By ETRAF, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) iş birliğinde hazırlanan ve kentsel kimliği doğal dokuyla güçlendirmeyi hedefleyen ‘Bitki Rehberleri Projesi’nin tanıtımı yapıldı. Programa katılan Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakan Yardımcısı Fatma Varank, “Ağaçlar ve bitkiler, yalnızca tabiatın bir kesimi değil, birebir vakitte kentlerin estetik anlayışının, kültürel mirasının ve toplumsal hafızasının da ayrılmaz birer öğesidir. Bu nedenle ağaçlandırma ve bitkilendirme faaliyetleri sadece etraf düzenleme çalışmaları değil, birebir vakitte kentlerin kimliğini pekiştiren, onları özgünleştiren ve geleceğe taşıyan ögeler olarak değerlendirilmelidir” diye konuştu.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın öncülüğünde, Yıldız Teknik Üniversitesi’nin akademik katkılarıyla hayata geçirilen ‘Kent Kimliğini Yansıtacak ve İklim Değişikliğine Ahenk Sağlayabilecek Odunsu Bitki Rehberleri Projesi’ Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Yerleşkesi’nde düzenlenen program ile tanıtıldı. YTÜ Rektörü Prof. Dr. Eyüp Debik’in mesken sahipliğindeki aktifliğe Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakan Yardımcısı Fatma Varank ve çok sayıda akademisyen iştirak sağladı. Toplantıda, projenin iklim değişikliğinin kentler üzerindeki olumsuz tesirleriyle gayrette ve sürdürülebilir, yaşanabilir kentler oluşturmada taşıdığı stratejik ehemmiyeti vurgulandı.
VARANK: KENT BİR KİMLİKTİR, KÜLTÜRDÜR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Bakan Yardımcısı Fatma Varank, “Kent dediğimizde sadece binalar, yollar, köprüler ya da ulaşım ağları akla gelmemelidir. Kent birebir vakitte bir kültürdür, bir hafızadır, bir kimliktir, bir ömür biçimidir. Her kentin kendine mahsus bir ruhu, tarihî bir birikimi, insanlarıyla kurduğu eşsiz bir bağı vardır. İşte bu kimlik ve ruh, birçok vakit o kentin siluetinde, sokaklarında, meydanlarında ve en çok da yeşil alanlarında, doğal dokusunda kendini gösterir. Ağaçlar ve bitkiler, yalnızca tabiatın bir kesimi değil, tıpkı vakitte kentlerin estetik anlayışının, kültürel mirasının ve toplumsal hafızasının da ayrılmaz birer öğesidir. Meydanlara gölge veren asırlık çınarlar, bir mahalleye ismini veren iğde ağaçları, çocukların oyunlarına eşlik eden akasyalar. Bunların her biri yalnızca bir bitki çeşidi değil, birebir vakitte o kente dair bir hatıradır, bir aidiyet hissidir. İşte bu nedenle ağaçlandırma ve bitkilendirme faaliyetleri sırf etraf düzenleme çalışmaları değil, birebir vakitte kentlerin kimliğini pekiştiren, onları özgünleştiren ve geleceğe taşıyan ögeler olarak değerlendirilmelidir” dedi.
‘SON DERECE MANALI BİR ÇALIŞMA’
Proje hakkında konuşan Varank, “Bugün tanıtımını yaptığımız bu proje, kent estetiğiyle ekolojik ahengi buluşturan son derece manalı bir çalışmadır. Her biri bilimsel asıllara nazaran ihtimamla seçilmiş odunsu bitkiler sayesinde hem karbon tutulumunun artırılması sağlanacak hem de kentlerimizin çevresel direnci güçlendirilecektir. Tıpkı vakitte bu bitkilerin hakikat ve mahallî şartlara uygun biçimde seçilmesi sayesinde su tasarrufu sağlanacak, kent ekosistemleri desteklenecek ve görsel olarak güçlü bir peyzaj dokusu oluşturulacaktır” tabirlerini kullandı.
‘BİTKİLENDİRME SİYASETİMİZİ BİLİMSEL DATALARA DAYANDIRMAK SON DERECE ÖNEMLİ’
Varank, “Ağaçlar ve çalı tipleri, yalnızca estetik peyzaj öğeleri değil; tıpkı vakitte iklimle uğraşta en tesirli doğal müttefiklerimizdir. Onlar, havayı temizler, toprak erozyonunu önler, kent içi sıcaklıkları istikrarlar, canlılara hayat alanı sunar ve en değerlisi karbonu depolayarak iklim değişikliğine karşı güçlü bir tampon misyonu üstlenir. Bu nedenle bitkilendirme politikalarımızı bilimsel datalara dayandırmak ve cins seçiminde iklimle ahengi temel almak büyük ehemmiyet taşımaktadır. Yanlış seçilmiş bir cins, hem ekonomik hem de ekolojik manada geri dönüşü sıkıntı problemlere yol açarken; gerçek tiplerle yapılan bitkilendirme uygulamaları kent ömür kalitesine direkt katkı sunar” diye konuştu.
