By Şimşek, Anadolu Ajansının (AA) “Global İrtibat Ortağı” olduğu 4. Antalya Diplomasi Forumu (ADF) kapsamında “Küresel Sınamalar ve Türkiye’nin Görünümü” başlıklı sunum yaptı. Global ekonomik siyaset belirsizlik endeksinin şu anda en yüksek düzeyde olduğuna işaret eden Şimşek, ticarette korumacılığın bunu etkileyen temel faktör olduğunu söyledi.
Şimşek, ticarette korumacılığın global krizinden sonra ortaya çıktığını ve 2009’dan bu yana 11 kat arttığını lisana getirerek, “Türkiye, ticaret korumacılığından ne kadar etkileniyor? Bu noktada nispeten daha güçlüyüz. Öteki ülkelerle kıyaslandığında büyümenin ve refahın devam ettirilmesinde ihracata bağımlılığımız daha düşük. Son tüketim harcamaları ve yatırımlar, Türk iktisadının temel lokomotifi. Türkiye müdafaacı siyasetlere karşı tarafını bulmada emsallerine nazaran daha âlâ noktada.” diye konuştu.
Türkiye’nin bölgesinde değerli bir imalat üssü olduğunu, bu nedenle ilişkililiği (ulaştırma koridorlarını) bölge içerisinde geliştirmek için yatırımlar yapıldığını belirten Şimşek, Türkiye’nin Orta Koridor’un bir modülü olduğunu, yeni Kalkınma Yolu’nun kurulması eforlarına da iştirak ettiğini anlattı. İlişkililik, barış, güvenlik ve refah konusunda bölgede yatırım yapmaya devam edeceklerini vurgulayan Şimşek, bunun en büyük yararını tekrar Türkiye’nin göreceğini söyledi.
Şimşek, bir öbür değerli global problemin ise global borçluluğun artması olduğunu söz ederek, “Diğer ülkelere nazaran gayrisafi yurt içi hasılamıza oranla borçluluk oranımız daha düşük. Yani bu şu demek, finansal piyasalardaki dalgalanmalar bittiğinde Türkiye, sağlam yapısal temelleri sayesinde çok daha güzel noktada olacak.” diye konuştu.
“ENFLASYON DÜŞÜŞ GÖSTERİYOR”
Yapay zekanın, üretkenliği artırmak ve desteklemek için potansiyeli olduğunun altını çizen Şimşek, yapay zeka altyapısına kritik yatırımlar yaptıklarını, gelecek birkaç sene içinde Türkiye için dönüm noktası olacağını söyledi.
İnovasyon ekosistemini desteklemenin kıymetine değinen Şimşek, geçen yılın global inovasyon endeksine nazaran üst-orta gelirli ülkeler ortasında Türkiye’nin, Çin ve Malezya’nın akabinde üçüncü en inovatif ülke olduğunu lisana getirdi.
Şimşek, dünyadaki global zahmetleri anımsatarak, “Bizimle benzeri noktada olan ülkelere kıyasla konumumuz daha âlâ ya da nispeten risklere görece daha dirençliyiz. Dirençliliğimize yatırım yapmayı da sürdüreceğiz. Volatilite, belirsizlik, muğlaklık, bunlar karar sürüyorsa yapabileceğiniz en hoş şey dış şoklara karşı dirençliliğinizi artırmaktır. Biz de tam bunu yapıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yapısal dönüşümleri hayata geçireceklerini, böylece yüksek üretkenlik ve rekabetçiliği elde edebileceklerini anlatan Şimşek, şöyle devam etti:
“Enflasyon düşüş gösteriyor, düşecek, düşmeye devam edecek. Enflasyonu düşürmek için geniş kapsamlı bir siyaset setimiz var. Programımıza bağlıyız, kararlıyız. Burada önemli bir politik kararlılık, siyasi dayanak de kelam konusu. Enflasyon düşecek. Son vakitlerde yaşanan piyasa çalkantılarının enflasyon programımız üzerinde tesiri olup olmadığını sorgulayabilirsiniz. Dezenflasyon devam edecek. Beklentilerde hudutlu bir kötüleşme olabilir. Liradaki zayıflama sonlu kaldı. Bu tahminen enflasyonu biraz üste yanlışsız itebilir fakat bunun geçiş tesiri zayıf kalacak. Neden? Zira, iç talep daralıyor. Ayrıyeten, öteki bir telafi ögesi daha ortaya çıkıyor. Bu telafi de zayıflayan petrol fiyatlarından gelecek. Zira petrol fiyatları tarife açıklamalarının gerisinden çok önemli biçimde düştü. Petrol fiyatlarındaki düşüş, enflasyon beklentilerindeki sonlu kötüleşmeyi ve liradaki zayıflığı bir formda dengeleyerek olumsuz tesirleri sınırlayacak. Hasebiyle net tesirin dezenflasyonist olmasını bekliyoruz.”
