By Dünya Sıhhat Örgütü tarafından kanserojen olarak sınıflandırılan arsenik, otizm spektrum bozukluğuna sebebiyet veriyor.
Pirinç her ne kadar istikrarlı beslenmede değerli bir yere sahip olsa da içeriğinde yer alan arsenik, sıhhat açısından önemli tasalara yol açıyor. Bilhassa esmer pirinçte arsenik oranı daha yüksek.
Esmer pirinç, beyaz pirince kıyasla daha sağlıklı kabul edilse de içeriğindeki risk dikkat çekiyor. Rafine edilmemiş yapısıyla daha fazla lif, vitamin ve mineral barındıran esmer pirinç, tıpkı vakitte yüksek ölçüde inorganik arsenik içeriyor.
Arsenik aslında doğal olarak toprakta yer alır
Michigan Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan ve Şubat 2025’te Risk Analysis mecmuasında yayınlanan bir çalışma, esmer pirincin arsenik düzeyinin beyaz pirinçten daha fazla olduğunu ortaya koydu.
Arsenik, endüstriyel bir katkı unsuru değil, topraklarda ve yeraltı sularında doğal olarak bulunan bir elementtir. Pirinç, bilhassa su altında yetiştiği için bu ağır metali en çok emen bitkilerden biridir.
Yapılan bir araştırmaya nazaran, bir kilogram esmer pirinçte ortalama 0,28 mikrogram, beyaz pirinçte ise 0,23 mikrogram arsenik bulunuyor. Lakin, pirincin kepek kısmında bu oran 2,1 mikrograma kadar çıkıyor. Bu bedeller, Codex Alimentarius’un belirlediği kilo başına 200 mikrogram sonunun çok altında. Tekrar de, bilhassa küçük çocuklar üzere savunmasız tüketiciler için bu durum tasa verici bir tablo yaratıyor.
Çocuklar daha yüksek arsenik emilimine maruz kalıyor
6-24 aylık çocuklar, tartılarına oranla daha fazla pirinç tüketerek yetişkinlere kıyasla daha yüksek arsenik emilimine maruz kalabiliyor. Araştırmalar, insanların kilogram beden tartısı başına günlük 0,59 mikrograma kadar arsenik tükettiğini gösteriyor. Bu durum bilhassa çocuklar için tasa verici, zira arseniğe nizamlı maruz kalma bilişsel gelişimi yavaşlatabilir ve ilerleyen yıllarda farklı sıhhat problemlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Frontiers in Pediatrics mecmuasının Temmuz 2023 sayısında, arseniğin çocuklarda otizm spektrum bozukluklarına yol açabileceği öne sürüldü. Lakin, otizm teşhisi konulan çocukların bedenlerinde daha yüksek düzeylerde ağır metal bulunmasına karşın, bilim insanları bunun nedenini yahut pirinçle ilişkisini açıklayamadılar.
Pirinç, kahverengi dahi olsa, istikrarlı beslenmede kıymetli bir besindir. Lakin çocuklar ve hassas bireyler için alternatif kaynakları pahalandırmak daha sağlıklıdır; kinoa, darı, irmik yahut patates üzere seçenekler önerilir.
Pişirme öncesinde pirinci uygunca yıkamak, arsenik içeriğini azaltmak açısından büyük ehemmiyet taşır. Ayrıyeten, pirinci bol suda pişirmek de bu toksik maddeyi en az düzeye indirmeye yardımcı olur.
