By 
Yapay zeka teknolojileri daha da gelişip daha geniş kitlelere ulaştıkça, muhtaçlık duydukları güç de katlanarak artıyor. O denli ki bu yapay zekanın güç aldığı data merkezlerinin yakında gezegendeki en önemli güç tüketicilerinden biri hâline geleceği düşünülüyor. Bu da hem teknoloji şirketlerini, hem de yapay zeka alanında üstünlük kurmak isteyen ülkeleri yeni güç kaynakları aramaya itiyor. Bu arayışta öne çıkan alternatiflerden biri nükleer santraller lakin orta vadede onların da yetersiz kalmaya başlayacağı düşünülüyor. Zira bugün ABD’deki ortalama bir nükleer santral 1 gigawatt güç üretiyor. Lakin daha şimdiden 10 gigawatt güce muhtaçlık duyacak bilgi merkezleri kuruluyor. 2030 yılına geldiğimizde bu sayının 75 gigawatt’ı aşacağı düşünülüyor (Tabii AI kendi verimliliğini kayda paha ölçüde arttıracak bir düzeye ulaşmazsa). Bu da nükleer santrallerin de orta ve uzun vadede yetersiz kalacağı manasına geliyor.
Veri merkezlerinin çok yakın bir gelecekte karşılaşacağı bu güç ezası, daha radikal tahlillerin gündeme gelmesine sebep oluyor. Bu radikal tahlillerden biri de eski Google CEO’su Eric Schmidt tarafından hayata geçirilmeye çalışılan uzaya data merkezleri kurma projesi.
Eric Schmidt, Başına Geçtiği Relativity Space’i Yeni Bir Yola Sokuyor
2000’lerin başında Google CEO’su olarak vazife yapan Schmidt, kısa mühlet evvel uzay şirketi Relativity Space‘in en büyük hissedarı hâline geldi ve CEO olarak şirketin başına geçti. Schmidt’in bu yeni şirketindeki en önemli misyonu, yapay zekanın ağır güç gereksinimini karşılayacak data merkezleri kurmak. Schmidt’e nazaran bunun için Dünya’da kurulacak data merkezleri kâfi olmayacak. Bu yüzden çözümü uzayda aramamız gerekiyor.
Eric Schmidt’in data merkezlerini Dünya yerine yörüngeye kurmak istemesinin en önemli sebebi, yörüngede bu bilgi merkezlerine sağlanabilecek güneş gücünün çok daha yüksek olması.
Yörüngede kurulacak bir güneş gücü tesisi, Dünya’dakinin tersine 7/24 Güneş ışığı alıyor olacak. Ayrıyeten hem atmosferde yaşanan kayıptan hem de yüzeydeki doğal koşullardan kaynaklanan kayıplardan kurtulmuş olacak. Tüm bunlar hesaba katıldığında, yörüngede toplanacak güneş gücünün Dünya’dakinden 8-9 kat daha fazla olabileceği düşünülüyor. Schmidt’in birinci bakışta çılgınca görünen bu projesi de bu ekstra güç potansiyeline bel bağlıyor.
Tabii bu projenin hayata geçirilebilmesi için hem bu data merkezlerini yörüngeye taşıyacak araçların, hem de o data merkezlerindeki datayı Dünya’ya aktaracak teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. Relativity Space’in şu ana kadar ortaya koyduğu işler, bunları hayata geçirebilecek kapasiteye şimdi sahip olmadığını gösteriyor. Lakin Eric Schmidt’in ortaya koyduğu bu proje, yakında yaşanabilecek gelişmlere dair bir şablon sunması prestijiyle değer taşıyor.
