By Ülkenin güç sepetinde değerli bir yeri bulunan petrole yönelik 90 yılı aşan sondaj ve keşif çalışmalarıyla tespit edilen rezerveler son yıllarda önemli ölçülere ulaştı. Birinci sondaja 1934’te Baspirin-1 kuyusuyla konut sahipliği yapan Şırnak, Gabar’da yapılan rezerv keşifleriyle petrol kenti olarak anılmaya başlandı.
Türkiye Petrolleri Anonim İştirakinin (TPAO) güçte dışa bağımlılığın azaltılması ve yerli kaynakların kullanımının azami düzeye çıkarılması gayesi doğrultusunda yaptığı çalışmalar sonucu Gabar Dağı’nda 10 Mayıs 2021’de Şehit Esma Çevik-1 arama kuyusunda 36 API graviteye sahip petrol keşfi gerçekleştirildi.
Sahadaki rezerv açılan üretim kuyularıyla 2022 sonlarında üretime alınırken, Nisan 2023’te Şehit Aybüke Yalçın Alanı’nda 41 API gravite bedeline sahip 600 milyon varillik petrol rezervi bulunduğu açıklandı ve birebir ay deneme üretimlerine de başlandı. Bu keşif Cumhuriyet tarihinin en büyük petrol keşfi olarak kayıtlara geçti.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca hazırlanan “2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı”nda yer alan datalara nazaran, Şehit Esma Çevik, Şehit Teğmen Akdeniz, Şehit Aybüke Yalçın, Mehmet İrfan Güler, Bülent Sadioğlu ve Bulmuşlar alanlarında keşfedilen petrol rezervlerinin toplamı 867 milyon varile ulaştı.
GABAR ‘EN VERİMLİ SAHA’ SATÜSÜNDE
Günlük yaklaşık 1 milyon varil petrol tüketimine sahip Türkiye’de yapılan keşifler sayesinde tüketimde yerli üretimin hissesi artırılırken, Gabar, kısa müddette Türkiye’nin en verimli alanı haline geldi.
Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü datalarına nazaran, Türkiye’nin günlük petrol üretimi 1999’da yaklaşık 59 bin varil iken 2020’de 64 bin varile, 2021’de 69 bin varile ve 2022 sonu prestijiyle 80 bin varile ulaştı. Gabar’daki rezervlerin süratle üretime dönüştürülmesiyle, buradan elde edilen üretim 81 bin varili aştı. Başka bölgelerdeki petrol kuyuları da dahil edildiğinde Türkiye’nin toplam üretimi ise 135 bin varilin üzerine çıktı.
Türkiye’nin yerli petrol üretiminin tüketimin yüzde 15’inden fazlasını karşıladığı bedellendiriliyor. Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre, Gabar alanında yıllık üretim 2,3 milyar dolarlık ekonomik yarar sağlarken artan üretim sayesinde petrol ithalatı da azalıyor.
Gabar’da petrol üretiminin bu yıl 100 bin varile ulaşması planlanıyor. Bu amaç doğrultusunda yapılan çalışmalarla alanda işletilen toplam kuyu sayısı 99’a ulaştı.
PETROL KEŞİFLERİ İSTİHDAMA OLUMLU YANSIDI
Keşifler, Şırnak’ın kalkınmasında da değerli rol oynuyor. Bölgede yapılan yatırımlarla 540 kilometreyi aşan yol ağı hayata geçirilirken, 3 bin 200’ü aşkın işçi istihdam edildi.
Şırnak, petrol üretiminin getirdiği yatırımlar sayesinde göç alan bir kent haline geldi. Gabar’da öngörülen 25 yıllık petrol üretimi takvimi sayesinde istihdamda artış ve ekonomik kalkınmanın uzun yıllar devam etmesi bekleniyor.
Türkiye’nin petrol kesiminde önder olan TPAO da Gabar keşiflerine yenilerini eklemek için çalışmalarına aralıksız sürdürüyor. Şirketin planlamasına nazaran, Gabar etrafındaki bölgeler ve çeşitli vilayetlerde aramalar sürecek ve bu yıl karada 269, denizde 10 kuyu kazılacak.
YERLİ PETROL ÜRETİMİ YERLİ TEKNOLOJİ İLE DESTEKLENİYOR
Gabar’da petrol üretiminin yerli teknolojiyle yapılması konusunda adımlar atılırken, bu kapsamda yerli imkanlarla geliştirilen sondaj kuleleri çeşitli alanlarda devreye alındı.
Petrotek Küresel firması tarafından Konya’da üretilen ve 5 bin metre derinliğe sondaj yapma kapasitesi bulunan “TP1500” model 2 kule kullanıma alındı. Kulelerin Koca Yusuf isimli birinci eseri Gabar’a sevk edilirken, “Seyit Onbaşı” ismi verilen 2. eseri ise Diyarbakır’a gönderildi.
