasında adım atması gerektiğini belirterek, Türkiye’nin Avrupa’nın güvenliğindeki rolüne ait, “Türkiye, bölgede ve Avrupa güvenliğini garanti etmede çok değerli bir rol oynuyor.” dedi.
Tsahkna, Antalya’daki NEST Kongre Merkezi’nde düzenlenen NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde AA muhabirine değerlendirmede bulundu.
Estonya ve Türkiye’nin uzun bir tarihi alakası olduğunu belirten Tsahkna, birçok Estonyalı ailenin Türkiye’yi sık sık ziyaret ettiğini ve bu ziyaretinde de birçok Estonyalı gördüğünü söyledi.
Tsahkna, herkesin Türkiye’nin inançlı ve çok hoş bir yer olduğunu, bu nedenle seyahat etmeyi tercih ettiğini belirterek, “Türkiye, NATO’da stratejik ortağımız. İkili olarak da Estonya, savunma tedarikine yönelik birçok muahede yaptı. Bunun tarihimizdeki askeri araç ve öteki birçok şeyi içeren en büyük tedariklerden biri olduğunu düşünüyorum. Gelecek için de işbirliğini artıracağımızı görüyoruz zira Türkiye, muteber bir ortak ve Estonya askeri seviyede çok âlâ gelişmiş ve emniyetli tahlillere önemli biçimde gereksinim duyuyor.” diye konuştu.
Gelecek yıl savunma harcamalarını yüzde 5,4 artırmaya karar verdiklerini aktaran Tsahkna, bunu da eşitlik temelinde ve çok süratli formda sağlayabilecek muteber bir ortağa muhtaçlık duyduklarını lisana getirdi.
Tsahkna, Türk ve Estonyalı şirketleri, yatırımlarını artırmaları için teşvik ettiklerini de anlatarak, “İki ülke ortasında sağlam bir bağlantı var.” dedi.
Ülkesine sonu olan Rusya’yı bir tehdit olarak gördüklerini kaydeden Tsahkna, 2 yıl evvel Vilnius’ta düzenlenen NATO Tepesi’nde yeni bölgesel savunma planı kapsamında savunma bütçelerinin artırılmasına karar verdiklerini hatırlattı.
“Avrupa güvenliği için biz de adım atmalıyız”
Tsahkna, Avrupa’nın savunma alanında daha fazlasını yapması gerektiğini vurgulayarak, “ABD, ‘yükü taşımada’ son yıllarda çok fazla sorumluluk alıyordu, artık biz adım atmalıyız. Bu çerçevede ABD Başkanı Trump’ın ‘baskısını’ kesinlikle destekliyorum. Zira bizim bölgemizde, NATO’daki tüm Avrupa ülkeleri ve ortaklarının daha fazla yatırım yapması uygun.” sözlerini kullandı.
NATO’nun hiç olmadığı kadar güçlü olduğuna dikkati çeken Tsahkna, yeni üyeler Finlandiya ve İsveç’in askeri seviyede çok güçlü olduğunu ve Estonya’ya da coğrafik olarak yakın olduklarını lisana getirdi.
Tsahkna, iki ülkenin üyeliği sayesinde Baltık Denizi’nin “NATO gölü” haline geldiğinin altını çizerek, Avrupa güvenliğinin NATO ve Avrupa Birliği’ne (AB) dayandığını fakat askeri seviyede yatırım yapmaları gereken örgütün NATO olduğunu söyledi.
Avrupa’nın güvenliğinin Ukrayna’ya da bağlı olduğuna işaret eden Tsahkna, Rusya’nın Ukrayna’ya hücumlarının Avrupa güvenlik mimarisindeki asıl sorun olduğunu belirtti.
Tsahkna, bu nedenle Ukrayna’yı desteklemeleri gerektiğini belirterek, bugün Rusya ve Ukrayna heyetlerinin Türkiye’de bir ortaya geleceğini hatırlattı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Türkiye’deki görüşmelere katılmaması halinde bunun, “barıştan yahut ateşkesten yana olmadığının” göstergesi olacağını savunan Tsahkna, Ukrayna’yı desteklemeye devam etmeleri gerektiğini, zira Ukrayna’nın hem kendisi hem de Avrupa için de çaba ettiğini kaydetti.
Tsahkna, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin Türkiye’de ve Putin ile de görüşmeye hazır olduğunu belirterek, Putin’in müzakereye gelmediğini, gönderdiği heyetin de “kalıcı ve adil bir barış isteyen herkese bir tokat” niteliği taşıdığını ve bu nedenle görüşmeleri “müzakere olarak görmediğini” savundu.
“Türkiye, bölgede ve Avrupa güvenliğini garanti etmede çok önemli”
Müzakereler için Türkiye’nin rol oynadığını ve bunu daha evvel Karadeniz’de de yaptığını kaydeden Tsahkna, “Türkiye, bölgede ve Avrupa güvenliğini garanti etmede çok değerli bir rol oynuyor. Türkiye, çok karmaşık bir bölgede en kuvvetli güç. Gazze, Suriye ve İran’da farklı durumlar var. Türkiye, dengeyi sağlamak, tahlil bulmak ve terörle gayret için büyük bir rol oynuyor ve bu çok değerli. Türkiye, nitekim tüm Avrupa’yı koruyor.” diye konuştu.
Tsahkna, Türkiye ile AB ortasındaki ilgilerin de çok kıymetli olduğuna ve görüşmeler de yaptıklarına işaret ederek, işbirliğinin uygun bir seviyede olduğunu söyledi.
Terör örgütü PKK’nın fesih ve silah bırakma kararına ait Tsahkna, “Bu çok yeterli bir haber. Bu terör örgütünün fesih kararında da Türkiye çok değerli bir rol oynadı.” dedi.
Tsahkna, yakın vakitte bir Rus hayalet filo gemisinin Estonya Münhasır Ekonomik Bölgesi’ne (MEB) giriş yaptığını ve araştırmaya müsaade vermedikleri için gemiye MEB bölgesinden çıkana kadar eşlik ettiklerinden kelam ederek, bu olay sırasında Rusya’nın gemiyi korumak için savaş uçağı gönderdiğini öne sürdü.
Rusya’nın NATO hava alanına girdiğini ve bu nedenle Estonya’dan da savaş uçaklarının havalandığını tabir eden Tsahkna, bunun çok tehlikeli bir durum olduğunu, Rusya’nın bu cins teşebbüslerle “NATO’yu test ettiğini” ve bunu ciddiye almaları gerektiğini kaydetti.
