By İnsan sıhhati için direkt tehlike oluşturmayan bu ziyanlı, ormanları soyarken binaların cephelerini kaplıyor ve yeşil alanları yok ediyor. Acı tatlı kokusuyla ünlü çingene güvesi tırtılları, bahçelerden konut içlerine kadar her yere nüfuz ederek bölge sakinlerini köylerini terk etmeye zorluyor.
Fransa’nın istilacı ipekböceği tırtıllarından etkilenen köy sakinleri, günlük ömrün artık dayanılmaz hâle geldiğini belirtiyor. Bir görüntüde konuşan genç bir anne, “İster ruhsal, ister fizikî olarak her geçen gün daha da zorlaşıyor; bu durum beni resmen delirtiyor. Şayet uygun bir barınma imkânı bulursam, katiyetle ayrılacağım” diyerek içinde bulundukları çaresizliği tabir ediyor.
Özellikle kaşıntı şikâyetleri artarken, ciltte küçük kızarıklıklarla kendini gösteren rahatsızlığın boyutu tedirginlik yaratıyor. Kolunda kırmızı lekeler bulunan bir lokal sakin, “İlk başta hafif bir yanma hissiyle başlıyor, akabinde dayanılmaz bir kaşıntıya dönüşüyor ve dinmek bilmiyor” kelamlarıyla yaşadıkları fizikî badireyi gözler önüne seriyor.
Tek başına 800’e kadar yumurta bırakabiliyor
Yumurta kümeleri süngerimsi bir görünüm sergiliyor ve tek başına 800’e kadar yumurta barındırabiliyor. Ağaç gövdelerinin tabanına yahut kayalık bariyerlerin üzerine bırakılan bu kümelerden çıkan genç tırtıllar, hafif yapıları sayesinde rüzgârla kilometrelerce taşınarak istilayı genişletiyor.
İlkbaharla birlikte popülasyon doruğa ulaşıyor ve birkaç hafta içinde yerli bitki örtüsü büyük ölçüde tahrip oluyor.
Uzmanlar, ipekböceği tırtılı istilasının tabiatın kendi istikrarına bırakılmasını tavsiye ediyor. Kuşlar, böcekler ve yarasalar üzere doğal yırtıcılar ile virüs, bakteri ve mantarlar, tırtıl popülasyonlarını denetim altında tutuyor.
Ancak mahallî ekosisteme ziyan vermemek maksadıyla biyolojik çaba metotları de gündemde. Erken larva periyodunda uygulanan Bacillus thuringiensis bakterisi ve feromon tuzakları, istilanın şiddetini azaltmak için tesirli araçlar olarak öne çıkıyor.
Birçok ağaç tipi tehdit altında
Her ne kadar meşe ormanları en fazla ziyan gören habitat olsa da, ağır istilalarda kayın, gürgen ve huş üzere ağaçlar ile birtakım iğne yapraklı tipler de risk altında. Bilhassa genç ağaçlandırma projeleri ve yenilenen orman alanları, tırtılların besin muhtaçlığını karşılamak için tercih ediliyor. Neyse ki ağaçlar, mevsim ilerledikçe yapraklarını tekrar karşılama kapasitesine sahip; bu da önemli zararın uzun vadede sonlu kalabileceğini gösteriyor.
Özetle, Fransa’da tekrar alevlenen ipekböceği tırtılı istilası, ekosistemin istikrarını bozmakla kalmıyor; bölge halkının hayat kalitesini de tehdit ediyor. Uzmanlar, müdahale sürecinin ekolojik hassasiyet gözetilerek planlanması gerektiğini; doğal düşmanların ve biyolojik prosedürlerin öncelikli araçlar olarak kullanılması gerektiğinin altını çiziyor.
