By DEM Parti İstanbul Milletvekili Cengiz Çiçek, araştırma önergesinin münasebetinde, Türkiye’de yaşanan ekonomik problemlerin siyasal ve toplumsal bir problem olduğunu belirtti.
Siyasi iktidarın toplumu korumak yerine popülizme yönelmesinin ve sermayeyi öncelemesinin krizin tüm faturasının işçilere kesilmesine neden olduğunu söz eden Çiçek, “TÜİK’in çarpıtılmış bilgileriyle perdelemeye çalıştığı hayat pahalılığı, gündelik ömürde hiperenflasyon olarak hissedilmekte; Türkiye’yi sefalet endeksinde en üst sıralara taşımaktadır” değerlendirmesini yaptı.
“BİRÇOK AİLE TEMEL GEREKSİNİMLERİ KARŞILAYAMIYOR”
Büro İşçileri Sendikası Araştırma Merkezi’nin Nisan 2025’te yaptığı araştırmaya nazaran, dört kişilik bir memur ailesi için açlık sonunun 34 bin 200 TL, yoksulluk hududunun ise 83 bin 434 TL olarak belirlediğini; DİSK’e bağlı BİSAM’ın Mart 2025 datalarına nazaran ise açlık hududunun 23 bin 51 TL, yoksulluk sonunun ise 79 bin 734 TL olduğunu aktaran Çiçek, “Farklı toplumsal bölümlere odaklanan bu çalışmalar, milyonlarca yurttaşın sırf yoksulluk değil, açlık sonunun dahi altında yaşamaya mahkum edildiğini gözler önüne sermektedir” tabirlerini kullandı.
İstanbul’daki ekonomik tabloya değinen Çiçek, İstanbul Ticaret Odası’nın datalarına nazaran, Mart 2025’te kentte enflasyonun evvelki aya nazaran yüzde 3,79 oranında arttığını, evvelki yılın tıpkı ayına nazaran artış oranının yıllık yüzde 46,23 olduğunu belirterek, birçok ailenin temel gereksinimlerini karşılayamaz hale geldiğini vurguladı.
“TÜRKİYE KİRE ARTIŞINDA OECD ÜLKELERİ ORTASINDA BİRİNCİ SIRADA”
Barınma krizine de işaret eden Çiçek “OECD’nin 2024 datalarına nazaran Türkiye, yıllık bazda yüzde 66’lık kira artışıyla 38 ülke ortasında birinci sıradadır. Üç yıllık artış ise yüzde 409’a ulaşarak OECD ortalamasının katbekat üzerine çıkmıştır” bilgisini aktardı.
İstanbul’da ortalama bir konutun kirasının 26 bin 500 TL’ye yükseldiğini, 2025 yılı başında net minimum fiyatın ise 22 bin 104 TL olarak belirlendiğini kaydeden Çiçek, “Bu tablo, işçiler, emekliler ve dar gelirli aileler için barınmanın artık temel bir hak olmaktan çıktığını göstermektedir. Konut siyasetleri kamu faydası yerine sermaye lehine şekillendirilmiştir. Toplumsal konut açığı derinleşmiş; konut hakkı piyasaya terk edilmiştir. İktidarın kira artışlarına yönelik palyatif ve göstermelik düzenlemeleri, sorunu yapısal olarak çözmekten uzaktır” sözlerini kullandı.
Gelir adaletsizliği üzerine de açıklamalarda bulunan Çiçek, “İPA’nın 2024 yılı datalarına nazaran, Türkiye’de Gini katsayısı 0,418; İstanbul’da ise 0,428’e yükselmiş ve gelir eşitsizliği önemli biçimde derinleşmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
“İNSAN ONURUNU TEMEL ALAN TOPLUMSAL SİYASETLER GELİŞTİRİLMELİ”
İstanbul’da halkın geliştirdiği hayatta kalma pratiklerine dikkat çeken Çiçek, şunları kaydetti:
“İstanbul’un farklı mahallelerinde işçilerin geliştirdiği gündelik hayatta kalma pratikleri; birden fazla işte çalışmak, kirayı paylaşmak üzere birden fazla ailenin birebir meskende yaşaması, pazar kapanışlarında artan gıdayı toplama, sıhhat hizmeti yerine mesken içi usullere yönelme üzere örneklerle daha da görünür hale gelmiştir. İstanbul’da yaşanan hayat pahalılığı, barınma krizi ve fakirleşmenin nedenlerinin tespit edilerek ekonomik, toplumsal ve siyasal tesirlerinin kamu kontrolüne açık biçimde incelenmesi ve insan onurunu temel alan toplumsal siyasetlerin geliştirilmesi gayesiyle bir Meclis Araştırması Kurulu kurulması elzemdir.”
