By “Beyin damar hastalıkları sonucu bedende oluşan işlev kaybı olarak tabir edilebilecek bir klinik durum” olan inme, beyin damarlarının tıkanması (iskemik) ya da kanaması (hemorajik) ile ortaya çıkıyor. İnmenin mutlaka önlenebilir bir hastalık olduğunu belirten İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, vücut kitle indeksi, kan şekeri düzeyi, kan kolesterol düzeyi ve kan basıncı olmak üzere 4 sıhhat faktörünün dikkate alınmasını ve sigara içmeme, fizikî aktivite, diyet ve uyku olmak üzere dört sıhhat davranışına uyulması gerektiğini vurguladı.
İstanbul Atlas Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, 10 Mayıs Dünya İnme Farkındalık Günü hasebiyle yaptığı açıklamada inmenin belirtileri, nedenleri ve önlenmesi için yapılabileceklere ait değerlendirmede bulundu.
Beyin damar hastalıkları inmeye yol açıyor
İnmenin, “beyin damar hastalıkları sonucu bedende oluşan işlev kaybı olarak söz edilebilecek bir klinik durum” olduğunu belirten Prof. Dr. Bilgin Topçuoğlu, inmenin beyin damarlarının tıkanması (iskemik) ya da kanaması (hemorajik) ile ortaya çıktığını söyledi.
İnme belirtilerinin çeşitli formlarda olabileceğini belirten Prof. Dr. Bilgin Topçuoğlu, “Bulgular birdenbire ortaya çıkabileceği üzere, saatler içinde kademeli olarak gelişebilir ya da bazen kişi uykuda inme geçirip belirtilerle uyanabilir” dedi.
Sık görülen inme belirtilerine dikkat!
Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, sık görülen inme belirtilerini “Vücudun tek tarafında yüz, kol ve/veya bacakta olan hissizlik ve/veya kuvvet kaybı; şuur bulanıklığı/ani şuur kaybı; konuşma ve/veya anlamada zahmet; yürüme zahmeti, baş dönmesi, istikrar ve uyum kaybı” olarak sıraladı.
Belirtiler kesinlikle dikkate alınmalı
Tek yahut iki taraflı görme kaybı, çift görme, ani gelişen baş dönmesi, ani gelişen hafıza kaybı, şiddetli baş ağrısı ve epilepsi nöbeti geçirmenin de inme belirtileri ortasında sayılacağını belirten Prof. Dr. Bilgin Topçuoğlu, bu belirtilerin kesinlikle dikkate alınması gerektiğini söyledi.
İnmede birinci 4,5 saat içinde müdahale edilmeli
İnmenin vaktinde müdahale edilmesi halinde tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Dakikalarla yarışmak kaydıyla inme tedavi edilebilir bir hastalıktır. Damar tıkanmasına bağlı (iskemik) inmelerde birinci 4,5 saat içinde müdahale edilebilirse, damarı tıkayan pıhtıyı eritmeye yönelik pıhtı eritici ilaçlar (trombolitik ajanlar) uygulanarak inme büsbütün tedavi edilebilir. Lakin 4,5 saatlik tedavi penceresi aşılmışsa ya da hasta uykuda inme geçirmiş ve hasebiyle başlangıç saati net olarak bilinemiyorsa trombolitik tedavi seçeneği kullanılamaz. Bu manada, vakit beyindir” diye konuştu.
Damarların tıkanması ya da pıhtı atmasıyla ortaya çıkıyor
İnmenin nedenlerine dikkat çeken Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “İskemik inmelerde damarların tıkanması; damarlara pıhtı atması ya da çeşitli sebeplerle damar içinde pıhtı oluşması sonucu ortaya çıkar. Beyin damarlarına pıhtı atması için iki kaynak mevcuttur. Biri kalpten gelen pıhtılar, oburu ise boyun damarlarından kaynaklanan pıhtılardır. Beyin damarlarında pıhtı oluşumu ise kanın pıhtılaşma eğiliminin arttığı kimi metabolik ve romatizmal hastalıklarda, kanser, gebelik üzere durumlarda görülebilir” diye konuştu.
Yoğun gerilim, ağır kayıplar, hüzün ve yorgunluk inmeye neden olabilir mi?
Dünya İnme Tertibi (WSO) datalarına nazaran inmelerin yaklaşık 6’da 1’inin depresyon ve gerilimle kontaklı olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Özellikle orta ve ileri yaşlı yetişkinlerde inme ve süreksiz iskemik atak riski neredeyse iki kat daha fazladır. Bilhassa uzun süren kronik gerilim durumlarında bedende salgılanan hormonlar ateroskleroz (damar sertliği) oluşumuna sebebiyet verebilir” ihtarında bulundu.
Dört sıhhat faktörü ve dört sıhhat davranışına dikkat!
İnmenin muhakkak önlenebilir bir hastalık olduğunu söz eden Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, bu açıdan Türk Nöroloji Derneği’nin de önerdiği üzere dört sıhhat faktörü ve dört sıhhat davranışının kesinlikle dikkate alınması gerektiğinin altını çizdi. Prof. Dr. Bilgin Topçuoğlu, şunları söyledi: “Vücut kitle indeksi, kan şekeri düzeyi, kan kolesterol düzeyi ve kan basıncı olmak üzere dört sağlık faktörü dikkate alınmalı ve sigara içmeme, fizikî aktivite, diyet ve uyku olmak üzere dört sıhhat davranışına uyulmalıdır” dedi.
Vücut kitle indeksi arttıkça risk artıyor
Yüksek kan basıncı, kan şekeri ve kolesterolün kesinlikle tedavi edilmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Artmış beden kitle indeksi; metabolik sendrom, kalp-damar ve beyin-damar hastalıkların tümü için risk faktörü olup sağlıklı kiloya inmek hedeflenmelidir. Sigarayı bırakmak inme açısından çok kıymetli bir tedbirdir” dedi.
Egzersiz ve Akdeniz tipi beslenme benimsenmeli
İnmenin önlenmesinde hayat formunun düzenlenmesinin de değerli olduğunu belirten Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, “Haftada en az 150 dakika ve tek seferde en az 10 dakika olacak halde orta seviyede fizikî aktivite (örneğin tempolu yürüme) ve Akdeniz tipi beslenme benimsenmelidir. Daha çok zerzevat, bitkisel proteinler tercih edilmeli, hayvansal protein, karbonhidrat ve yağlar kısıtlanmalıdır” tavsiyesinde bulundu.
Uyku, beyin damar sıhhati açısından değerli bir fonksiyon
İnmenin önlenmesinde uykunun da değerli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Özgür Bilgin Topçuoğlu, kelamlarını şöyle tamamladı: “Uyku beyin damar sıhhati açısından son derece değerli bir fizyolojik işlevdir. Yetersiz ve kalitesiz uyku, beyin damar hastalıklarına davetiye çıkarır. Bu nedenle uyku kalitesi artırılmaya çalışılmalı, bedende kronik inflamasyon haline neden olarak aterosklerozu tetikleyen uyku apnesi üzere uyku bozuklukları kesinlikle tedavi edilmelidir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
