By ABD ve İsrail ortasında soğuk rüzgarlar esmeye devam ediyor.
Binyamin Netanyahu’dan gitgide uzaklaşan ve bağlantısını kopardığı öne sürülen Donald Trump, Orta Doğu çeşidi sırasında yeni tavrını daha fazla gözler önüne serdi.
Trump’ın Orta Doğu tipi sırasındaki açıklamaları ve İsrail’i ziyaret etmeyişi, ‘İsrail bizim müttefikimiz değil’ diyen New York Times gazetesine yeni bir tahlil hazırlama fırsatı oluşturdu.
İSRAİL’E UĞRAMADI
New York Times’ın ‘Trump Orta Doğu tipinde Netanyahu’yu dışladı’ başlıklı yeni tahliline nazaran, Donald Trump’ın Orta Doğu siyasetleri, İsrail ve Başbakan Binyamin Netanyahu’yu giderek daha fazla dışlayarak bölgedeki istikrarları değiştiriyor.
Trump’ın geçen hafta gerçekleştirdiği beş günlük Orta Doğu çeşidi, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni kapsadı; lakin İsrail’e uğramaması dikkat çekti.
Tur sırasında Trump, İran ve Yemen’de barış mutabakatları müzakere etmeye çalıştı ve Körfez ülkeleriyle trilyon dolarlık iş muahedeleri yapmayı hedefledi.
TRUMP İSRAİL’DEN GİDEREK DAHA FAZLA UZAKLAŞIYOR
Analize nazaran, Trump’ın Suriye’nin yeni lideri Ahmet el-Şara ile el sıkışarak yaptırımları kaldırma kelamı vermesi, İsrail’i rahatsız eden bir adım oldu.
Trump’ın bu atılımı, İsrail’in görüşlerini göz gerisi ederek bölgedeki stratejisini ekonomik çıkarlar ve Körfez ülkeleriyle bağlar üzerine kurduğunu gösteriyor.
“UMUTSUZ BİR ÇIKMAZ”
Analizde yer alan bilgiye nazaran Eski İsrail büyükelçisi Itamar Rabinovich, Trump’ın İsrail-Hamas savaşına ilgisizliğini, “Netanyahu ve Hamas konumlarından taviz vermiyor, bu umutsuz bir çıkmaz” diyerek açıklıyor.
Trump, Gazze’deki Amerikan rehine Edan Alexander’ın özgür bırakılmasını İsrail’in iştiraki olmadan sağladı ve Yemen’deki Husi militanlarıyla ateşkes ilan etti lakin bu ateşkes sırasında Husi füzesi Ben Gurion Havalimanı’nı vurarak uçuşları haftalarca aksattı.
Ayrıca, Trump İran’la nükleer tesislerine askeri güç kullanmayı gerektirmeyen bir muahede yapma isteğini lisana getirdi. Bu, Netanyahu’nun İran’a askeri müdahale talebinin tam aykırısı bir yaklaşım.
“TRUMP, NETANYHU’NUN KARARLARINI BEKLEMDEN HAREKET EDİYOR”
Nadav Shtrauchler, Netanyahu’nun eski danışmanı, “Trump, Netanyahu’nun kararlarını beklemeden hareket ediyor, bu İsrail’de tasa yaratıyor” diyor.
Analiz, Trump’ın artık İsrail’i Orta Doğu’da vazgeçilmez bir müttefik ya da tek demokrasi olarak görmediğini, bunun yerine Suudi Arabistan ve Katar’daki askeri üslerle (örneğin Doha’daki Al Udeid Hava Üssü) bölgedeki gücünü pekiştirdiğini ve Türkiye ile bağlantıları derinleştirdiğini vurguluyor.
YILLARDIR SÜREN UYUM BİTTİ
Riyad’daki konuşmasında Trump, “Orta Doğu’nun parlak geleceği”nden bahsederek bölgenin “modern ve yükselen” başkanlarını övdü ve “farklı milletler, dinler ve inançlar kentler inşa ediyor, birbirlerini bombalamıyor” dedi.
Ancak tıpkı süreçte, İsrail Gazze’deki hücumlarını ağırlaştırdı.
Trump, Gazze’deki açlık tehdidini kabul etse de, Netanyahu bu kaygıyı küçümsedi.
“NETANYAHU’NUN AZALAN GLOBAL ETKİSİ”
İsrail medyası, Trump’ın tavrından rahatsız. “Trump tarafından dışlanan İsrail şaşkın fakat sessiz”, “Trump’ın soğukluğu: Netanyahu’nun azalan global etkisi” üzere manşetler atıldı.
Analiz, Trump’ın bu siyasetlerinin Netanyahu’nun idare biçimini yahut Hamas, İran, Suriye ve Yemen’le çatışmalardaki yaklaşımını değiştirme konusunda isteksiz olduğunu gösteriyor.
