By Periyodik tablonun halojen kümesinde iyodun altında yer alan ve Dünya’daki en az element olarak kabul edilen astatin günümüzde tüm mümkün kalıntılar bir ortaya getirilse bile, yalnızca 20 gram kaldı.
es.gizmodo.com’un haberine nazaran Dünya’da sırf 20 gram kadar kaldığı kestirim edilen bu element, saniyeler içinde yapısının bozulması nedeniyle depolanamıyor. Her ne kadar kısa ömürlü ve süreksiz olsa da bu element, ileri tıbbi araştırmalar ve bilimsel sonların anlaşılmasında hayati bir rol oynuyor.
Hacmi bir çay kaşığı tuzdan daha az olan bu kaynak, tabiatta sabit bir formda bulunmamasıyla da bilim dünyasında gizemini koruyor.
Kanser tedavilerinde değerli bir uygulama alanına sahip
Bu radyoaktif unsur, kanser tedavilerinde değerli bir tıbbi uygulama alanına sahiptir. Parçacık emisyonu yoluyla hücreleri hassas bir biçimde yok etme yeteneğine sahip olsa da, raf ömrünün son derece kısa olması, birikimini yahut geniş çapta kullanımını engellemektedir.
Milyonlarca yıl dayanabilen uranyum ve toryum üzere elementlerin bilakis, bu husus saniyeler içinde parçalanmaya başlar ve en istikrarlı formunda bile bir dakikadan fazla varlığını sürdüremez.
1939 yılında keşfedildi
Bu elementin keşfi, 1939 yılında uranyum minerallerinde tespit edilen garip izlerle başladı. 1940 yılında bir fizikçi, bizmut atomlarını alfa parçacıklarıyla bombardıman ederek birinci defa bu elementi yapay olarak sentezlemeyi başardı. Böylelikle element ismini alırken izotopları da incelenebildi.
Bugüne kadar araştırma maksadıyla laboratuvarlarda küçük ölçülerde üretildi fakat birkaç saatten fazla stabil tutulması hiçbir vakit mümkün olmadı.
Radyoaktif bir hayalet
Astatin, ismini Yunanca “kararsız” manasına gelen “astatos” sözünden alır ve bu ismi haklı çıkaracak formda son derece ender ve geçicidir. En kararlı formları bile dakikalar ya da saniyeler içinde bozulan bu element, birikimini yahut pratik kullanımını neredeyse imkânsız kılar.
Tıbbi araştırma laboratuvarlarında, bilhassa onkolojik tedavilerdeki potansiyeli araştırılmaktadır. Radyoaktif emisyonlarının kanser hücrelerine hassasiyetle yönlendirilebilmesi, onu umut verici bir aday haline getirse de, kısa ömrü yaygın klinik kullanımını engellemektedir.
Dünya’da su, lityum yahut helyum üzere kıt kaynaklar tartışılırken, astatin bu elementlerin tümünden çok daha az bir kaynak olarak dikkat çekiyor. Kozmosun kimyasının karmaşıklığını hatırlatan astatin, gezegenimizdeki en değişken ve gizemli hususlardan biridir.