Cari açığı azaltabilmelerinin en değerli mevzularından biri olduğunu, bu noktada yapısal manada da cari fazla verecek hale geçebilmesi gerektiğini kaydeden Şimşek, şu sözleri kullandı:
“Geçtiğimiz yıl altın ithalatını çıkartırsanız bizim cari fazlamız var ve büyümeyi de orta seviyede tutabildik. Türkiye’yi sağlıklı bir büyüme rotasıyla birebir vakitte cari açık vermeyeceği bir hale getirmeyi hedefliyoruz. Buraya tesadüfen gelmedik. Son birkaç yıl içindeki güçlü çalışmanın sonucunda muvaffakiyet sağlandı. Cari açıkla çabada yapısal adımlara da sürat kazandırarak bu sorunu çözmek istiyoruz..”
“Ekonomik faaliyet ölçülü seyrediyor”
Ekonomik büyümeye ait de değerlendirmelerde bulunan Şimşek, şöyle devam etti:
“Finansal şartların sıkılaştığı ve dış talebin zayıfladığı bir periyottan geçiyoruz. Piyasalardaki volatilite, algının bozulmasına neden olabilir. Bu gelişmeler, ekonomik faaliyetin ölçülü seyretmesine ve büyümenin yavaşlamasına yol açıyor.”
Şimşek, kur muhafazalı mevduat hacminin 144 milyar dolar düzeylerinden, 20 milyar dolar civarına indiğini belirterek, “Risk primi, Türkiye dahil tüm gelişmekte olan ülkelerde yükseldi. Fakat programa başladığımızdan bu yana Türkiye’nin risk primi, başka gelişmekte olan ülkelerden çok daha fazla düştü.” diye konuştu.
“Fiber kapasitemizi artıracağız”
Türkiye’nin imalat sanayi katma bedelinin, kişi başına gelirine kıyasla nispeten yüksek olduğuna işaret eden Şimşek, imalatın yüklü olarak orta, orta-düşük ve orta-yüksek teknoloji seviyesinde ağırlaştığını anlattı.
Şimşek, imalatta yüksek teknolojili eserlerin hissesini artırmak için HİT-30 programını başlattıklarını anımsatarak, 2030 yılına kadar bu programla 8 alanda 30’dan fazla öncelikli yatırıma odaklanılacağını söyledi.
Dijital altyapıyı geliştirdiklerini vurgulayan Şimşek, “Fiber kapasitemizi artıracağız. 5G’ye yatırım yapıyoruz. Büyük ölçekli data merkezleri kuruyoruz. Ulusal bir GPS oluşturacağız. Nükleer güce yatırım yapıyoruz.” dedi.
Şimşek, savaş sonrası tekrar yapılanma süreçlerinden Türkiye’nin yarar sağlayacağını belirterek, “Çünkü global müteahhitlik işlerinde Çin’den sonra geliyoruz ve bu manada çok kıymetli oyuncuyuz. Barış sağlandığında, bölge ülkelerinin tekrar inşasında değerli rol oynayacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Şimşek, iştirakçilerin sorularını yanıtladı
Sunumun akabinde Bakan Şimşek, katılımcıların sorularını yanıtladı.
Şimşek, ticarette korumacılığın Türkiye’yi ve iktisat siyasetlerini nasıl etkileyeceğine ait soruya “Bizim görmek istediğimiz aslında tekrar kural temelli, açık, çok taraflı ticaret çerçevelerine geri dönülmesidir. Biz dünyada bunun yaşandığını görmek isteriz fakat bu yakın gelecekte çok da muhtemel gözükmüyor.” cevabını verdi.
Son vakitlerde tarifelerin artırıldığına işaret eden Şimşek, şunları kaydetti:
“Daha dikkatli olacağız. Daha istikrarlı yol almaya çalışacağız. Ticaret savaşının kazananı olmaz. Bütün taraflar kaybeder. İşte bu yüzden de özgür ticarete inanıyoruz. Gelişmeleri takip edeceğiz. Bütün senaryoları değerlendirmeye alacağız ve duruma nazaran hareket edeceğiz.”
