By İzmit Körfezi’nde taban çamuru paklığı yapılan alanda araştırma gemisiyle ölçümler gerçekleştiren İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesinden bilim insanları, su kalitesinde tespit edilen güzelleşmenin orta ve uzun vadede biyoçeşitlilik açısından olumlu sonuçlar vereceğini belirtiyor.
Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Kocaeli Büyükşehir Belediyesi iştirakinde hayata geçirilen “İzmit Körfezi Doğu Baseni Taban Çamurunun Temizlenmesi, Susuzlaştırılması ve Bertaraf Hizmeti Projesi” kapsamında yaklaşık 2 yıldır İzmit Körfezi’nin doğu yakasından başlanarak taban çamuru paklığı yapılıyor.
Bu kapsamda paklığın İzmit Körfezi’ne katkılarının ortaya konulması maksadıyla bölgede biyoçeşitlilik durumunun tespitine yönelik çalışmaları İÜ Su Bilimleri Fakültesinden 7’si bilim insanından oluşan 13 kişilik takım yürütüyor. 19. sefer İzmit Körfezi’ne gelen Su Bilimleri Fakültesine ilişkin “Yunus-S” isimli araştırma gemisi, 4 örnekleme istasyonunda çözülmüş oksijen, pH, sıcaklık ve tuzluluk üzere su parametrelerini ölçüyor.
Bakteri ve planktonik canlıların çeşit çeşitliliğinin ortaya konulması için yoğunluk ile dağılıma bakılıyor. Algarnayla (çerçeve ve ağdan oluşan araç) taban yerindeki canlılar, grabla (vince takılan kapma ekipmanı) ise tabandaki çamursu yapının içindeki canlıların çeşit, çeşitlilik ve dağılımına göz atılıyor.
“Başlangıçtaki sonuçlarla şimdiki sonuçlar ortasında olumlu farklar kelam konusu”
Araştırma ekibinden Su Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Pelin Türetken, AA muhabirine, taban çamuru paklığı kapsamında çalışmaların öncesinde ve sonrasında bakteriyolojik çeşitlilik, bakterilerin seviyesi ve su kalitesiyle ilgili tahlilleri gerçekleştirdiklerini söyledi.
“Yunus-S” isimli araştırma gemisiyle İzmit Körfezi’ne 19. seferlerini gerçekleştirdiklerini tabir eden Türetken, “Özellikle iki yıldır yaptığımız çalışmaları değerlendirdiğimizde bakteri seviyelerindeki düşüş ve su kalitesindeki düzgünleşme, bilhassa azot ve fosforla ilgili seviyelerin 2. sınıf kalitesine kadar yükselmiş olması, bizim için epeyce olumlu sonuç. Orta ve uzun vadede bu çalışmaların devam etmesiyle tıpkı olumlu sonuçların geleceğini düşünüyoruz.” bilgisini paylaştı.
Türetken, hem ekosistemde döngülere katkıda bulunan bakterileri hem de “indikatör bakteri” ismini verdikleri kirlilik göstergesi olarak bildikleri bakterilerin seviyeleriyle ilgili çalışmalar yaptıklarını aktararak, “Başlangıçtaki sonuçlarla şimdiki sonuçlar ortasında olumlu farklar, düşüşler kelam konusu. Döngüde katkıda bulunan bakterilerin seviyelerinde artış kelam konusu. Bu bizim için sevindirici bir durum.” diye konuştu.
“Bazı balık çeşitlerine rastladık, bu da bizim için sevindirici haber”
Dr. Öğretim Üyesi Uğur Uzer de İzmit Körfezi taban çamuru temizliğinin biyoçeşitlilik ayağını kendilerinin yürüttüğünü belirterek, bölgede çamur temizlenmeden evvelki biyoçeşitliliği, temizlenirken, paklık bittikten sonraki durumu ortaya koymayı amaçladıklarını söyledi.
İzmit Körfezi’ndeki 19. seferi gerçekleştirdiklerini, 4 istasyonda ölçümler yaptıklarını anlatan Uzer, şöyle konuştu:
“Su kolonunda bulunan parametreleri var; sıcaklık, tuzluluk, çözülmüş oksijen ve pH üzere. Bunlar biyoçeşitliliği etkileyen en kıymetli faktörler. Bu faktörlerde değişim var mı? Bu faktörleri balıkların ve başka canlıların o bölgede bulunup bulunmadığıyla ilişkilendiriyoruz. Taban çamuru temizlendikten sonra bu bölgede biyoçeşitliliğin artacağını umuyoruz. 19. sefer buraya gelişimiz, 2023’ten beri her 2 ayda bir buradaki 4 istasyonda ölçümler yapıyoruz. Kısa müddetli sonuçlardan bahsedecek olursak İzmit Körfezi doğu bölgesinde beklediğimiz stilde güzelleşmeler mevcut. Elde ettiğimiz sonuçlara nazaran kimi balık cinslerine rastladık, bu da bizim için sevindirici haber.”
Uzer, İzmit Körfezi’nin Marmara Denizi için çok değerli olduğunu lisana getirerek, burası temizlendiğinde Marmara Denizi’nin de müsilaj bakımından uygunlaşmasını beklediklerini kaydetti.
“Amacımız, sağlıklı bir deniz ekosistemi”
Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Etraf Müdafaa ve Denetim Dairesi Başkanlığı Etraf Müdafaa ve İklim Değişikliği Şube Müdürü Meriç Deniz de 2004 yılından itibaren bütüncül çevresel idare anlayışıyla faaliyetler gerçekleştirdiklerini belirterek, bugüne kadar İzmit Körfezi’nde 6 bin saat havadan kontrol yaptıklarını bildirdi.
İzmit Körfezi’nde TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi, İÜ ve ODTÜ ile bilimsel izlemeler yaptıklarını söz eden Deniz, arıtma tesisleri vasıtasıyla buraya arıtılmış su bıraktıklarını vurguladı.
Deniz, İzmit Körfezi’nde sağlıklı ekosistem ulaşmasını istediklerini lisana getirerek, “İzmit Körfezi’nin eski günlerdeki üzere tertemiz, balıkların kuluçkahanesi olacak bir deniz su kalitesine kavuşmasını istiyoruz. Gayemiz, sağlıklı bir deniz ekosistemi.” dedi.
