By ÖZCAN YILDIRIM – Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Lideri Raci Kaya, kayıt dışı istihdamla çaba kapsamında, geçen yıl 124 bin 982, bu yılın birinci 4 ayında ise 29 bin 463 iş yerinin denetlendiğini belirterek, geçen yılki kontrollerde 2 milyar 36 milyon 732 bin 167 lira idari para cezası kesildiğini bildirdi.
SGK Başkanı Kaya, Sosyal Güvenlik Haftası münasebetiyle, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığını tek çatı altında birleştiren ve Cumhuriyet tarihinin en büyük ıslahatlarından biri olarak kabul edilen toplumsal güvenlik ıslahatının 16 Mayıs 2006’da kabul edildiğini anımsatan Kaya, her yıl 16 Mayıs’ı içine alan haftanın Toplumsal Güvenlik Haftası olarak kutlandığını hatırlattı.
Önemli gün ve haftaların toplumda farkındalık oluşturma, toplumu bilgilendirme ve bilinçlendirme açısından pahalı olduğunu lisana getiren Kaya, bu kapsamda SGK’yi, herkese tanıtmak, insanlarda toplumsal güvenlik şuurunun oluşmasına katkı sağlamak maksadıyla toplumun bütün kısımlarına ulaşmaya çalıştıklarını vurguladı.
Bu yılın sloganı: “Kayıtlı çalış, inançlı yaşa”
Sosyal Güvenlik Haftası’nın bu yılki sloganını kayıt dışı istihdamla uğraşa dikkati çekmek ve farkındalık oluşturmak için “Kayıtlı çalış, inançlı yaşa” olarak belirlediklerini bildiren Kaya, “Kişilerin geleceklerini her manada garanti altına almalarının en kıymetli koşulu, kayıtlı biçimde çalışmaları. İnsanların kayıt dışında kalmalarının, sıhhat ve başka risklere karşı korunmayla ilgili kayıp yaşamalarına neden olacağına dikkat çekeceğiz.” dedi.
Güçlü bir SGK’nin, güçlü bir Türkiye demek olduğunu tabir eden Kaya, bunun temel taşlarından birinin de kayıtlı istihdam olduğunu söyledi.
Kaya, keyifli ve inançlı bir gelecek için kayıtlı çalışma şuurunu bütün bölümlerde oluşturmaya çalıştıklarını lisana getirerek, kayıt dışı istihdamla çabanın, kurumun öncelikli amaçları ortasında yer aldığını bildirdi.
“Denetim ve yaptırımın yanı sıra teşvik ve rehberliğin öne çıktığı bir anlayışı benimsiyoruz.” diyen Kaya, kayıt dışı istihdamla çaba kapsamında yaptıkları çalışmaların 5 ana strateji altında toplandığını söyledi.
Kaya, bu stratejilerin başında, kurumlar ortası bilgi ve data paylaşımı suretiyle çapraz denetim çalışmalarının yer aldığını belirterek, “Bankalar dahil olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşlarından bireylerin mesleksel bilgileri periyodik olarak kurumumuzca alınıyor. Gelen bilgiler kurumumuz data tabanından denetim ediliyor ve bu sayede sigortasız çalışanlar rastgele bir kontrole gerek kalmadan kolaylıkla tespit edilebiliyor.” dedi.
“3 bin müfettiş ve denetmenimiz misyon yapıyor”
Denetim sisteminin aktifliğinin artırılmasının bir başka stratejik başlık olduğunu belirten Kaya, kurum bünyesinde vazife alan kontrol elemanı sayısını her geçen gün artırdıklarını söyledi.
Kaya, “Şu an yaklaşık 3 bin müfettiş ve denetmenimiz misyon yapıyor. Ayrıyeten, aktifliği artırmak için rastgele kontrollerin yerine risk tahliline dayalı kontroller yapıyoruz. Böylelikle en riskli bölgeleri, dalları ve iş yerlerini belirliyoruz, daha aktif kontrol yapıyoruz.” diye konuştu.
