By ABD Başkanı Donald Trump’ın açıklamaları piyasaların tarafı üzerinde tesirli olmaya devam ediyor. Trump’ın bilhassa Çin ile “tarife düellosunu” sürdürmesi, dünyanın en büyük iki iktisadı ortasındaki restleşmenin seyrine ait soru işaretlerini derinleştirirken, artan ticaret savaşı ve resesyon kaygıları inançlı liman varlıklara olan talebi destekliyor.
Analistler, ABD iktisadının bu sürecin olumsuz tesirlerinden kolay kolay kurtulmasının mümkün olmadığını söyledi. Tarife belirsizliğinin ABD’de resesyon kaygılarını artırdığını söz eden analistler, bu durumun doların öteki para üniteleri karşısında zayıflamasına neden olduğunu bildirdi.
Bu gelişmelerle, geçen hafta Temmuz 2023’ten bu yana birinci kere 100 düzeyinin altını test eden dolar endeksi, 99,014’e kadar gerileyerek Nisan 2022’den bu yana en düşük seviyeyi gördü.
Makroekonomik bilgi tarafında ise ABD’nin tarife adımlarının ülkede enflasyonist baskıları canlandıracağına dair tasalar sürerken, ABD’de geçen hafta açıklanan datalar enflasyonun sürat kesmeye devam ettiğini gösterdi.
Buna nazaran, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), martta aylık bazda yüzde 0,1 azalırken, yıllık bazda ise yüzde 2,4 ile beklentilerin altında gerçekleşti. Böylece, Mayıs 2020’den bu yana birinci kere TÜFE’de aylık bazda azalış görüldü. Değişken güç ve besin fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de martta aylık yüzde 0,1 ve yıllık 2,8 ile beklentilerin altında arttı.
ALTIN YENİ TEPEYİ GÖRDÜ
ABD Çin ticaret savaşının şiddetlenmesi ve doların zayıflaması yatırımcılar inançlı liman “altın”a yöneldi. Altının ons fiyatı cuma günü 3 bin 245,43 dolar ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyine ulaştı. Altının ons fiyatı haftayı 3 bin 238 dolardan tamamladı. Gümüş fiyatları ise yaşadığı sert düşüşün akabinde gelen reaksiyon alımlarıyla birlikte paha kazandı ve haftayı 32,30 dolardan tamamladı.
Platin ve paladyum fiyatları ise hafta boyunca bedelli metal piyasasının genel eğilimine benzeri halde dalgalansa da, ticaret savaşı kaynaklı telaşlar ve otomotiv dalına yönelik tasalar fiyatları sınırlayarak bu iki metale yüksek oranlı artışların yansımasını engelledi.
Bu gelişmelerin tesiriyle ons bazında fiyatlar, geçen hafta, gümüşte yüzde 9,1, altında yüzde 6,6, platinde yüzde 2,9, ve paladyumda yüzde 0,3 arttı.
BAZ METALLERE DOLAR DESTEĞİ
Baz metaller, geçen haftaya tarife tansiyonu ve ticaret savaşı kaygılarıyla negatif bir seyirle başlamasına karşın Trump’ın 75’ten fazla ülkenin ABD ile bağlantıya geçtiğini açıklaması, bu ülkelere yönelik ek tarifelerin 90 gün mühletle durdurulacağını duyurması ve dolar endeksindeki düşüşün tesiriyle çinko hariç olumlu bir seyir izledi.
Baz metallerde tezgah üstü piyasada bu hafta fiyatlar libre bazında bakırda yüzde 4,1, nikelde yüzde 3, kurşunda yüzde 0,5 ve alüminyumda yüzde 1 artarken, çinkoda yüzde 0,2 azaldı.
PETROL TALEP TELAŞIYLA GERİLEDİ
Petrol fiyatları, ABD ile Çin ortasındaki tarife ataklarının global güç talebini azaltacağı korkusu ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+’nın üretimi artırma planı, petrol fiyatları üzerindeki baskıyı artırdı.
Haftanın son süreç gününde Brent petrolün varil fiyatı, memleketler arası piyasalarda 58,22 dolara kadar gerileyerek, Şubat 2021’den bu yana en düşük düzeyini gördü. Bununla birlikte, global güç talebindeki azalış beklentisi, doğal gaz fiyatlarına da yansıyarak fiyatlar üzerinde aşağı istikametli baskı oluşturdu.
Bu gelişmelerle bu hafta Brent petrolün varil fiyatı yüzde 2,3 azalırken, New York Ticaret Borsası’nda süreç gören doğal gazın İngiliz termal ünitesi (MMBtu) cinsinden fiyatı da yüzde 7,7 kıymet kaybetti.
KAHVE VE KAKAO TARİFE TELAŞIYLA KIYMET KAYBETTİ
Tarım emtia fiyatları, geçen hafta global ekonomik belirsizlikler, berbat hava şartları ve düşen dolar endeksinin tesiriyle karışık bir seyir izledi. Buğday fiyatları, Rusya’da yaşanan şiddetli dolu ve don olayları nedeniyle yükseliş eğilimine girdi. Karadeniz bölgesindeki kuraklık beklentisi ve Batı Avustralya’da ekim alanlarının yüzde 9 daralacağına yönelik haber akışı da arz riski kaygılarını artırarak fiyatları destekledi.
Mısır fiyatları, zayıflayan dolar ve güçlü taleple bedel kazandı. ABD’nin 55 milyon metrik ton (MMT) düzeyindeki ihracat taahhüdü amacının yüzde 85’ine ulaşması, yatırımcıların mısır vadeli süreçlerdeki net kısa durumlarını azaltmasına neden oldu. Ayrıyeten, Brezilya ve Arjantin’in üretim varsayımları de fiyat artışını destekledi.
Soya fasulyesi fiyatları, bilinmeyen bir bölgeye yapılan 121 bin metrik tonluk özel ihracat satışıyla dayanak buldu. Çin’in ek tarifelerine karşın ABD sevkiyatlarının sabit kalması da yükselişi destekledi. Bu gelişmelerle, bu hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar soya fasulyesinde ve mısırda yüzde 7,8, pirinçte yüzde 3,3 ve buğdayda yüzde 4,8 arttı.
Öte yandan, kahve ve kakao fiyatları, ABD’nin Vietnam ve Batı Afrika’ya uyguladığı yüksek ithalat vergilerine ait kaygıların, ek vergiler kaldırılmış olsa da devam etmesi nedeniyle paha kaybetti. Bu durum, ihracatçılar açısından pazar daralması riskini artırarak fiyatlar üzerinde aşağı istikametli baskı oluşturdu.
Şeker fiyatları ise artan global arz beklentileri ve petrol fiyatlarındaki gerileme nedeniyle kıymet kaybetti.
Bu gelişmelerle ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange’te libre bazında fiyatlar, şekerde yüzde 5,4 ve kahvede yüzde 2,8 azalırken, pamukta yüzde 5,8 yükseldi. Kakaonun ton başına fiyatı ise arz telaşlarıyla haftayı yüzde 1,5 azalışla tamamladı.
