By Ali Can POLAT
İktidarve ortağı sık sık yerli ve ulusallık vurgusu yapsa da yerli şirketlerin nefes alabileceği bir iktisat bırakmadı.Bir gecede değişen döviz kuru, kira yönetmelikleri, bakanlar ile yaşanan ekonomik güvensizliğe bir de bir gecede iptal edilen diplomalar, ana muhalefet partisine kayyum adımları, tutuklanan siyasetçiler, milletvekilleri eklenince Türkiye’de sıradan vatandaş olarak yaşamanın yanı sıra güçlü iş adamı olarak şirket yönetmek de zora düştü. Bu durum e-ticarette tesirini gösterdi. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu tutuklandı, gazeteciler üniversite öğrencileri hatta liseliler bile gözaltına alındı cezaevine atıldı. Daha iki gün evvel iktidara yakınlığı ile bilinen holding işvereni Murat Ülker bile rüşvet çarklarından yakındı,
BÜYÜYEN SATILIYOR
Tüm bu yaşananlar hem ekonomiyi hem de hukuk sistemini alt üst etti. Bu sebeple yerli firmalar ya battı ya da el değiştirdi. Bunun en büyük örnekleri de Türkiye’nin en süratli büyüyen kesimlerinden e-ticarette görüldü. Türkiye’de doğup büyüyen bütün e-ticaret pazar yeri devleri yabancıların eline geçti. Trendyol’u Çinli Alibaba, Hepsiburada’yı Kazakistanlı kaspi.kz, N11 ve Getir’i Körfez sermayesi satın aldı. Yemeksepeti Almanya merkezli şirkete satıldı.
Ebay’in sahibi olduğu Gittigidiyor.com Türkiye pazarından çekildi. Yerli e-ticaret pazar yeri olarak sırf kamu iştiraki da bulunan PTTAvm kaldı. Bu satışları kıymetlendiren dal temsilcileri, huzursuz olduklarını söylerken, satış sebepleri için ise ülkedeki hukuk ve ekonomiyi gösterdi.
Şirketler korkuyor
İsmini vermek istemeyen dal kaynakları, bu satışların sebeplerini şöyle sıraladı: “Bugün iktidara yakınlığıyla bilinen Murat Ülker bile, ‘Rüşvetsiz iş yapamıyoruz’ diyor. İktisatta ne olacağını bilmeyen, TL kazanıp TL harcayan şirketler çok büyüyünce herkesin radarına giriyor ve korkuyorlar. Hukuksal manada da ‘yarın markanın başına bir iş gelirse en azından milletlerarası arenada destekçimiz olsun’ diye yabancı şirketlerle ortak oluyorlar ya da eksiksiz satıp kurtuluyorlar.”
Hakan Çevikoğlu
‘Gelecek, e-ticarette kendi devimiz olmalı’
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği Başkanı Hakan Çevikoğlu ise kesimin bu satışları kaygıyla takip ettiğini söyledi. Kobilerin bu pazar yerleri ile ihracatla tanıştığını hatırlatan Çevikoğlu, “Satışlar, ülkeye yabancı sermaye gelmesi açısından olumlu. Lakin izleyecekleri yolu gözlemlemeliyiz. Küçük işletmelerin ihracatını engellememeliler. Gelecek e-ticarette, bizim kesinlikle yerli bir e-ticaret devimiz olmalı. Satın alanlar çok para harcayarak daha büyük yatırımlar yapıyorlar. Bu yatırımları satmadan bizim yapabilmemiz gerek” diye konuştu.
