By PKK’nın 12 Mayıs’ta duyurduğu fesih kararından sonra, sürecin bundan sonra nasıl ilerleyeceği konusunda MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin komisyon kurulması daveti üzerine, politikler hem TBMM kulislerinde hem de basına yaptıkları açıklamalarla görüşlerini söz etmeye başladı.
Meclis İçtüzüğü’ne nazaran, kurulun hangi metotla kurulacağı; çalışma kapsamını, iştirakçileri, çalışma müddetini ve yasal istikametten bağlayıcılığı direkt belirleyeceği için en uygun usulün, araştırma yahut ihtisas kurulu oluşturulması yerine TBMM Başkanlığının kararıyla kurulması olduğu görüşü tartı kazanıyor.
Bu görüşünü savunan politikler, İhtisas Komisyonu’nun 21 üyeden oluştuğuna işaret ederek, bu türlü toplumsal kıymet taşıyan bir mevzuda geniş kısımların temsil edilemeyeceğine işaret ediyor. Araştırma komitesinin ise hem çalışma mühletinin üç yahut altı aylık olması hem de yaptırım gücü bulunmadığı argümanıyla uygun olmayacağı görüşü lisana getiriliyor.
“ÖZEL BİR KURUL OLUŞTURULMASI EN UYGUN SEÇENEK”
Bunun yerine, Cemil Çiçek’in Meclis Başkanlığı periyodunda 2011 yılında kurulan Anayasa Uzlaşma Komitesi ile İsmail Kahraman’ın Meclis Başkanlığı yaptığı devirde oluşturulan İçtüzük Komitesi’ni hatırlatılarak, TBMM Başkanlığı kararıyla özel bir kurul oluşturulmasının en uygun seçenek olduğu vurgulanıyor.
100 KİŞİLİK KOMİSYON
Bahçeli’nin komite oluşturulması daveti özünde kabul görse de komitenin kimlerden ve nasıl oluşacağı konusuna kimi partiler temkinli yaklaşıyor.
100 kişilik bir komitede çoğunluğun iktidar partilerinden oluşması halinde, bunun bir baskı oluşturacağı lisana getiriliyor. TBMM’de AKP-MHP ittifakına DSP ve HÜDA PAR’ın dayanak verdiği, TBMM’de kümesi bulunan 6 siyasi partiden 4’ünün, 16 siyasi partiden ise 12’sinin muhalefet blokunda yer aldığı, lakin temsil oranı dikkate alınırsa, kurulda çoğunluğun AKP ve MHP’de olacağına işaret ediliyor.
100 üyeli bir kurulun nasıl çalışacağı, kelam hakkı, konuşma müddetleri üzere teknik bahislerin nasıl düzenleneceği, sağlıklı tartışma ortamı oluşturulup oluşturulmayacağı mevzularında da soru işaretleri bulunduğu kulislerde lisana getiriliyor.
Soru işaretlerine rağmen, kurul oluşturulma istikametinde bir karar alınacaksa Meclis’in yaz devri için tatile girmeden evvel alınması gerektiği kulislerde konuşuluyor.
KİM NE SÖYLEDİ?
Devlet Bahçeli, 18 Mayıs’ta yaptığı yazılı açıklamada, “Önümüzdeki devrin yol haritasını belirlemek üzere anayasal vazife, yetki ve sorumlulukla birlikte ulusal iradenin tecelligahı olan TBMM’de bütün toplumsal kısımların temsilcileri olan siyasi partilerin iştiraki ile bir kurul kurulması akla en yatkın seçenektir. Teamüllere uygun olarak TBMM Başkanı’nın daveti ile “Yeni Yüzyılın Terörsüz Türkiye Stratejisi; Ulusal Birlik ve Dayanışma Komisyonu” kurulması samimi teklif ve temennimizdir. Komite çalışmalarının geniş iştirakli ve şeffaf yürütülmesi hedefiyle, Gazi Meclis’te temsil edilen 16 siyasi parti temsilcilerinin bulunacağı kurul 100 üyeden oluşmalı, çalışma koşullarına nazaran kurullar kurulmalıdır. İkinci olarak, TBMM’de temsil edilen her siyasi parti en az bir üye ile temsil edilmeli, başka üyeler kümesi bulunan partilerin temsil oranına nazaran belirlenmelidir. Üçüncü olarak, TBMM’de temsil edilen her siyasi parti kurulda çalışmak üzere alanlarında uzman iki kişi görevlendirebilmelidir. Dördüncü olarak, komite çalışma yordam ve temellerini kendi belirlemelidir. Beşinci olarak, TBMM Başkanı komisyona başkanlık etmelidir. Altıncı olarak, kurulda kararlar salt çoğunlukla alınmalıdır” açıklamasında bulunmuştu.
