By Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran, son devirde uygulanan sıkı para siyasetleri ve kredi faizlerindeki artış, ferdî kredilerde olduğu üzere KOBİ kredilerinde de takipteki alacak hacmini süratle artırdı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) haftalık datalarına nazaran, KOBİ kredilerinde takipteki alacak oranı yüzde 2,20 düzeyine çıkarak son iki yılın en yüksek noktasına ulaştı. KOBİ kredileri, ticari krediler ortasında en çok risk taşıyan kümelerden biri haline geldi.
BİR YILDA YÜZDE 83,5’LİK ARTIŞ
BDDK datalarına nazaran, KOBİ kredilerinin toplam hacmi son bir yılda yüzde 26,7 oranında büyüyerek 4,57 trilyon liraya yükseldi. Fakat bu büyümeye karşın takipteki alacak hacmindeki artış çok daha süratli gerçekleşti. Son bir yılda yüzde 83,5’lik, son iki yılda ise yüzde 92,6’lık bir artışla takipteki alacak ölçüsü 100,6 milyar liraya çıktı. Bu durum, KOBİ’lerin finansal sürdürülebilirlik açısından büyük bir risk altında olduğunu gösteriyor.
TAKİPTEKİ ALACAKLARIN HİSSESİ YÜZDE 30’A YAKLAŞTI
KOBİ kredilerindeki takipteki alacak ölçüsünün, toplam daldaki takipteki alacaklar içindeki hissesi da süratle artıyor. 2023 Mart’ta yüzde 32,8 olan bu oran, 2024’te yüzde 28,1’e geriledikten sonra, 2025 Mart prestijiyle yüzde 28,9 düzeyine ulaştı. Bu oran, KOBİ kredilerindeki riskin giderek arttığını ve işletmelerin kredi geri ödemelerinde zorlandığını gösteriyor.
TÜKETİCİ KREDİLERİNDE TEHLİKE ÇANLARI ÇALIYOR
Sadece KOBİ’ler değil, kişisel kredi kullanıcıları da önemli bir borç sarmalına girmiş durumda. BDDK bilgilerine nazaran, tüketici kredilerindeki takipteki alacak hacmi son bir yılda yüzde 126, son iki yılda ise yüzde 211,2 oranında arttı. 21 Mart itibariyle 74 milyar 298 milyon liraya ulaşan takipteki alacak hacmi, tüketici kredi bakiyesinin büyümesini katlayarak geçti.
BANKA KARLILIĞI ARTARKEN RİSKLER DE BÜYÜYOR
Bankacılık dalı, yükselen takipteki alacaklara karşın yüksek kârlılık oranlarını koruyor. BDDK bilgilerine nazaran, kesimin net kârı 2025 yılının birinci iki ayında yüzde 58,2 artarak 118,2 milyar liraya ulaştı. Fakat, ferdî kredi kartları ve KOBİ kredilerindeki takipteki alacak oranlarının yükselmesi, finansal sistemdeki kırılganlığı artırıyor. Bankaların kaynak yapısında en büyük hissesi oluşturan mevduat ise yüzde 4,7 oranında artarak 19,8 trilyon liraya çıktı.
BİREYSEL KREDİ KARTLARINDA ALACAK RİSKİ PATLADI
Özellikle kişisel kredi kartlarındaki takipteki alacak artışı dikkat cazip düzeylere ulaştı. 2023 Mart’ta yalnızca 8,2 milyar lira olan takipteki alacak ölçüsü, 2024 Mart’ta 21,3 milyar liraya, 2025 Mart’ta ise 74,4 milyar liraya yükseldi. Son iki yılda yüzde 810,1’lik bir artış kaydedilen kişisel kredi kartlarındaki takipteki alacak oranı, finansal kırılganlığı artıran en değerli ögelerden biri haline geldi.
EKONOMİDE YENİ BİR KREDİ KRİZİ Mİ KAPIDA?
Artan faiz oranları ve sıkılaşan finansman şartları, hem ferdî hem de ticari kredilerde takipteki alacakları artırarak iktisatta yeni bir kredi krizinin habercisi olabilir. Bankacılık kesiminin kârlılığı sürse de, takipteki alacak oranlarının tırmanması, finansal istikrar açısından önemli bir risk oluşturuyor. Önümüzdeki süreçte KOBİ’lerin ve kişisel kredi kullanıcılarının ödeme gücündeki zorluklar, iktisat idaresinin en büyük imtihanlarından biri olacak.
