By Suriye idaresi, ülkedeki ekonomik krizin ortasında değerli bir adım atmaya hazırlanıyor. Şam idaresi yeni tasarlanan para ünitesini artık Esad devrindeki klâsik ortağı Rusya yerine Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Almanya’da bastırmayı planlıyor. Bu karar, son periyotta Suriye ile Körfez ülkeleri ve Batılı aktörler ortasındaki siyasi yakınlaşmanın yeni bir göstergesi olarak bedellendiriliyor.
YAPTIRIMLAR GEVŞEDİ, YENİ ORTAKLAR MASADA
ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’ye yönelik kimi yaptırımların kaldırılacağını duyurmasının akabinde Şam, memleketler arası ekonomik temaslarını hızlandırdı. Bilhassa BAE ile bağlantıların güçlenmesi dikkat çekerken, geçtiğimiz günlerde DP World ile Tartus Limanı’nın geliştirilmesi için 800 milyon dolarlık bir ön muahede imzalanması bu süreci perçinledi. Avrupa Birliği’nin de Şubat ayında finans bölümüne yönelik yaptırımları hafifletmesiyle para basım süreci resmen gündeme geldi.
RUSYA’DAN UZAKLAŞMA SİNYALİ
Uzun müddettir Suriye’nin para ünitesini basan Rusya, AB yaptırımları nedeniyle tenkitlerin amacı olmuştu. Rusya’nın tesirinin sınırlanmasını hedefleyen Avrupa, yeni periyotta Suriye’nin para siyasetlerinde daha “nötr” aktörleri teşvik ediyor. Beşar Esad’ın Aralık ayında Rusya’ya kaçmasının akabinde yeni Şam idaresi, Moskova ile bağlarını sürdürse de ekonomik alanda daha esnek bir çizgiye yönelmiş görünüyor.
OUMOLAT VE BUNDESDRUCKEREI MASADA
Suriye Merkez Bankası yetkililerinin, BAE merkezli Oumolat şirketiyle para basımına yönelik ileri seviye görüşmeler yürüttüğü belirtiliyor. Almanya’da ise devlet takviyeli Bundesdruckerei ve özel bölüm oyuncusu Giesecke+Devrient bu projeye ilgi gösteriyor. Lakin hangi firmanın üretim sürecini üstleneceği şimdi netlik kazanmış değil. Ne BAE ne de Almanya’dan resmi bir açıklama yapıldı.
BANKNOT KITLIĞI ÜLKEDE PANİK YARATTI
Suriye, halihazırda önemli bir banknot kıtlığıyla karşı karşıya. Bankalar, tasarruf sahiplerine ve işletmelere para vermekte zorlanırken, yetkililer bu durumu vatandaşların nakit stoku yapmasına bağlıyor. Bankacılar ise para arzının kasıtlı olarak kısıldığını ve bunun döviz kuru üzerindeki baskıyı azaltma gayreti olduğunu savunuyor.
LİRADAN ESED’İN YÜZÜ KALKACAK
Yeni tasarlanan para ünitesinin en dikkat alımlı taraflarından biri de, hala tedavülde olan mor renkli banknotlardan Beşar Esad’ın yüzünün kaldırılacak olması. Yeni idare, 13 yıllık savaş sonrası harap olan ülke iktisadını yine yapılandırma gayesiyle, sembolik değişiklikler yaparak topluma “yeni bir dönem” bildirisi vermeyi amaçlıyor.
SURİYE LİRASI TARİHİ TABAN NOKTADAN ÜST TIRMANIYOR
Karaborsada 1 ABD doları, yaklaşık 10 bin Suriye lirasına denk geliyor. Bu düzey, Esad’ın devrilmeden evvelki 15 bin liralık düzeye nazaran bir toparlanmaya işaret etse de, 2011 öncesi 50 Suriye lirası olan dolar kuru düşünüldüğünde hâlâ çok uzak bir noktada.