“BİR İSTİKAMET ÇİZECEĞİZ”
Bahçeli’nin kurul kurulmasıyla ilgili yaptığı açıklamanın ardından dün TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, “Terör örgütünün silah bıraktığı, kamuoyu tarafından da bütünüyle görüldükten sonra bunun siyaseten müzakeresi süreci başlayacak. İşte tam da TBMM’nin devreye gireceği yer burasıdır. Mevzunun ne olduğu, nasıl gelişeceği, nereye gerçek evrileceği de siyasi olarak tartışılması gereken bir süreç olacak. Natürel ki burada siyasetin merkezi olan TBMM adrestir. Burada bir modalite ile komitenin nasıl olacağı, konuşarak, partilerle tartışarak bir yol buluruz. Şu anda TBMM’de kurul nasıl kuruluyorsa bunun için özel bir yasa çıkarmaya gerek olmayabilir. Fakat bir modalitesini çalışacağız. Burada siyasi partilerin görüşlerini de farklı kanaatleri de alarak bir istikamet çizeceğiz” açıklamasını yapmıştı.
“NİTELİKLİ ÇOĞUNLUKLARIN ARANMASI LAZIM”
CHP Genel Başkanı Özgür Özel de kurulacak komisyona yönelik “salt çoğunluk” teklifine karşı çıkarak, “CHP’nin yıllardır söylediği Meclis’te bir kurul kurulması fikrine Devlet Bey’in dün yaptığı olumlu yaklaşım değerli lakin ne ben ne Devlet Bey, ne diğer siyasi başkanın ‘Komisyon şu kadar bireyden oluşsun, şöyle kurulsun, bu kadar danışman olsun’ dayatılacak konular değil. Ben Devlet Bey’in söylediği sayıya ya da usullere MHP’nin bir fikri olarak hürmet duyuyorum fakat Meclis’e bu türlü bir şey dayatılmaz. ‘Toplumsal mutabakat’ deniliyorsa o salt çoğunlukla olmaz. Salt çoğunluk dediği ‘Gelin konuşun biz AKP ile anlaştık ne dersek o olur’. Bu olmaz. Mutabakat aranıyorsa nitelikli çoğunlukların aranması lazım” sözünü kullanmıştı.
Yeniden Refah Partisi Genel Lider Yardımcısı Suat Kılıç da “Bu ahval ve şerait içerisinde Tekrar Refah Partisi’nin Meclis’te kurulması mümkün 100 kişilik bir kurulda yer alması kelam konusu olmayacaktır. Biz bilgilendirme istiyoruz. Sayın Cumhurbaşkanı tarafından bir başkanlar doruğu toplanırsa, tasalar giderilirse, önderler birinci elden, devlet tarafından bilgilendirilirse, Yeniden Refah Partisi de elbette ki bu bahisteki pozisyonunu gözden geçirecektir” dedi.
“HERKES BİLMEDEN BU SUÇA ORTAK MI OLSUN?”
İYİ Parti Genel Lideri Müsavat Dervişoğlu da bir televizyon kanalında “Herkes bilmeden bu suça ortak mı olsun? Yeni bir komite modeli neyi çözebilir? 100 kişilik bir komite ne konuşacak, neye karar verecek?” reaksiyonunu göstermişti.
