By ABD’li yetkililer, Avrupa ülkelerine son haftalarda verdikleri bildirilerde, ABD üretimi silah alımlarının sürdürülmesini istedi. Yetkililer, Trump’ın AB’yi gaye alan yaptırım tehditlerine değinmedi.
Reuters’a konuşan beş kaynağa nazaran bu talep, Avrupa Birliği’nin savunma ihalelerinde ABD şirketlerinin rolünü sınırlamaya yönelik adımlar atmasının akabinde iletildi. AB’nin bu yaklaşımı, Avrupa savunma endüstrisini güçlendirmeyi ve ABD’ye olan bağımlılığı azaltmayı hedefliyor.
Trump idaresinin dış siyasette attığı kimi adımlar, bilhassa Ukrayna’ya yapılan yardımların kısa müddetliğine kesilmesi ve Moskova’ya yönelik baskının hafifletilmesi, Avrupa’da ABD’nin güvenilirliğinin büyük oranda düşmesine sebep oldu.
Mart ayında Avrupa Komitesi, Avrupa’yı Yine Silahlandır (ReArm Europe) isimli yeni bir savunma teşebbüsüyle, askeri harcamaların artırılması ve ortak projelerin finanse edilmesi için 150 milyar euro borçlanmayı önerdi.
Bu plan, AB dışındaki firmaların rolünü zayıflatabilir. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, 25 Mart’ta üç Baltık ülkesinin dışişleri bakanlarıyla yaptığı görüşmede, ABD’nin Avrupa savunma alımlarında rol oynamaya devam etmek istediğini söyledi.
‘BİZİ DIŞLAMAYIN’
İki hükümet kaynağına nazaran Rubio, ABD’li firmaların dışlanmasının Washington tarafından olumsuz karşılanacağını tabir etti. Kimi Avrupalı diplomatlar da benzeri ihtarlar aldıklarını belirtti.
Rubio’nun bu hafta Brüksel’de düzenlenecek NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı sırasında mevzuyu tekrar gündeme getireceği bildirildi.
Dışişleri yetkilileri, “Transatlantik savunma işbirliği ittifakı güçlendirir” diyerek Avrupa’nın savunmasını geliştirmeye yönelik eforları memnuniyetle karşıladıklarını lakin ABD şirketlerinin dışlanmaması gerektiğini vurguladı. Letonya ve Estonya’dan mevzuya ait yorum gelmedi. Litvanya ise açıklama yapmayı reddetti.
Trump idaresi, Avrupa’nın kendi güvenliğinden daha fazla sorumlu olmasını isterken tıpkı vakitte Amerikan silah üreticileri için dış pazarların açık kalmasını hedefliyor.
Bu iki maksadın çatıştığı noktada, Avrupa’nın savunma harcamalarını iç pazarda tutma isteği öne çıkıyor. Avrupa Komisyonu’nun planı, AB dışındaki şirketlerin iştirakine açık olduğunu söylese de, fiilen birçok idari ve teknik pürüz barındırıyor. Amerikalı yetkililer, bu durumdan giderek daha fazla rahatsızlık duyduklarını açıkça ortaya koyuyor.
