By Küresel piyasalarda, gümrük tarifelerinin ABD iktisadına tesirlerine dair makroekonomik bilgilerden alınan sinyaller ve ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell’ın (Fed) para siyasetleri stratejilerindeki belirsizlikleri işaret etmesiyle karışık bir seyir izleniyor.
ABD ile Çin ortasında sağlanan süreksiz tarife uzlaşısı ve jeopolitik tansiyonların azalmasıyla oluşan optimist havanın, ek gümrük vergilerinin ekonomiler üzerindeki muhtemel tesirleri ve başta Fed olmak üzere birçok merkez bankasının politik belirsizlik içinde olması nedeniyle oluşan kaygılara yerini bıraktığı gözleniyor.
Dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki tarife tansiyonu bir müddetliğine yatışsa da, ABD Başkanı Donald Trump’ın “Önce Amerika” siyaseti kapsamında uyguladığı iktisat ve ticaret siyasetlerinin sonuçlarına dair soru işaretleri varlığını koruyor.
POWELL: PARA SİYASETİ STRATEJİSİ GÖZDEN GEÇİRİLECEK
Tarifelerin ABD iktisadına tesirlerinin kısmen izlenmeye başlandığı bu dönemde Fed Başkanı Powell’ın para politikası stratejilerine ait bildirileri öne çıktı. Powell, ekonomik ortamın 2020’den bu yana değerli ölçüde değiştiğini ve Bankanın para siyaseti stratejisinin gözden geçirilmesinin bu değişikliklere ait değerlendirmelerini yansıtacağını tabir etti.
Mevcut gözden geçirme sürecinde son 5 yılın tecrübesi ışığında Bankanın stratejik çerçevesinin istikametlerini tekrar ele alacaklarını belirten Powell, uzun vadeli siyaset faizi düzeyine dair birçok kestirimin yükseldiğini belirterek, “Daha sık ve potansiyel olarak daha kalıcı arz şoklarının olduğu bir periyoda giriyor olabiliriz” dedi. Mevcut gözden geçirme sürecinde son beş yılın tecrübelerinden öğrenilenler üzerine tartışmalar yürütüldüğünü belirten Powell, gelecek aylarda konsensüs bildirisindeki belli değişikliklerin değerlendirilmesini tamamlamayı planladıklarını aktardı.
Öte yandan Orta Doğu çeşidi kapsamında BAE’ye giden ABD Başkanı Donald Trump, ülkeyle yeni mutabakatlara imzaladı ve daha evvel taahhüt edilen 1,4 trilyon dolarlık yatırımları hızlandırdı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, ABD ile BAE ortasında 200 milyar doları aşan ticaret mutabakatları yapıldığı, bu gelişmeyle Körfez bölgesindeki yatırım mutabakatlarının toplamının 2 trilyon doların üzerine çıktığı bildirildi.
Makroekonomik bilgi tarafında, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), nisanda aylık bazda yüzde 0,5 azalırken, yıllık bazda yüzde 2,4 artarak beklentilerin altında gerçekleşti.
Üretici fiyatlarında Ekim 2023’ten bu yana birinci kere aylık bazda düşüş görüldü ve yıllık üretici enflasyonu Eylül 2024’ten bu yana en düşük düzeyini kaydetti.
ABD’de perakende satışlar, nisanda sabit kalması beklentilerine rağmen yüzde 0,1 artış gösterdi.
ABD TAHVİL ALIŞLARINDA AĞIRLIKLI
Bu gelişmeler ışığında ABD tahvil piyasalarında dün alış yüklü bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yeni günde yüzde 4,43’ten süreç görüyor.
Altının ons fiyatı dün yüzde 2 yükselişle 3 bin 240 dolardan kapanırken yeni süreç gününde düşüş gösteriyor. Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 0,7 azalışla 3 bin 217 dolardan süreç görüyor.
Dolar endeksi ise yüzde 0,3 düşüşle günü 100,7 düzeyinden tamamlarken, yeni süreç gününde yatay seyrediyor. Brent petrolün varil fiyatı ise şu sıralarda yüzde 0,4 artışla 64,5 dolardan süreç görüyor.
Kurumsal tarafta, ABD Adalet Bakanlığının sigorta şirketi UnitedHealth’i mümkün bir dolandırıcılık nedeniyle soruşturduğuna yönelik çıkan haberler sonrasında şirketin payları yüzde 11’e yakın paha kaybetti. Hafta başında UnitedHealth Group’un Üst Yöneticisi Andrew Witty istifa ettiğini açıklamış, şirket ayrıyeten 2025 yılı varsayımlarını askıya almıştı.
Kripto para borsası Coinbase de hackerlerin müşteri datalarını çalmak gayesiyle ABD dışındaki dayanak işçisine rüşvet verdiğini ve bu bilgilerin kamuya açıklanmaması karşılığında 20 milyon dolar fidye talep ettiklerini bildirdi. Şirketin payları yüzde 7,2 düştü.
Meta’nın payları de yapay zeka modelinin piyasaya sürülmesini ertelediğine dair haber sonrasında yüzde 2,4 geriledi.
