By Yeşilay’ın konut sahipliğinde, Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının işbirliğiyle düzenlenen 6. Global Davranışsal Bağımlılıklar Kongresi başladı.
Bakırköy’deki bir otelde gerçekleşen kongrenin açılış konuşmasını yapan Yeşilay Genel Başkanı Mehmet Dinç, bağımlılığın insan hak ve hürriyetleri bağlamında en çok insan onuruna ziyan veren sorun olduğunu söyledi.
İnsanları korumak ve kurtarmak için Türkiye’nin her yerinde hem tedbire hem de rehabilitasyon manasında bitmez bir güçle tarihi bir sorumluluğu yerine getirdiklerine inandıklarını belirten Dinç, “Çalışma alanlarımız uzun yıllar boyunca kimyasal bağımlılıklar üzerinde gerçekleşmiş lakin bugün geldiğimiz noktada kimyasal bağımlılıklardan tahminen çok daha tehlikeli, çok daha süratli yayılan, çok daha yıkıcı tesirlere sahip izler bırakabilen davranışsal bağımlılıkların da ne kadar tesirli olduğunu hem dünyada hem Türkiye’de görebiliyoruz.” diye konuştu.
Dinç, birinci defa düzenledikleri Memleketler arası Teknoloji Bağımlılığı Kongresi’nin açılışını Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığını anımsattı.
Davranışsal bağımlılıklarla alakalı sanayinin bilhassa davranışsal bağımlılık sorununu ferdi haklar çerçevesinden ele aldığını belirten Dinç, şunları kaydetti:
“Bu mevzudaki toplumsal sorumlulukları göz arkası ederek, toplumsal sorumlulukların üstesinden geçilerek ve yalnızca ferdî haklar problemi üzerinden ele alınarak maalesef büyük bir ziyana sebep oluyor. Kişisel haklar ne kadar kutsalsa, toplumsal sorumluluk da o kadar kutsal. Toplumsal birlik beraberlik de o kadar değerli ve kişisel hakların asla toplumsal sorumlulukların önüne geçmemesine, ferdî hak ismi altında toplumsal sorumluluklarımızın, toplumsal birliğimizin, beraberliğimizin huzurumuzun göz gerisi edilmesine müsaade vermemek zorundayız.”
Dinç, davranışsal bağımlılıkların şimdiye kadar daha çok bireye verdiği ziyan üzerine çalışmalar yapıldığını lakin artık bunun ötesine geçip toplumsal yapıya ziyanının üzerinde durulmasının yararlı olacağını aktardı.
Kalıcı, tesirli, sürdürülebilir ve ferdî haklar çerçevesi paralelinde geliştirilmiş düzenlemelerin acil bir biçimde toplumda yer almasına muhtaçlık olduğunu söyleyen Dinç, “Tütün, sigara olarak endüstriyel bir eser haline getirildiğinde uzun yıllar, hekimler eliyle pazarlanmıştı. O periyotta bilimsel araştırmalar maalesef şimdiki gelişmenin gerisinde kalmıştı ve tütünün aslında sıhhate faydalı değil hayli ziyanlı olduğu fark edildiğinde maalesef çok geç kalınmış, toplumsal yayılım artmış, toplumsal algı oturmuştu ve geriye dönüş çok çok imkansız hale gelmişti. Bugün bu lüksümüz yok. Davranışsal bağımlılıklarla alakalı bilimsel araştırmaların, sivil toplum savunuculuğunun geriden gelmesine tahammülümüz yok. Zira şu anda davranışsal bağımlılığın toplumlarda ne kadar yıkıcı bir ziyana sebep olduğuna daima bir arada şahit oluyoruz.” sözlerini kullandı.
