By Türk Kanser Derneği Yönetim Kurulu Lideri Burak Duruman, 1-7 Nisan Ulusal Kanser Haftası hasebiyle yaptığı açıklamada, erken teşhis için tarama yapılmasının çok kıymetli olduğunu söyledi.
Derneğin yatağa bağımlı hastalarla da ilgilendiğine dikkati çeken Duruman, “Sevk olduğunuz vakit çok âlâ beslenmeniz, çok yeterli yemek yemeniz, çok âlâ uyumanız yani her şeyinizin şahane olması lazım. Bağışıklık sisteminiz o an çok düşük. ‘Mucizeevi’ ismini verdiğimiz yerlerde ruhsal dayanak ve diyetisyen dayanağı, yemekhaneler, dua ve çocuk odalarıyla aklınıza gelebilecek her şey var. En büyük hizmetlerimizden biri bu” dedi.
Duruman, olağan insanlarda kanserin ortalama 12-14 yılda geliştiğini, onun için her gün neye maruz kalındığını hatırlamanın değerli olduğunu vurguladı.
Solunan hava, besin ve uykunun değerli olduğuna değinen Duruman, “Bu besinlerden neyi yiyip, neyi içmemeliyiz?’ sorusu artık çok kıymetli oldu. Onun için ‘Can boğazdan gelir’ lafı değişti. Artık can boğazdan gidiyor. İnsanoğlu çok yemek yesin diye yaratılmış bir varlık değil. Zira bu hastalıklar ve makûs beslenme her şeyimizi maalesef değiştiriyor” diye konuştu.
Duruman, kanserle ilgili vatandaşları bilinçlendirmek için seminerler verdiklerini tabir ederek, şöyle devam etti:
“Psikolojik dayanağın kıymetini, insanların yalnız olmadıklarını ve onlarla birlikte olduğumuzu, dünyanın büyük bir kısmının bunu geçirdiğini anlatıyoruz. Onları rahatlatmaya çalışıyoruz. Burada çok daha kıymetli bir şey daha var. Hasta kadar hasta yakının da ruhsal takviyeye muhtaçlığı var. Zira hastaya bakmak kolay iş değildir. Onlara da nasıl bakmaları gerektiğini, nasıl konuşmaları gerektiğini öğrettiğimizde hastaya yararı oluyor. Bazen düzgünlük için söylediğimiz şeyler bir hastanın psikolojisinden yanlış anlaşılabiliyor.”
Türk Kanser Derneği Yönetim Kurulu Lideri Duruman, cilt kanseri riskinin yaz gelmesiyle arttığını söyledi.
Duruman, kronik gerilimin otoimmün hastalığını tetiklediğini, vakitle bağışıklık sistemini düşürdüğü için her türlü hastalığa sebebiyet verebileceğini de vurguladı.
Medikal Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. İrfan Çiçin ise günümüzde kanserin yalnızca genetik kökenli hastalık olarak değerlendirilmemesi gerektiğini söyledi.
Bilimsel araştırmaların, çevresel faktörler ve bireylerin hayat usullerinin, kanserin oluşumuyla gelişimi üzerinde tesirli olduğunu gösterdiğini lisana getiren Çiçin, gerilimin uyku kalitesini düşürerek, sıhhatsiz beslenme alışkanlıklarını tetiklediğini ve genel ömür kalitesini bozduğunu aktardı.
Prof. Dr. Çiçin, kronik gerilimin bedenin bağışıklık sistemini baskılayıp, kanser hücrelerinin gelişimini kolaylaştırdığının altını çizerek, “Uzun müddetli gerilim durumlarında kortizol hormonunun daima yüksek düzeyde seyretmesi, bedenin enfeksiyon ve tümör hücrelerine karşı direncini düşürür. Zihinsel sıhhatin korunması fizikî sıhhatin ayrılmaz bir modülüdür. Uzun müddetli gerilim, hormon istikrarını bozarak kanser hücrelerinin fark edilip yok edilmesini zorlaştırır. Hareketsizlik, obeziteye ve hormonal dengesizliklere neden olarak bilhassa kolon, göğüs ve rahim içi kanseri üzere cinslerde riski artırabilir” sözlerini kullandı.
Kanserin sadece genetik yatkınlıkla sonlu olmadığını, hayat şekli faktörlerinin de hastalığın gelişiminde rol oynadığını kaydeden Çiçin, bilhassa yüksek kalorili, düşük lifli ve işlenmiş besinlerin sık tüketiminin bedende inflamasyonu arttırdığını, hücresel seviyede DNA hasarına neden olabildiğini bildirdi.
Kanser riskini azaltmaya yardımcı temel besinler
Prof. Dr. Çiçin, kanser riskini azaltmaya yardımcı temel besinlere ait şunları söyledi:
“Antioksidan açısından varlıklı brokoli, havuç ve domates üzere besinler hücresel olarak tamiri desteklerken lifli besinlerde tam tahıllar ve baklagiller sindirim sistemini koruyarak bağırsak kanserinin riskini düşürüyor. Omega-3 yağ asitlerinde ise balık, ceviz ve keten tohumu üzere besinler iltihabı azaltırken tıpkı vakitte bağışıklığı destekliyor. Günlük hayatımızda da yemeklerde sık sık kullandığımız sarımsak ve soğan doğal antibakteriyel özellikler sayesinde bilhassa mide ve bağırsak kanserlerine karşı gözetici tesir sağlar. Öteki yandan yeşil çay ve kuru yemişler antioksidan içeriğiyle hücre zarlarını korur ve bağışıklığı dayanaklar. Baharatlardan da bilhassa zerdeçal ve zencefil içerdikleri anti-inflamatuar bileşiklerle kanser hücrelerinin yayılımını yavaşlatabilmektedir. Lakin bu eserlerin, istikrarlı beslenmenin bir kesimi olduğu unutulmamalıdır.”
Dünya Sıhhat Örgütü’nün salam, sosis ve sucuk üzere işlenmiş et eserlerini kanserojen olarak sınıflandırdığını tabir eden Çiçin, bunların uzun vadeli ve denetimsiz tüketiminin, bilhassa kalın bağırsak kanseri açısından önemli bir risk faktörü olduğunu anlattı.
Prof. Dr. Çiçin, aşırı şeker tüketiminin direkt kansere neden olmasa bile obezite, insülin direnci ile tip 2 diyabet üzere kronik hastalıkları tetikleyip, dolaylı yoldan kanserin gelişimine katkı sağladığına dikkati çekti.
Stres idaresinde bilhassa nefes idmanları, meditasyon, tabiat yürüyüşleri, toplumsallaşma ve hobi edinmenin değerli olduğuna işaret eden Çiçin, “Haftada en az 150 dakika orta seviye antrenman, hormon istikrarını koruyarak kanser riskini azaltır. İdman tıpkı vakitte beden tartısının denetim altında tutulmasını sağlar ve inflamasyonu azaltır” bilgisini verdi.
Medikal Onkoloji Uzmanı Çiçin, sağlıklı bir bireyin yeteri kadar uyuması ve gerilimini yönetmesinin yanı sıra sigara ve alkolden uzak durması gerektiğinin altını çizerek, omurdaki en güçlü kanserojen faktörün tütün eserleri olduğunu lisana getirdi.
Prof. Dr. Çiçin, sigara kullanımının akciğerin yanı sıra ağız, gırtlak, mesane, pankreas üzere organ kanseriyle direkt bağlantısı bulunduğunu, bırakılmasının kanser riskini azaltmada atılabilecek en kritik adımlardan olduğunu kelamlarına ekledi.