Teşvik uygulamalarıyla istihdam üzerindeki maliyetleri azaltmaya çalıştıklarını vurgulayan Kaya, patronların üzerindeki mali yükü azaltmak ve sigortasız personel çalıştırmayıp primini tertipli ödeyen patronları desteklemek gayesiyle pek çok teşvik uyguladıklarını, bu teşviklerin, hem patronları daha fazla emekçiyi sigortalı çalıştırma yoluna ittiğini hem de dezavantajlı birtakım kısımlara istihdam imkanı sağladığını lisana getirdi.
Kaya, bilhassa vilayet müdürlükleri aracılığıyla yürüttükleri bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleriyle tüm çalışanlara ulaşmaya çalıştıklarını söyledi.
Sosyal güvenlik hizmet kalitesinin artırılmasına dönük çalışmalar yürüttüklerini anlatan Kaya, gelişen teknolojinin de yardımıyla vatandaşlara sağlanan hizmetlerin kalitesini artırarak, sigortalıların ve patronların kolay erişilebilir ve daha nitelikli hizmet almalarını sağladıklarını söz etti.
Birçok hizmeti e-Devlet’ten sunarak bürokratik süreçleri olabildiğince ortadan kaldırmayı hedeflediklerini belirten Kaya, halihazırda 180’e yakın süreci erişime sundukları e-Devlet platformunda, geçen yıl 2 milyarı aşan hizmet kullanımı sayısıyla tüm kurumlar ortasında en yüksek hizmet kullanımına sahip kurum olduklarını bildirdi.
Çapraz denetim ve kontroller yapılıyor
Kayıt dışı istihdama yönelik iş yeri kontrolleriyle ilgili de bilgiler veren Kaya, şunları kaydetti:
“Kurumumuz tarafından yapılan çapraz denetim ve kontrol çalışmaları sonucunda, geçen yıl 124 bin 982 iş yeri, bu yılın birinci 4 ayında 29 bin 463 iş yeri denetlendi. Geçen yıl tespitler sonucunda 2 milyar 36 milyon 732 bin 167 lira idari para cezası uygulandı.”
İşverenlerin prim teşviklerinden yararlanmaya devam etmesi için kayıt dışı personel çalıştırmaması gerektiğini belirten Kaya, sigortasız personel çalıştırdığı tespit edilen patronların, birinci tespitte bir ay mühletle, tespit tarihinden sonra 3 yıl içerisinde bu durumu tekrarlaması halinde ise bir yıl mühletle kelam konusu prim teşviklerinden yararlanma hakkını kaybettiğini bildirdi.
“15 farklı prim teşviki uyguluyoruz”
Kayıt dışı istihdamla uğraş gayesiyle patronların çalıştırdıkları sigortalılar için ödedikleri prim yükünü hafifletmek hedefiyle 15 farklı prim teşviki uygulandığını aktaran Kaya, prim indirimi teşviki, genç ve bayan teşviki, engelli istihdam teşviki, kültür yatırım teşebbüs teşvikinin bunlardan kimileri olduğunu söyledi.
Kaya, yıllık hazırladıkları rehberlik programları sayesinde ve sivil toplum kuruluşları, odalar, meslek örgütleri ve üniversiteler aracılığıyla toplumsal güvenlik ve kayıtlı çalışmanın değerine dair bilgilendirme ve bilinçlendirme faaliyetleri yürüttüklerini anlattı.
Avrupa’nın en büyük bilgi merkezlerinden birine sahip olduklarını ve gelişen teknolojiyi yakından takip ettiklerini belirten Kaya, yapay zeka teknolojisini kurum olarak ıskalamadıklarını ve bununla ilgili çalışmalar yaptıklarını bildirdi.
SGK Lideri Kaya, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’a çalışmalarında verdiği takviyelerden ötürü teşekkür etti.