Bu gelişmelerle New York Borsası’nda S&P 500 endeksi yüzde 0,41 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,65 yükselirken, Nasdaq endeksi yüzde 0,18 geriledi. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne ise müspet başladı.
EURO BÖLGESİ’NİN GÜNDEMİ BARIŞ
Avrupa borsalarında dün olumlu bir seyir izlenirken, Rusya ve Ukrayna’nın barış görüşmelerine ait haber akışı yakından takip ediliyor.
Tarifelere ait gelişmeler de gündemde yer alırken, Avrupa Birliği (AB) Kurulu Ticaretten Sorumlu Üyesi Maros Sefcovic, ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick ile olumlu görüşme yaptığını ve tarifeler konusunda mutabakat için müzakereleri hızlandıracaklarını söyledi.
Bölgede dün açıklanan makroekonomik bilgilere nazaran, Euro Bölgesi yılın birinci çeyreğinde yüzde 0,3 ile beklentilerin altında büyüdü. İngiltere iktisadı yılın birinci çeyreğinde yüzde 0,7 ile beklentilerin üzerinde büyüme gösterdi. İngiltere, G7 ülkeleri ortasında bu devirde en süratli büyüyen ülke olarak öne çıktı.
Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul’un, ABD Lideri Donald Trump’ın NATO üyelerinin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılalarının yüzde 5’ine çıkarma amacını desteklediğini söylemesinin akabinde savunma payları kıymet kazandı.
ECB üyesi ve Fransa Merkez Bankası Başkanı Francois Villeroy ise ticarette korumacılık ve belirsizliklerin ABD’nin ekonomik inancına olumsuz tesir ettiğini söyledi. Villeroy, şu anda bir döviz savaşları durumunda değil, bir ticaret savaşı durumunda olunduğuna işaret etti.
Bu gelişmelerle dün Almanya’da DAX 40 yüzde 0,72, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,21, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,57 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,15 paha kazandı. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne müspet seyirle başladı.
JAPONYA BEKLENTİLERİN ÜZERİNDE DARALDI
Asya tarafında ise makroekonomik bilgilerden alınan sinyaller ve değerli şirketler bilançolarının beklentileri karşılayamamasıyla karışık bir seyir izleniyor.
Japonya iktisadı yılın birinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,7 ile beklentilerin çok üzerinde daralma kaydetti. Piyasa öngörülerinde Japonya iktisadının yüzde 0,3 küçülmesi bekleniyordu.
Söz konusu bilgilerin akabinde açıklama yapan BoJ Üyesi Toyoaki Nakamura, ABD tarifelerindeki belirsizlik nedeniyle faiz artışlarına orta verilmesi davetinde bulundu. Nakamura, Bankanın ABD ticaret siyasetine ait çok yüksek belirsizliğin şirket ve hanehalkı faaliyetlerini nasıl etkileyebileceği konusunda gerekli dikkati göstererek para siyasetini “dikkatle” yönlendirmesi gerektiğini söyledi.
Öte yandan, Japonya’da sanayi üretimi mart ayında aylık bazda yüzde 0,2, yıllık olarak yüzde1 artış kaydetti.
Ayrıca Çinli teknoloji şirketi Alibaba’nın gelirlerinin, yılın birinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 7 arttığı bildirildi. Ocak-Mart 2025 periyoduna ilişkin mali bilançosunu açıklayan şirketin gelirleri, 236,5 milyar yuan (32,6 milyar dolar) oldu. Şirketin bulut bilişim hizmetleri ünitesi Cloud Intelligence’ın gelirleri yüzde 18 artışla 30,1 milyar yuana (4,18 milyar dolar) ulaştı.
Analistler, Alibaba’nın açıkladığı finansal sonuçların yatırımcı beklentilerini karşılamadığını belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yatay seyrederken, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,3, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,5 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,7 gerildi.
YURTTA GÖZLER UKRAYNA-RUSYA BARIŞ MÜZAKERELERİNDE
Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,65 paha kaybederek 9.541,30 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı haziran vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yaklaşık yüzde 0,2 azalışla 10.887,00 puanda süreç gördü.
Öte yandan Rusya ile Ukrayna ortasında İstanbul’da yürütülen barış görüşmeleri yakından takip ediliyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri ve İstanbul’daki müzakerelerde Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinskiy, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,2 düşüşle 38,7060’tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının yüzde 0,4 artışla 38,8480 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) piyasa iştirakçileri anketi, konut satışları, işsizlik oranı, yurt dışında ise ABD’de konut başlangıçları ve inşaat müsaadeleri, Michigan Üniversitesi tüketici itimat endeksi başta olmak üzere ağır data gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.900 puanın direnç, 9.600 ve 9.500 düzeylerinin dayanak pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
10.00 Türkiye, mayıs ayı Piyasa İştirakçileri Anketi
10.00 Türkiye, nisan ayı konut satışları
10.00 Türkiye, mart ayı özel dalın yurt dışından sağladığı kredi borcu
12.00 Euro Bölgesi, mart ayı dış ticaret dengesi
15.30 ABD, nisan ayı konut başlangıçları
15.30 ABD, nisan ayı inşaat izinleri
17.00 ABD, mayıs ayı Michigan Tüketici İtimat Endeksi
