By Trump’ın tarifelere ait son açıklamaları ABD’nin ticaret siyasetinin ekonomik tesirleri konusunda telaşlı olan yatırımcıları bir ölçü rahatlattı. Truth Social toplumsal medya hesabından paylaşımda bulunan Trump, ticaret, ticaret pürüzleri, tarifeler, kur manipülasyonu ve mali olmayan tarifeler üzere mevzularda tahlil bulmak için 75’ten fazla ülkenin kendileriyle irtibata geçtiğini aktardı.
Trump, bu ülkelerin ABD’ye karşı hiçbir halde misillemede bulunmadığını belirterek, ek tarifelerin 90 gün müddetle durdurulmasını, bu müddette yüzde 10’luk temel tarife oranının uygulanmasını onayladığını kaydetti. Lakin Trump, Çin’e uyguladığı tarifeyi ise yüzde 125’e çıkardığını açıkladı.
Oval Ofiste açıklamalarda da bulunan Trump, misilleme yapmayan ülkelere yönelik 90 günlük tarifeleri duraklatma kararına ait, “Son birkaç gündür bu bahis hakkında düşündüğümü söyleyebilirim. Bu kararı içimizden gelerek aldık.” dedi.
“Gümrük tarife duraklamasının piyasalarda bu kadar tesirli olacağını bilmiyordum. Piyasalar bugün kusursuz bir gün geçirdi.” diyen Trump, borsaların tarihin en büyük sıçramalarından birine tanıklık ettiğini söyledi.
Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşme muhtemelliğine “Bir noktada telefonda görüşeceğiz.” yorumunu yaparken, “Devlet Başkanı Şi’yi severim, ona hürmet duyarım, lakin ülkemize yeterli davranmadılar. O benim arkadaşım, onu severim.” şeklinde konuştu.
Devlet Başkanı Şi ile görüşmek ve konuşmak istediğini tabir eden Trump, adil olması halinde Çin dahil herkesle gümrük ve ticaret muahedesi yapmaya hazır olduklarını yineledi.
Analistler, Trump’ın tarife siyasetine ait belirsizliklerin hala devam ettiğini lakin 90 günlük ertelemenin müzakerelere imkan tanıması açısından olumlu karşılandığını belirtti.
Bu gelişmeler sonrası “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi’nin yüzde 35’ün üzerinde düşüşle 33,62 bedeline geriledi.
Öte yandan dün ABD Merkez Bankası (Fed) son toplantısına ait tutanaklarını açıkladı. Tutanaklarda, Fed yetkililerinin, istihdam ve ekonomik büyümeye yönelik aşağı istikametli risklerin, enflasyona yönelik ise üst istikametli risklerin arttığı görüşünde olduğu aktarıldı.
Fed’in tutanaklarında, “Para siyasetinin görünümünü tartışırken yetkililer, bir dizi hükümet siyasetinin ekonomik görünüm üzerindeki net tesirine ait belirsizliğin yüksek olduğunu, ihtiyatlı bir yaklaşım benimsenmesini uygun kıldığını belirtti.” sözü yer aldı.
Analistler, ABD’de enflasyonun gidişatına ait daha fazla bilgi için bugün açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve yarın açıklanacak Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) bilgilerinin yakından takip edileceğini söyledi.
ABD ENDEKSLERİNDE SERT YÜKSELİŞ
Trump’ın karşılıklılık temelli tarifeleri ertelediğini açılamasının akabinde New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 9,52, Nasdaq endeksi yüzde 12,16 ve Dow Jones endeksi yüzde 7,87 paha kazandı. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Dow Jones endeksi, Mart 2020’den bu yana en büyük oranda artış gösterirken, S&P 500 endeksi 2008’den bu yana en büyük günlük çıkarını elde etti. Nasdaq endeksi de Ocak 2001’den bu yana en büyük günlük artışını ve tarihindeki ikinci en yüksek çıkarını kaydetti.
“Muhteşem yedili” olarak isimlendirilen şirketlerin payları de Trump’ın açıklamasıyla yükselişe geçti. Amazon’un payları yüzde 11,98, Meta’nın payları yüzde 14,76, Nvidia’nın payları yüzde 18,72, Alphabet’in payları yüzde 9,88, Microsoft’un payları yüzde 10,13, Apple’ın payları yüzde 15,33 ve Tesla’nın payları yüzde 22,69 bedel kazandı.
Söz konusu gelişmeler sonrasında tahvil piyasalarında alış yüklü bir seyir öne çıkarken, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi şu sıralarda ise yüzde 4,28 düzeyine geriledi. Dolar endeksi ise yüzde 0,3 düşüşle 102,7 düzeyinde dengelendi.
Altının ons fiyatı şu sıralarda yüzde 1,5 artışla 3 bin 130 dolardan satılırken, Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1,5 azalışla 64,5 dolar düzeyinde bulunuyor.