“En başta kumarla alakalı çok büyük bir külfetimiz var”
Dinç, herkesin etrafında bir biçimde davranışsal bağımlılık riski taşıyan birçok insanın olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Dolayısıyla davranışsal bağımlılıklar sıkıntısı kimyasal bağımlılıklar kadar en az tehlikeli, en az ziyanlı. Bu hususun yalnızca kişisel haklar çerçevesinde değil, toplumsal sorumluluk manasında da ele alınması lazım. En başta kumarla alakalı çok büyük bir sorunumuz var. Türkiye’nin 105 noktasındaki Yeşilay Danışmanlık Merkezlerimize her yıl müracaatta en birinci sebep olarak unsur bağımlılığı ortaya çıkardı. Bu sene kumar bağımlılığı bütün merkezlerimizde husus bağımlılığının önüne geçmiş durumda. Kumar bağımlılığıyla alakalı çok sayıda insanımızın bağlantılarının nasıl bozulduğunu, işlerini nasıl kaybettiklerini, ruhsal ve fizikî bütünlüğünün nasıl tehdit altında olduğunu çok yakinen görüyoruz. Çok sayıda canına kıyan, canından vazgeçen insanımız var. Çok sayıda insanımız bağından, işinden vazgeçiyor. Hasebiyle bunun tahammül edilebilir, kabul edilebilir bir durum olduğunu asla kabul etmiyoruz ve bununla alakalı kesinlikle yakın vakitte düzenlemeler yapılmasının çok değerli olduğunu düşünüyoruz.”
Yollarda gördükleri kumar reklamlarının içlerine sinmediğini belirten Dinç, kumar reklamlarının yasaklanması konusunda ve toplumsal medya düzenlemesi yapılması noktasında acil tedbirlerin alınması, tesirli adımların atılması gerektiğini söyledi.
Dinç, yapılan tesirli çalışmalardan ötürü da kendilerini çok şanslı hissettiklerini belirterek, “Hem dünyadaki çalışmaları örnek almak noktasında bir konum almamız kelam konusu hem de dünyaya örnek çalışmalar üretme noktasında bir öncülüğümüz kelam konusu. Bugün bu çalışmanın dünyaya örnek çalışmaları ortaya koyacak bir kongre olmasını diliyorum.” dedi.
“Davranışsal bağımlılıklarda başka bağımlılıklara evrilme riski de çok yüksek”
Yeşilay Mütevelli Heyet Lideri Prof. Dr. Mücahit Öztürk de davranışsal bağımlılığın başkalarına nazaran yeni bir bağımlılık tipi olduğu için çok göz gerisi edilen bir bağımlılık olduğuna dikkati çekti.
Davranışsal bağımlılıklarla ilgili kâfi bilginin olmadığını belirten Öztürk, “En erken bağımlılık oluşturan tıp davranış bağımlılığı. Yani siz 3-4 yaşındaki bir çocuğun elinden cep telefonunu, oyunu alamıyorsunuz. Oyundan, ekrandan uzak tutamıyorsunuz. Bilhassa erken periyottan itibaren başlayan bir süreç ve bunun yanında daha da değerlisi öbür bağımlılıklardan uzak kalabilirsiniz fakat teknolojiyi kullanmayın deme lüksümüz yok, hepimiz kullanıyoruz. Münasebetiyle bu istikrar bağlamında çok önemli bir sorun var. Bunu nasıl ayarlayacağız? İşte bunlar konuşulacak.” tabirlerini kullandı.
Prof. Dr. Öztürk, bütün bağımlılıkların geçiş gösterdiğini anımsatarak, “Davranışsal bağımlılıklarda öbür bağımlılıklara evrilme riski de çok yüksek. Bugün teknolojiyi, interneti olumsuz kullanmanın getirdiği geniş yelpazede bütün bağımlılık tiplerini görebiliriz. O nedenle de davranışsal bağımlılıklar çok değerli ve kıymetli.” diye konuştu.
Yeşilay’ın çok değerli bir iş yaptığını lisana getiren Öztürk, davranışsal bağımlılıkların en azından engellenmesi noktasında kurumların işbirliği içinde çalışmasının çok tesirli olduğunu belirtti.
Programdan notlar
Alanında uzman birçok ismin gün uzunluğu farklı bahis başlıklarıyla konuşma yapacağı kongreye, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, İstanbul Valisi Davut Gül başta olmak üzere birçok davetli katıldı.
Kongre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın gönderdiği iletinin okunmasıyla başladı.
Yeşilay’ın tanıtım sinemasının de izletildiği kongrede, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş da birer konuşma yaptı.
Konuşmalarının akabinde Dinç, Yılmaz’a, unsur kullanımı bozukluğu olan birinin, Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) atölyesinde yaptığı çini çalışmasını armağan etti ve akabinde tüm protokol üyeleri aile fotoğrafı çektirdi.
6. Global Davranışsal Bağımlılıklar Kongresi, yarın da birçok ismin konuşmacı olarak yer alacağı oturumlarla devam edecek.
