By Kuzey Makedonya’nın güneybatısındaki Ohri kentinde bir asırdan beri inci üretimi yapan Filev ailesi, işin sırrını dört nesildir geleceğe taşıyor.
Son yıllarda Balkanlar’da turizm denildiğinde akla gelen birinci kentlerden Ohri, gölden üretilen incileriyle de dikkati çekiyor.
“Kuzey Makedonya’nın incisi” diye isimlendirilen Ohri, bölgede inci üretiminin en üst düzeyde olduğu kentler ortasında üst sıralarda yer alıyor.
Doğal hoşluklarının yanı sıra Ohri, turistlerin inci almak için geldiği kent olarak da öne çıkıyor.
İnci, Ohri Gölü’ndeki plaşica balığından elde edilen sıvıyla üretiliyor
Ohri’de dört kuşaktır inci üreten Filev ailesinin üçüncü nesil üyesi Pavel Filev, AA muhabirine zanaatının ayrıntılarını anlattı.
Ailesinin bu zanaatla 1920’lerde ilgilenmeye başladığını belirten Filev, inci üretim öykülerinin, Rus göçmen Jovan Subanovic’in Rusya’daki Ekim İhtilali’nin akabinde Ohri’ye göç etmesiyle başladığını söyledi.
Filev, “Ohri Gölü’nün kıyısına ulaşan Subanovic, Ohri’ye gelmeden evvel meşgul olduğu işle birçok benzerlik gördü. Ohri’de bununla meşgul olabileceğini fark etti.” dedi.
Subanovic’in Ohri Gölü’nde 14-15 santimetreye kadar büyüyebilen plaşica (inci) balığından çıkarılan sıvıyla inci üretilebileceğini fark ettiğini anlatan Filev, Rus göçmenin bu sırrı ailesine ona yaptıkları yardımlar karşılığında aktardığını söyledi.
“Bizim incilerimiz, deniz istiridyesinden üretilenlere benzemiyor”
İncinin üretim tekniğinin aile sırrı olduğunu lisana getiren Filev, kimsenin atölyelerine girmesine müsaade vermediklerini belirtti.
Filev, “Bizim incilerimiz, deniz istiridyesinden üretilenlere benzemiyor. İnci okulunda kabuğun içi-kabuğun dışı diye bir terminoloji vardır. İncilerimiz, kabuğun dışından geliyor. Japon teknolojisi üzere teknikler kullanmadan üretiyoruz.” tabirlerini kullandı.
Dünyada çok çeşitli incilerin bulunduğunu belirten Filev, Ohri incisinin özelliğinin gölden gelen materyallerle üretilmesi, endemikliği ve büyük ölçülerde üretim yapılamaması olduğuna dikkati çekti.
Filev, plaşica balıklarının pullarından aldıkları sıvıyla ürettikleri çözeltiyle meşhur Ohri incisini hazırladıklarını söyledi.
İsveç Hükümdarı Gustaf ve eşi Kraliçe Silvia da Filev ailesinin incilerini kullanıyor
Çalışmalarının 1960’lı yılların akabinde Ohri’nin beğenilen turizm merkezi haline gelmesiyle arttığını anlatan Filev, 1978’de İsveç Hükümdarı Gustaf ve eşi Kraliçe Silvia’nın kendilerini ziyaret ettiğini, onlara da inci verdiklerini dile getirdi.
Filev, Yugoslavya lideri Josip Broz Tito’nun eşi Jovanka başta olmak üzere Birleşik Krallık Kraliçesi 2. Elizabeth, Meksikalı iş insanı Carlos Slim üzere çeşitli isimlere de ürettikleri incilerden gönderdiklerini söyledi.
Yarım asırdır bu mesleği sürdürdüğünü anlatan Filev, dedesi Nikola ve babası Mihael’den devraldığı zanaatı çocukları Marija ve Dimitrija’ya aktararak aile sırrını geleceğe ulaştırmayı amaçladıklarını kaydetti.
İncinin hakikisi ile sahtesinin ayrımı
İncinin hakikisi ile sahtesini ayırmak için birçok etkenin bulunduğunu belirten Filev, şöyle devam etti:
“Hakiki inciyi teşhis için kimi temel sistemlerimiz var yani yükle ilgili bir durum değil. Kimisi kolyenin yükünden, kimisi yüzüne değen cismin soğukluğundan belirlenmesi gerektiğini düşünüyor. Bunlar, kullanılabilecek sistemlerdir. En azından yeni başlayan birinin anlayabileceği kadar kolay bir sistemimiz var. Kolyeyi alıp ışığa tuttuğunuzda öbür taraftan gelen ışığı görürsünüz. Her incinin iki parlak, iki de karanlık yüzü vardır yani 45 derece döndürdüğünüzde ansızın yoğundan açığa geçiyor, bu gerçek incileri tanıyabileceğinizin en büyük işaretlerinden biri.”
Bir incinin fiyatının düşük olmasının da geçersizliğini gösterebileceğine işaret eden Filev, son yıllarda çok sayıda Türk turistin kendilerinden alışveriş yaptığını kelamlarına ekledi.