AVRUPA’DA MÜSPET SEYİR
Avrupa borsalarında dün ticaret savaşlarının şiddetlenebileceği tasasıyla negatif bir seyir izlenirken, Avrupa piyasaları kapandıktan sonra gelen Trump’ın karşılıklılık asıllı tarifelere ait erteleme kararı sonrasında bölgedeki yetkililerin açıklamaları yakından takip ediliyor.
Avrupa tarafından karşılıklılık asıllı tarifelere karşı şimdi bir misilleme adımı atılmamış olmasına karşın, dün Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkeler, ABD’nin çelik ve alüminyuma uyguladığı yüzde 25 tarife nedeniyle birinci karşı tedbirleri haftaya uygulamaya başlama kararı aldı.
Komisyondan yapılan açıklamada, önlemin, ABD’nin AB’den çelik ve alüminyum ithalatına gümrük vergisi koyma kararına cevap olarak alındığı söz edilirken, ABD gümrük vergilerinin haksız ve ziyanlı olduğu, her iki tarafa ve global iktisada ziyan verdiği kaydedildi.
Açıklamada, AB’nin ABD ile istikrarlı ve karşılıklı olarak yararlı bir müzakere süreci ile sonuç almayı tercih ettiğine işaret edilirken, karşı tedbirlerin 15 Nisan’dan itibaren geçerli olacağı kaydedildi.
Analistler, AB’nin misilleme adımının karşılıklılık asıllı tarifeler için alınmadığını vurgulayarak, bu misilleme adımının geri çekilip çekilmeyeceğinin meçhul olduğunun aktardı.
Trump’ın söz ettiği 90 günlük erteleme kararının müzakereler için gereğince vakit tanıyabileceğini kaydeden analistler, enflasyon ve resesyon ikilemindeki Avrupa iktisadının son devirdeki global ekonomik belirsizliklerden daha az ziyan görebileceğini söyledi.
Analistler, bu hafta ABD tarifelerine yönelik Avrupalı yetkililerden gelecek açıklamaların fiyatlamalar üzerinde tesirli olabileceğini belirterek, erteleme kararı sonrası oluşan optimist atmosferin risk iştahını artırdığını söyledi.
Dün, Almanya’da DAX 40 yüzde 3, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,34, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,92 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,75 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne olumlu bir seyirle başladı.
ÇİN’DE RİSK İŞTAHI CANLI
Asya borsalarında müspet bir seyir izlenirken, ABD endekslerindeki yükseliş Asya tarafına da taşındı.
ABD idaresinin Çin’e yönelik tarifeyi yüzde 125’e çıkarması ABD ile Çin ortasındaki ticaret savaşlarının daha da derinleşebileceğine ait tasaları artırmasına rağmen, Çin hükümetinin piyasalara yeni teşvikler uygulayacağına yönelik beklentiler Çin piyasalarında risk iştahını canlı tutuyor.
Analistler, ülkede zarurî karşılıklarda ve siyaset faizlerinde indirim olabileceğini bu beklentilerin de Çin endekslerinde tesirli olduğunu söyledi.
Trump’ın Çin hariç öteki ülkelere tarifeleri erteleme kararının akabinde azalan resesyon tasalarının Çin hisse piyasalarına da olumlu yansıdığını kaydeden analistler, Çin’in resesyon kaygılarına duyarlığının yüksek olduğunu aktardı.
Bölgede bugün açıklanan bilgilere nazaran, Çin’de mart ayına ait TÜFE aylık bazda 0,4 azalışla varsayımlardan daha düşük açıklanırken, yıllık 0,1 düşüşle öngörülerin altında gerçekleşti. Birebir periyoda ait ÜFE de yıllık bazda yüzde 2,5 azalışla beklentilerin altında geldi.
Analistler, açıklanan enflasyon datalarının akabinde Çin iktisadında deflasyon sinyallerinin güçlendiğini kaydederek, ekonomik aktivitedeki yavaşlama ve iç talepteki düşüşün ülkenin ana ekonomik gündem unsurlarından olmayı sürdürdüğünü belirtti.
Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 8,6, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 5,7, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,7 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,9 yükseldi.
YURT İÇİNDE GÜNDEM SAKİN
Yurt içinde dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 2,13 kıymet kaybederek 9.275,50 puandan tamamladı.
Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ABD tarifelerine ait haber akışı sonrasında akşam seansında yaklaşık yüzde 3 paha çıkarıyla 10.611,00 puana çıktı.
Dolar/TL, dün yatay seyirle 37,9675’ten kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının çabucak üzerinde 37,9910 düzeyinden süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde sanayi üretimi ile haftalık para ve banka istatistikleri, yurt dışında ise ABD’de enflasyonun yanı sıra haftalık işsizlik maaşı müracaatları, ortalama saatlik çıkarlar ve federal bütçe istikrarının takip edileceğini söyledi.
Tarifelere ait haber akışının endeksin istikameti üzerinde tesirli olacağını söz eden analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 puanın takviye 9.350 ve 9.450 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle:
10.00 Türkiye, şubat ayı sanayi üretimi
14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, mart ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
15.30 ABD, mart ayı yıllık ortalama saatlik kazançlar
21.00 ABD, mart ayı federal bütçe dengesi
