By
TÜRKİYE Jokey Kulübü’nün (TJK) Elazığ Hipodromu’nda hayata geçirdiği etraf dostu ‘Kum Pist Atığı Geri Dönüşüm Projesi’ (KUPA) sayesinde yarış pistlerinde fonksiyonunu yitiren kumlar, yapay zeka dayanaklı metotlarla geri dönüşüme kazandırılıyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan tarafından hayata geçirilen ‘Sıfır Atık Projesi’ne takviye hedefiyle Türkiye Jokey Kulübü Elazığ Bölge Müdürlüğü’nce Kum Pist Atığı Geri Dönüşüm Projesi (KUPA) ele alındı. Fırat ve İnönü üniversitelerinin iş birlikleriyle desteklenen proje ile yarış pistlerinde fonksiyonunu yitiren kumların yapay zeka dayanaklı yollarla geri dönüştürülmesi sağlanıyor. KUPA yalnızca pistler için değil; binicilik tesisleri, inşaat ve sanayi üzere alanlarda da kullanılabilecek geri dönüştürülmüş materyal üretimini mümkün kılıyor. Türkiye’nin sıfır emisyon amaçlarıyla ve Avrupa Yeşil Mutabakatı ile ahenk içinde yürütülen proje, çevresel yararlarının yanı sıra yıllık 40 bin tonluk kum muhtaçlığını karşılayarak ekonomik katkı da sunuyor. Proje ile Türkiye Jokey Kulübü, doğal kaynakların korunmasını, güç tasarrufunu ve sürdürülebilir kalkınmayı atçılık kesimine entegre etmeyi amaçlıyor.
‘PROJEMİZ BÜSBÜTÜN ÇEVRESEL BİR PROJEDİR’
Elazığ Hipodrom Müdürü Muhammet Demirçelik, projenin Avrupa Yeşil Mutabakatı’na, sürdürülebilirlik ve başka ekonomik kurallarına uygun bir proje olduğunu söz ederek, “Bu proje başta Sayın Cumhurbaşkanımızın eşi Emine Erdoğan Hanımefendinin ülke çapında başlatmış olduğu ‘Sıfır Atık Projesi’ne takviye olmak ve hipodromumuzda bulunan pistlerde çıkan atıl kumların tekrar kıymetlendirilerek dönüştürülmesini hedeflemektedir. Bu süreçte birçok tahlil ve deneme yapıldı. İnönü Üniversitesi Madencilik Fakültesi de mevzuya dahil oldu. Pistlerimizden her yıl topladığımız yaklaşık 10 bin ton kumun yıkanıp, elenerek tekrar geri dönüştürülebileceğini anlamış bulunmaktayız. Buradaki sistemimizde Karayolları Bölge Müdürlüğümüzden elde ettiğimiz bir makineyle pistlerimizde elde ettiğimiz kumu tekrar yıkama ve eleme sürecinden gerçekleştiriyoruz. Buradaki kil materyal, çökertme havuzunda çökertilerek Yurtbaşı Belediyesi’ne verilecek. Onlar da kaplamalık, parkeleme alanında bunu kullanacaklar. Projemiz büsbütün çevresel bir projedir. KUPA projesi, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na, sürdürülebilirlik ve başka ekonomik kurallarına uygun bir projedir” dedi.
‘KISITLI DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI AÇISINDAN ÇOK ÖNEMLİ’
Fırat Üniversitesi Teknoloji Fakültesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Yapı Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Bahar Demirel, “Üniversitenin neler yapabileceğini konuştuk ve pistlerden her yıl toplanan birçok kumun geri dönüştürülebileceği fikri hakim oldu. Daha sonra yaptığımız laboratuvar tahlillerinde gördük ki kumun yüzde 60’a yakın kısmı dayanıklılık açısından tekrar pistlerden kullanılabilecek durumda. Kil olarak da kâfi ölçüde dayanıklılığa sahip olacak boyutlara sahipti. Bu durumda bu atığı neden etraf kirliliği olarak ortada bırakalım diye düşündük ve daima bir arada TÜBİTAK projesi yapmak fikri ortaya çıktı. TÜBİTAK’ta inceleme etabında olan bir projemiz var. Projemizde kimya, mekatronik ve yazılım mühendisleri arkadaşlarımız danışmanlık yapmak üzere ve ben inşaat mühendisi olarak da bulunuyorum. Bu mevzuda bilgi birikimlerimizi bir ortaya getirerek, bu türlü bir tesisi daha modernize ederek nasıl hayata geçirebiliriz fikri hakim şu an. Umuyorum ki TÜBİTAK’ın da bu etrafa hassas projeye takviyesi olacak. Projemiz şu anda hayata geçti ancak bundan sonraki kademesinde da daha uygun boyutlara getirmek üzere gayretimiz sürecek. Bu atıkların geri dönüştürülmesi kısıtlı doğal kaynakların kullanımı açısından da kum ocaklarının uzun yıllar devam etmesi açısından da çok değerli bir yarara sahip” diye konuştu.
