By Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ve Milletlerarası Zeytin Kurulu (IOC) bilgilerinden yaptığı derlemeye nazaran, yurt içinde zeytin ağacı sayısının yanı sıra sofralık zeytin ve zeytinyağı üretimi arttı.
Zeytin yetiştiriciliğindeki çalışmalarla 2001’de 99 milyon olan ağaç sayısı geçen yıl prestijiyle 205 milyona ulaştı. Ağaç varlığında iki kattan fazla yaşanan artış üretime de yansıdı. Zeytin üretimi 2001-2024 periyodunda 6 kattan fazla artarak 600 bin tondan 3 milyon 750 bin tona yükseldi. Üretim, geçen yıl bir evvelki yıla nazaran de yüzde 150 artarak, Cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine ulaştı.
Zeytinyağı üretimi de 2024/2025 devrinde 475 bin tona yükseldi. Sofralık zeytin üretimi 700 bin tona çıkarken, bu alanda Türkiye, Mısır’ı geçerek dünyada tepeye yerleşti. Türkiye’yi Mısır 600 bin tonla, İspanya 468 bin tonla takip etti.
“Ağaç sayısı bakımından İspanya’nın akabinde ikinci sıradayız”
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi Başkanı Mustafa Tan, zeytincilik dalında 2007’de konan zeytinyağı ve sofralık zeytinde dünya ikinciliği ve zeytin ağacı sayısını ikiye katlama gayelerinin 2022/2023 ve 2024/2025’te iki defa gerçekleştirildiğini söyledi.
Türkiye’nin “zeytin ağacının anavatanı” olduğunu vurgulayan Tan, “Zeytin, Anadolu’dan yayıldı ve vakit içinde İspanya zeytincilikte tepeye oturdu. Son 15-20 yıla bakınca, liderlik sıralaması İspanya, İtalya, Yunanistan, Tunus, Türkiye biçimindeydi. Vakit zaman Türkiye ile Tunus yer değiştirebiliyordu” dedi.
Tan, sofralık zeytin üretiminde Türkiye’nin Mısır’ı geride bırakarak başkan pozisyonuna geldiğini belirterek, “2024/2025’te de Türkiye, muvaffakiyetin rastlantısal olmadığını gösterdi. Zeytinyağı üretiminde 475 bin tonla dünya ikincisi, sofralık zeytinde 700 bin tonla dünya birincisi olduk. Amaçlarımızı koyarken Türkiye’de 100 milyon zeytin ağacı vardı. Hükümet, yeni dikimleri teşvik emelli fidan yardımı yaptı ve bu sayıyı ikiye katladık. Zeytin ağacı sayısı her yıl artıyor ve maksadımız 250 milyona yanlışsız gitmek. Ağaç sayısı bakımından da İspanya’nın akabinde ikinci sıradayız” diye konuştu.
Ülkenin son yıllarda zeytincilik alanında yaşadığı gelişmelerin göz arkası edilemeyeceğinin altını çizen Tan, şunları kaydetti:
“Üretimde düzgün noktalara geldik. Bölümde kimi periyotlarda fiyat konusunda regülasyona gereksinim duyuluyor. Desteklerin yanında Avrupa Birliği (AB) Zeytinyağı Mevzuatı’ndaki üzere üçlü fiyat, depolama yardımı, üretim yardımı üzere gibisi regülasyonlar konusunda da yeni düzenlemelere gereksinim var. Böylelikle dalın gelişmesi daha da hızlanacaktır. Ayrıyeten bilhassa yerli çeşitlerimizin korunması ve geliştirilmesi alanı da AR-GE çalışmalarımızda çok uygun ilerliyor. Ülkenin fidan çeşitleri konusunda hiçbir ülkenin yabancı çeşitlerine gereksinimi yok, Bu ithal menşeli fidanlar ‘zeytin ağacının anavatanı Anadolu’ imajına büyük ziyan verebilir” dedi.