İklim değişikliğine ahenk sağlamanın sadece bugünün meselelerini çözmek olmadığını belirten Varank, “Çocuklarımızın ve torunlarımızın ömür hakkını korumak manasına gelmektedir. Bu bağlamda, lokal idarelerin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının, teknik uzmanların ve vatandaşlarımızın birlikte hareket etmesi de muvaffakiyete ulaşmak için mecburidir. Bakanlığımız olarak bizler, iklim dostu kentlerin inşasında akademik bilgiyle uygulama pratiğini birleştiren, sürdürülebilirlik prensibini temel alan tüm çalışmalara dayanak vermeye kararlılıkla devam edeceğiz. Bu rehberin hazırlanmasında üniversitelerimizin ve akademisyenlerimizin üstlendiği rol, bilim ve kamu iş birliğinin ne kadar değerli ve fonksiyonel bir seviyeye ulaştığını açıkça göstermektedir” dedi.
PROF. DR. DEBİK: ’22 VİLAYETİMİZİN BİTKİ REHBERİ TAMAMLANDI’
YTÜ Rektörü Prof. Dr. Eyüp Debik ise “Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile Üniversitemiz öncülüğünde aşikâr bir etaba getirilen ‘Kent Kimliğini Yansıtacak ve İklim Değişikliğine Ahenk Sağlayabilecek Odunsu Bitkiler Rehberi Projesi’ etraf, bitki ve kent bağlamında üniversite kamu iş birliğinin en somut ve en başarılı örneklerinden biridir. Bu projenin akademik koordinasyonu, üniversitemizin Mimarlık Fakültesi, Kent ve Bölge Planlama Kısmı öğretim üyemiz Prof. Dr. Mustafa Var hocamızın öncülüğünde yürütülmektedir. 24 farklı üniversiteden, 26’sı profesör olmak üzere 55 bilim insanı bu çalışmaya katkı sunuyor. YTÜ ailemizden 10 akademisyenimizin bu projede yer alması bizi onurlandırıyor. Proje kapsamında, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki 22 vilayetimizin bitki rehberi tamamlandı. 5 bölgedeki 59 vilayetimize has rehber kitapların yıl sonuna kadar bitirilmesi hedefleniyor. Böylelikle 81 ilimiz için 81 bitki rehberi kitabı ortaya çıkacak” tabirlerini kullandı.
‘KENT PEYZAJI İÇİN AĞAÇ SEÇİMİ KOLAYLAŞACAK’
Projeyle kent parkları ve kent peyzajı için gerçek bitki ve ağaç seçiminin kolaylaşacağını belirten Debik, “Proje ile su tasarrufu, kent ekosistemlerinin desteklenmesi, lokal iktisatların canlandırılması, peyzaj kalitesinin artırılması ve iklim değişikliğiyle çaba üzere alanlarda güçlü adımlar atılabilecek. Rehber tıpkı vakitte belediyeler, peyzaj mimarları, kent plancıları ve akademisyenler için bilimsel bir müracaat kaynağı olacak. Yerleşim alanlarında; karbon yutak kapasitesi yüksek, düşük bakım gerektiren, iklim streslerine dirençli yerli ağaç ve çalı çeşitlerinin kullanılması; kentlerimizi yine şekillendirecektir” diye konuştu.
Debik son olarak şunları söyledi:
“Bu projede oluşturulan vizyonu biz, üniversite olarak kendi yerleşkemizde yıllardır yaşatıyoruz. Davutpaşa ve Beşiktaş kampüslerimiz, sahip olduğu eşsiz tarihi ve doğal bedelleriyle bir eğitim yuvası olmanın ötesinde bir “çevresel farkındalık ve sürdürülebilirlik laboratuvarı” olma özelliği taşıyor. Yeşil yerleşke yaklaşımıyla, iklim değişikliği tesirlerinin azaltılması, güç verimliliği, atık idaresi ve doğal kaynakların korunması amaçlarımız doğrultusunda çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz.”
Çölleşme ve Erozyonla Gayret Genel Müdürü Kasım Yenigün, ” Riyad’daki COP16, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Gayret Konvansiyonu toplantısında Bakanımız Murat Kurum’un dünya kamuoyuyla paylaştığı Çölleşmeyle Gayret Ulusal Strateji Hareket Planımız vardı. O aksiyon planının çok kıymetli gayelerinden biri de bu bitki rehberlerinin 2025 yılı itibariyle bütün kentler için tamamlanıp herkesin hizmetine sunulacak olması amacıydı. İşte bugün o kelamın gerisini doldurduk. Bugün bu mukaveleyi başlatıyor ve yıl sonuna kadar Türkiye’nin bütün vilayetleri için bu rehberi tamamlamış oluyoruz. Bundan sonra artık o rehber doğrultusunda kent peyzajlarında tabiat uyumlu kurakçıl su tüketmeyen ve o kentin hakikaten kimliğini yansıtan nitelikli bitkilerini peyzajlarda göreceğiz” sözlerini kullandı.
PROJE SU TASARRUFU SAĞLAMAYI HEDEFLİYOR
Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Kent Bölge Planlama Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mustafa Var’ın öncülüğündeki çalışma kapsamında farklı üniversitelerden çok sayıda akademisyen misyon alıyor. Bugüne kadar 22 kitap tamamlanırken çalışma tamamlandığında kitap sayısı 59’a yükselecek. Proje kapsamında lokal şartlara uygun bitki cinslerinin kullanılmasıyla, su tasarrufu sağlanması, kent ekosistemlerinin desteklenmesi ve görsel olarak bir peyzaj dokusu oluşturulması hedefleniyor.
